Cả châu Âu và Kiev đều đang đứng ngoài cuộc gặp thượng đỉnh Nga-Mỹ nhằm giải quyết vấn đề xung đột ở Ukraine. (Nguồn: Gzeromedia)
Theo các nguồn tin, lãnh đạo châu Âu muốn đàm phán với Tổng thống Trump trước ngày 15/8, thời điểm dự kiến gặp ông Putin. Sáng kiến này đưa ra sau các cuộc tiếp xúc ngoại giao chuyên sâu vào cuối tuần qua giữa các quan chức Mỹ, Ukraine và châu Âu.
Ngày 9/8, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance gặp Ngoại trưởng Anh David Lammy. Vào ngày 10/8, các đại sứ Liên minh châu Âu (EU) được thông báo về các cuộc đàm phán sắp tới và cuộc họp trực tuyến của các ngoại trưởng EU dự kiến diễn ra ngay trong ngày 11/8.
Ngày 10/8, trong tuyên bố chung, lãnh đạo các nước Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Iceland, Latvia, Lithuania, Na Uy và Thụy Điển hoan nghênh sáng kiến của Tổng thống Trump nhằm chấm dứt xung đột, song nhấn mạnh "giải pháp ngoại giao phải bảo đảm lợi ích an ninh sống còn của cả Ukraine và châu Âu".
Họ cũng khẳng định các cuộc đàm phán "chỉ có thể diễn ra trong bối cảnh có lệnh ngừng bắn", "không có quyết định nào về Ukraine mà không có nước này và không có quyết định nào về châu Âu mà không có châu Âu".
Cùng ngày 10/8, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Wladyslaw Kosiniak-Kamysz nói rằng, ông tin Tổng thống Zelensky sẽ được mời tham dự cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ.
Cũng trong ngày này, trả lời phỏng vấn đài CBS, Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte cho rằng, cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Putin là phép thử đối với nhà lãnh đạo Nga.
Ông đồng thời lưu ý sự tham gia của Ukraine trong tất cả động thái liên quan "hòa đàm, lệnh ngừng bắn và những gì xảy ra sau đó về lãnh thổ hay các bảo đảm an ninh", khẳng định sẽ không có thỏa thuận hòa bình nào được ký kết giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ nếu không có sự tham gia của Kiev.
Trong khuôn khổ các cuộc thảo luận Nga-Mỹ, hôm 6/8, tại cuộc gặp Đặc phái viên Steve Wikoff của Tổng thống Trump, ông Putin nói rằng, Nga sẽ đồng ý ngừng bắn toàn diện nếu Ukraine rút quân khỏi hai tỉnh Donetsk và Luhansk, trao cho Moscow quyền kiểm soát hoàn toàn các khu vực đang bị chiếm giữ một phần này, cũng như bán đảo Crimea.
Tuy nhiên, ngày 9/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kiên quyết bác bỏ ý tưởng nhượng bất kỳ phần lãnh thổ nào để kết thúc xung đột.
Ukraine và các đồng minh châu Âu đang thúc đẩy lệnh ngừng bắn dựa trên đường chiến tuyến hiện tại, coi đây là bước đầu hướng tới một thỏa thuận toàn diện, kết hợp với việc duy trì sức ép kinh tế đối với Moscow. Hồi cuối tuần qua, các nhà lãnh đạo châu Âu nhấn mạnh "biên giới quốc tế không được thay đổi bằng vũ lực" và "đường tiếp xúc hiện tại nên là điểm khởi đầu cho đàm phán".
Theo Bloomberg, một thỏa thuận tiềm năng đang được Washington và Moscow thảo luận có thể bao gồm việc Nga dừng chiến dịch tấn công ở các tỉnh Kherson và Zaporizhzhia dọc theo các tuyến chiến sự hiện tại. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ Moscow có đồng ý rút khỏi bất kỳ khu vực nào đang kiểm soát, bao gồm cả Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia – cơ sở lớn nhất châu Âu – hay không.
Bảo Minh