Thượng đỉnh Alaska: Ông Trump có những 'lá bài' nào với Nga?

19 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến sẽ gặp nhau vào ngày 15-8 tại Alaska (Mỹ) để thảo luận về việc chấm dứt chiến sự ở Ukraine. Thượng đỉnh Alaska, nếu diễn ra, sẽ là lần đầu tiên các lãnh đạo cao nhất của Nga-Mỹ gặp nhau kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào năm 2022, làm dấy lên kỳ vọng ông Trump sẽ mang hòa bình tới cho Ukraine và Nga.

Phải thuyết phục được Nga

Hiện tại, các chi tiết thượng đỉnh Alaska giữa ông Trump và ông Putin vẫn chưa được tiết lộ. Tuy nhiên qua những phát ngôn của các bên liên quan có thể thấy việc nhượng bộ đất đai quy mô lớn nhiều khả năng sẽ là trọng tâm trong cuộc đàm phán này.

Gần đây, ông Trump liên tục khẳng định rằng cả hai bên sẽ phải nhượng bộ về lãnh thổ để chấm dứt chiến sự. Tuy nhiên, việc trao đổi này cụ thể như thế nào thì vẫn là câu hỏi còn bỏ ngỏ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc gặp song phương tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka (Nhật) năm 2019. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Hiện tại, quan điểm của Nga và Ukraine về vấn đề lãnh thổ vẫn khác xa nhau. Trong khi Nga yêu cầu Ukraine rút quân và trao quyền kiểm soát bốn tỉnh Ukraine gồm Donetsk, Luhansk, Zaporizhia và Kherson - vốn là các tỉnh Moscow tuyên bố sáp nhập năm 2022, thì Kiev khẳng định điều đó là không thể vì việc nhượng lãnh thổ là vi phạm hiến pháp Ukraine.

Gần đây, Phó Tổng thống JD Vance nói rằng việc giải quyết xung đột Ukraine nên dựa trên các đường giới tuyến hiện tại của cuộc chiến và Mỹ sẽ sẽ tìm cách đạt được một thỏa thuận mà cả Ukraine và Nga đều có thể chấp nhận. Tuy nhiên, ông Vance nhấn mạnh thỏa thuận này có thể không đẹp lòng cả hai bên.

Theo tờ DW, ông Trump muốn ít nhất là Nga-Ukraine đạt được một lệnh ngừng bắn và xa hơn nữa là một giải pháp lâu dài. Do đó, việc thuyết phục Nga đi đến một thỏa thuận với Mỹ là bước đầu tiên để ông Trump đạt mục đích.

Trong hai tháng qua, ông Trump dường như đã tạo tiền đề cho cuộc đàm phán với Nga bằng cách liên tục gia tăng áp lực lên Điện Kremlin. Như lời của cựu phó Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ Jack Keane, ông Trump bước vào hội nghị thượng đỉnh này với rất nhiều đòn bẩy đối với Nga.

Theo giới quan sát, việc ông Trump tạo ra một bước ngoặt hướng tới hòa bình cho Nga-Ukraine sẽ giúp tăng mức ủng hộ của cử tri dành cho ông trong bối cảnh tỉ lệ ủng hộ nhà lãnh đạo Mỹ hiện tại là 38% - giảm 6% so với tháng 4, theo thăm dò của ĐH Massachusetts Amherst. Cạnh đó, điều này sẽ củng cố danh tiếng “tổng thống hòa bình”, mang lại cho ông Trump cơ hội nhận giải thưởng Nobel Hòa bình, trong đó có Campuchia, Israel, Pakistan đã đề cử.

Những “lá bài” trong tay ông Trump

Có thể thấy rằng các lệnh trừng phạt đang là “con át chủ bài” để Mỹ mặc cả với Nga. Gần đây, ông Trump đã rút ngắn thời hạn “tối hậu thư” buộc Nga phải ngồi vào bàn đàm phán nhằm đi tới thỏa thuận ngừng bắn, nếu không, Mỹ sẽ trừng phạt những đối tác thương mại của Nga bằng cách áp thuế thứ cấp, có thể lên tới 100%.

“Phát súng đầu tiên” đã bắt đầu với Ấn Độ - vốn là một đối tác thân cận của Mỹ ở khu vực Nam Á. Ngày 6-8, ông Trump ký sắc lệnh tăng thuế nhập khẩu với hàng hóa từ Ấn Độ thêm 25%, nâng tổng thuế lên 50%, với lý do Ấn Độ liên tục mua dầu thô Nga. Mức thuế này sẽ có hiệu lực từ ngày 27-8 và đây là mức thuế thuộc nhóm cao nhất áp lên các đối tác thương mại của Mỹ.

