Thương chiến và thuế quan: Liệu xuất khẩu nông sản Việt Nam 2025 có đạt mục tiêu 65 tỷ USD?

11 giờ trướcBài gốc

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị giao ban tháng 4 diễn ra sáng nay (13/5) tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết trong 4 tháng đầu năm 2025, ngành nông, lâm, thủy sản Việt Nam đã đạt kim ngạch xuất khẩu ấn tượng lên tới 21,25 tỷ USD, tăng 10,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tín hiệu tích cực trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy khẳng định, Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao kết quả này và bày tỏ kỳ vọng rằng nếu duy trì được đà tăng trưởng này, mục tiêu xuất khẩu 65 tỷ USD trong năm 2025 là hoàn toàn khả thi.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gỗ nỗ lực chủ động tìm cách gỡ khó, như chủ động cắt giảm các chi phí phụ, đa dạng nguồn hàng, mở rộng thị trường.

Tuy nhiên, đằng sau thành công này là hàng loạt thách thức chưa thể xem nhẹ: căng thẳng thương mại, rủi ro từ chính sách thuế quan mới, thiên tai, dịch bệnh và bất cập trong thủ tục hành chính. Những yếu tố này đang tạo ra những áp lực lớn, đe dọa tính bền vững của đà tăng trưởng hiện tại. Câu hỏi đặt ra liệu xuất khẩu nông sản Việt Nam có thể duy trì đà tăng trưởng này trong bối cảnh các yếu tố khó khăn ngày càng gia tăng?

Tín hiệu khả quan từ các nhóm ngành và những thách thức nội tại

Mặc dù đứng trước nhiều thách thức, ngành nông, lâm, thủy sản của Việt Nam vẫn ghi nhận nhiều tín hiệu khả quan. Giá trị gia tăng của ngành trong quý I/2025 đạt mức tăng 3,74%, cao nhất trong nhiều năm gần đây. Đặc biệt, nông nghiệp tăng trưởng 3,53%, lâm nghiệp có mức tăng mạnh 6,67%, và thủy sản tăng 3,98%. Những kết quả này phần lớn nhờ vào những nỗ lực cải cách hành chính và việc cắt giảm thủ tục theo Nghị quyết 66/NQ-CP, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí trong sản xuất, kinh doanh.

Một số nhóm hàng xuất khẩu chủ lực đã ghi nhận tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt là nông sản với mức tăng 11,6%, và sản phẩm chăn nuôi với mức tăng vượt trội lên đến 20%. Những con số này phản ánh một sự nỗ lực không ngừng trong việc cải thiện chất lượng và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, ngành xuất khẩu nông sản vẫn đối mặt với không ít thách thức nghiêm trọng. Đặc biệt, rào cản kiểm định chất lượng, đặc biệt là đối với sầu riêng - mặt hàng chủ lực - đã làm giảm xuất khẩu đáng kể. Tình trạng khô hạn tại Bắc Giang và một số tỉnh, thành khác cũng gây ảnh hưởng nặng nề đến vùng nguyên liệu trọng điểm, khiến sản lượng không đạt như kỳ vọng.

Ngoài ra, chính sách thuế quan của các thị trường lớn, đặc biệt là Hoa Kỳ, cũng đang gây ra sự bất ổn lớn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu. Việc siết chặt kiểm tra chất lượng, áp dụng thuế quan đối với các sản phẩm nông sản từ Việt Nam đang đe dọa đến năng lực cạnh tranh của sản phẩm Việt, trong khi các thị trường đối thủ như Thái Lan, Malaysia và Indonesia đang có những chiến lược mới để chiếm lĩnh thị trường.

Doanh nghiệp chủ động chuyển hướng, thích ứng linh hoạt

Trong bối cảnh bất định, nhiều doanh nghiệp Việt đã thể hiện sự nhạy bén và sự chuyển hướng chiến lược để thích ứng với các điều kiện thị trường thay đổi. Một trong những ví dụ điển hình là Công ty TNHH Greenhome Flooring (Tuyên Quang), chuyên sản xuất tấm lát sàn công nghiệp xuất khẩu sang Mỹ, Canada và Anh. Đại diện công ty cho biết từ đầu năm 2025, công ty đã ký 3 đơn hàng xuất khẩu tại thị trường Mỹ với tổng trị giá 0,25 triệu USD. Tuy nhiên, do lo ngại về thuế quan, công ty đã tạm hoãn xuất khẩu sang Mỹ và ưu tiên các đơn hàng sang thị trường châu Âu, nhằm đảm bảo sản xuất liên tục theo kế hoạch đã đề ra, tránh phụ thuộc vào một thị trường duy nhất để giảm thiểu rủi ro thương mại.