Ông Trump cũng cho biết đang cân nhắc các lệnh trừng phạt tương tự đối với các nước khác, bao gồm Trung Quốc - quốc gia mua dầu Nga nhiều nhất. Tướng Jack Keane tin rằng ông Trump sẽ áp nhiều trừng phạt hơn nữa, tăng tối đa sức ép đối với Nga trong bối cảnh thượng đỉnh đang tới gần.

Xuất khẩu dầu mỏ và các sản phẩm từ dầu mỏ, trị giá hơn 500 triệu USD mỗi ngày, là huyết mạch của nền kinh tế Nga, cho phép Điện Kremlin duy trì cuộc chiến ở Ukraine. Nếu các lệnh trừng phạt nhắm vào dầu mỏ Nga được thực thi và kéo dài ít nhất vài tháng, Moscow sẽ có thể hết sức lo lắng rằng nguồn tiền đó có thể cạn kiệt và những vết nứt trong nền kinh tế Nga ngày càng bộc lộ rõ khi bị thâm hụt ngân sách.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) gặp đặc phái viên của Tổng thống Trump - ông Steve Witkoff tại Moscow hôm 6-8 bàn về cách chấm dứt xung đột Nga-Ukraine. Ảnh: ĐIỆN KREMLIN

Một lá bài nặng ký nữa là quân sự. Ông Trump đã thuyết phục thành công các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tăng chi tiêu quốc phòng (tính cả viện trợ quân sự cho Ukraine vào tổng chi tiêu) từ 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) lên 5%.

Cạnh đó, ông Trump cũng đã tái cam kết hỗ trợ quân sự cho Ukraine, dù không phải trực tiếp, bằng cách cho phép các đồng minh châu Âu mua vũ khí của Mỹ để gửi cho Kiev với tên gọi là sáng kiến “Danh sách yêu cầu ưu tiên của Ukraine” (PURL). Gần đây, một số nước NATO như Đức, Đan Mạch, Hà Lan, Na Uy và Thụy Điển tuyên bố sẽ chi tiền để mua vũ khí Mỹ hỗ trợ Ukraine.

Theo Tướng Jack Keane, ông Trump vẫn còn một đòn bẩy quân sự nữa mang tới bàn đàm phán, là thông điệp rằng nhà lãnh đạo Mỹ không ngại dùng sức mạnh quân sự để chấm dứt một điều xấu nào đó.

Ví dụ như ở Iran, ông Trump hồi tháng 4 đã cho Iran thời hạn 60 ngày để chốt thỏa thuận vũ khí hạt nhân. Khi thời hạn đến mà không có thỏa thuận nào, ông Trump đã bật đèn xanh cho Israel tấn công Iran và sau đó Mỹ tham chiến tấn công vào các cơ sở hạt nhân chính của Iran, kết thúc cuộc chiến, buộc Iran ngồi vào bàn đàm phán. Điều này gửi thông điệp tới ông Putin rằng nhà lãnh đạo Nga đang đàm phán với một người đã nói là làm chứ không đơn thuần là đe dọa.

"Nếu Tổng thống Trump bước vào cuộc gặp với ông Putin và sử dụng đòn bẩy chính trị, quân sự và kinh tế mà ông ấy có, một lệnh ngừng bắn có thể được đưa ra” - ông William Taylor, nguyên Đại biện lâm thời tại Đại sứ quán Mỹ ở Ukraine trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, bày tỏ niềm hy vọng.

Ông Zelensky không được mời dự thượng đỉnh Trump-Putin

Tại cuộc họp báo ngày 11-8, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky không được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh giữa ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska (Mỹ), theo tờ The Kyiv Independent.

Cạnh đó, ông Trump cho biết đang lên kế hoạch tổ chức vòng đàm phán cấp cao tiếp theo về xung đột Ukraine, với mục tiêu đưa ông Putin và ông Zelensky cùng tham dự. Theo ông Trump, cuộc gặp đó có thể là giữa ông Zelensky và ông Putin, hoặc giữa ông, ông Zelensky và ông Putin.

Cũng trong ngày 11-8, ông Zelensky dẫn thông tin tình báo quân sự Ukraine cho rằng phía Nga không chuẩn bị cho một lệnh ngừng bắn hay chấm dứt chiến sự mà ngược lại đang tái triển khai lực lượng dường như để chuẩn bị cho các chiến dịch tấn công mới.

Trước đó, ông Zelensky cảnh báo rằng ông Moscow sẽ cố gắng gây chia rẽ giữa Mỹ, Ukraine và các đồng minh châu Âu bằng cách đưa ra những yêu cầu mà Điện Kremlin biết rõ là Kiev không thể chấp nhận, rồi sau đó lại coi ông Zelensky là rào cản cho một thỏa thuận hòa bình.

ĐỨC HIỀN

Nguồn PLO : https://plo.vn/thuong-dinh-alaska-ong-trump-co-nhung-la-bai-nao-voi-nga-post865100.html