Tương tự, Công ty cổ phần Giấy An Hòa đã chủ động điều chỉnh chiến lược kinh doanh để quay lại thị trường trong nước, nơi có tiềm năng phát triển lớn. Ông Hoàng Minh Sơn, Giám đốc Hành chính, nhân sự của công ty cho biết, sau khi nhận thấy tiềm năng lớn từ thị trường nội địa, công ty đã quyết định tập trung vào sản xuất giấy chất lượng với giá cả cạnh tranh, thay vì duy trì phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu. Điều này không chỉ giúp công ty tiết kiệm chi phí xuất khẩu mà còn giúp người tiêu dùng trong nước tiếp cận sản phẩm tốt với giá hợp lý.

Trong lĩnh vực thủy sản, Công ty CP Thực phẩm Sao Ta đã chuẩn bị sẵn sàng để mở rộng thị trường xuất khẩu, trong đó đặc biệt chú trọng vào các thị trường mới như Canada, Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc. Chủ tịch Hội đồng quản trị của công ty, ông Hồ Quốc Lực, khẳng định rằng Trung Quốc vẫn là một thị trường tiềm năng lớn mà công ty đang tích cực theo dõi và sẵn sàng thâm nhập khi đủ điều kiện.

Tương tự, Công ty CP Tập đoàn thủy sản Minh Phú, với tổng giám đốc Lê Văn Quang, cũng có kế hoạch xây dựng nhà máy chế biến tôm xuất khẩu mới tại Cà Mau để đáp ứng nhu cầu của các thị trường quốc tế, đặc biệt là thị trường Nhật Bản, hiện là thị trường lớn nhất của công ty.

Triển vọng xuất khẩu nông sản trong thời gian tới

Trước nguy cơ từ các chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã khẳng định sẽ chủ động theo sát tình hình và chuẩn bị kỹ lưỡng cho các cuộc đàm phán chính thức với chính phủ Hoa Kỳ. Việc thực thi Nghị quyết 66/NQ-CP được coi là một đòn bẩy thể chế quan trọng giúp khơi thông điểm nghẽn trong hoạt động xuất khẩu, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước và doanh nghiệp trong việc cải cách thủ tục hành chính, xúc tiến thị trường mới, phát triển hạ tầng logistics và thông tin thị trường là chìa khóa giúp bảo vệ đà tăng trưởng trong bối cảnh thị trường toàn cầu ngày càng biến động.

Tính đến cuối tháng 4, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt kim ngạch 1,62 tỷ USD, giảm 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, giá trị xuất khẩu sầu riêng chỉ đạt 130 triệu USD, thấp hơn rất nhiều so với mức 500 triệu USD cùng kỳ năm trước. Điều này không chỉ do những yếu tố về thuế quan và kiểm tra chất lượng, mà còn do những thách thức trong việc cải cách và quản lý chuỗi cung ứng.

Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn có thể đạt mục tiêu xuất khẩu 65 tỷ USD trong năm 2025 nếu như các giải pháp được triển khai mạnh mẽ và hiệu quả. Điều này đòi hỏi không chỉ sự linh hoạt và sáng tạo từ doanh nghiệp, mà còn cần sự hỗ trợ đồng bộ từ chính phủ trong việc hoàn thiện cơ chế, chính sách và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Ngành xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam đang trải qua một giai đoạn đầy thách thức nhưng cũng không thiếu cơ hội. Các yếu tố như căng thẳng thương mại, thuế quan và các vấn đề chất lượng cần phải được giải quyết kịp thời để giữ vững đà tăng trưởng.

Tuy nhiên, nếu tận dụng tốt các cơ hội cải cách thể chế và phát huy sự chủ động của các doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có thể giữ vững mục tiêu xuất khẩu 65 tỷ USD trong năm nay và bứt phá mạnh mẽ hơn trong những năm tiếp theo.

Hồng Hương

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn//viet-nam/thuong-chien-va-thue-quan-lieu-xuat-khau-nong-san-viet-nam-2025-co-dat-muc-tieu-65-ty-usd-1106744.html