Thượng đỉnh Ukraine-Mỹ tại Washington: Trấn an đồng minh

3 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu trong cuộc gặp tại Washington D.C, ngày 18/8. (Nguồn: Atlanticcouncil)

Với sự tham dự của nhiều lãnh đạo châu Âu cùng Tổng thư ký NATO, sự kiện trở thành biểu tượng cho sự đoàn kết xuyên Đại Tây Dương, đồng thời đặt ra những kỳ vọng và giới hạn mới trong tiến trình tìm kiếm hòa bình cho Ukraine.

Bối cảnh Hội nghị

Thượng đỉnh Ukraine-Mỹ diễn ra tại Washington D.C trong bối cảnh cuộc xung đột Nga-Ukraine đã bước sang năm thứ tư và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Nga tiếp tục duy trì ưu thế chiến thuật tại miền Đông Ukraine, trong khi Kiev đối diện tình trạng thiếu hụt đạn dược và nhân lực, khiến sự hỗ trợ từ phương Tây trở thành yếu tố then chốt cho năng lực phòng thủ của quốc gia này.

Về phía Mỹ, chính quyền Tổng thống Donald Trump tìm cách điều chỉnh chính sách đối với cuộc xung đột, nhấn mạnh đàm phán chính trị và giảm chi phí quân sự kéo dài, trong khi Quốc hội và một bộ phận dư luận vẫn hoài nghi về lợi ích chiến lược trực tiếp về sự can dự tại Ukraine.

Đặc biệt, sự hiện diện của một số lãnh đạo châu Âu, bao gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz, cho thấy nỗ lực duy trì sự thống nhất giữa Liên minh châu Âu (EU) và NATO trong bối cảnh lo ngại rằng nếu Mỹ giảm dần cam kết, châu Âu sẽ phải gánh vác phần lớn trách nhiệm an ninh khu vực.

Trọng tâm thảo luận tại Hội nghị xoay quanh ba vấn đề chính: Gói viện trợ bổ sung cho Kiev, khả năng mở kênh đối thoại chính trị với Moscow và sự phối hợp chính sách an ninh - năng lượng giữa Mỹ và EU. Dù chưa đạt đột phá lớn, Hội nghị phản ánh rõ những toan tính chiến lược của các bên trước cuộc xung đột ngày càng khó đoán định.

Những điểm nhấn

Về kết quả, dù còn hạn chế, Hội nghị đã mang lại một số điểm nhấn quan trọng. Thứ nhất, Tổng thống Mỹ và các nhà lãnh đạo phương Tây cam kết gói viện trợ an ninh mới cho Ukraine, nhấn mạnh tăng cường hệ thống phòng không, cung cấp thêm đạn dược và hỗ trợ huấn luyện quân sự. Đây được coi là bước đi cần thiết để giúp Kiev duy trì năng lực kháng cự trong bối cảnh chiến sự kéo dài, đồng thời gửi đi thông điệp rằng phương Tây chưa rút lại cam kết đối với Ukraine.

Thứ hai, Hội nghị đạt được sự đồng thuận giữa Mỹ và EU trong việc phối hợp chính sách năng lượng và tài chính, vừa nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn cung của Nga, vừa hỗ trợ ổn định kinh tế Ukraine vốn kiệt quệ vì xung đột. Theo tạp chí Foreign Policy, việc nhấn mạnh vào trụ cột kinh tế là cần thiết, bởi sức mạnh quân sự của Kiev khó có thể bền vững nếu nền tảng kinh tế tiếp tục suy yếu.

Thứ ba, Hội nghị khẳng định quyết tâm chính trị duy trì đoàn kết xuyên Đại Tây Dương, khi sự hiện diện của lãnh đạo EU tại Washington D.C được coi là tín hiệu cho thấy phương Tây vẫn đặt Ukraine ở vị trí ưu tiên trong cấu trúc an ninh khu vực. Đây là yếu tố quan trọng để trấn an các đồng minh và đối tác về vai trò dẫn dắt của Mỹ trong bối cảnh có nhiều hoài nghi về cam kết lâu dài của Washington.

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng Hội nghị không đưa ra lộ trình rõ ràng cho một tiến trình đàm phán hòa bình, cũng như chưa có cơ chế mới để buộc Moscow phải nhượng bộ trên bàn thương lượng. Điều này cho thấy thành công lớn nhất của Hội nghị chủ yếu là củng cố biểu tượng đoàn kết và cam kết chính trị, hơn là giải quyết những thách thức chiến lược hiện hữu.

Trước hết, khác với bầu không khí căng thẳng của cuộc gặp tháng Hai, Hội nghị lần này diễn ra trong tinh thần “thân thiện và tôn trọng”. (Nguồn: The Guardian)

Thông điệp từ châu Âu

Hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Volodymyr Zelensky cùng với sự hiện diện của 7 nhà lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng mang ý nghĩa chiến lược đối với tương lai Ukraine và an ninh châu Âu.

Trước hết, khác với bầu không khí căng thẳng của cuộc gặp tháng Hai, Hội nghị lần này diễn ra trong tinh thần “thân thiện và tôn trọng”, đánh dấu sự thay đổi quan trọng trong cách tiếp cận của ông chủ Nhà Trắng đối với Ukraine. Sự thay đổi này phản ánh mức độ trưởng thành trong quan hệ song phương, mở ra cơ hội thiết lập cơ chế hợp tác an ninh mới. Theo đánh giá của Kyiv Post, đây là một bước chuyển ngoại giao giúp Washington và Kiev vượt qua bất đồng, hướng tới sự phối hợp hiệu quả hơn trong xử lý xung đột.

Ngoài ra, việc 7 nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng thư ký NATO cùng tham dự Hội nghị cho thấy châu Âu đã vượt khỏi vai trò “khán giả” để trở thành nhân tố định hình tiến trình hòa bình. Viện trợ quân sự và tài chính của châu Âu cho Ukraine hiện đã vượt qua Mỹ, tạo ra đòn bẩy lớn hơn cho các nước EU trong việc quyết định tương lai xung đột. Theo chuyên gia của Hội đồng Đại Tây Dương (Mỹ), đây là “khoảnh khắc chiến lược” – thời điểm châu Âu buộc phải lựa chọn giữa việc chủ động gánh vác trách nhiệm an ninh hay tiếp tục phụ thuộc vào Mỹ.

Hội nghị cũng phản ánh nỗ lực của Tổng thống Donald Trump trong việc theo đuổi chiến lược “Kissinger ngược” nhằm kéo Nga ra khỏi quỹ đạo liên kết với Trung Quốc. Việc Washington chủ động đề xuất vai trò trung gian giữa Moscow và Kiev có thể mở ra cơ hội tái định hướng cạnh tranh chiến lược sang khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, vốn được Mỹ coi là trọng tâm trong chiến lược hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc. Như vậy, vấn đề an ninh Ukraine giờ đây không chỉ mang tính khu vực, mà còn có tác động trực tiếp đến việc định hình trật tự quyền lực Mỹ - Trung - Nga trong thế kỷ XXI.

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Ukraine lần này cũng phản ánh sự điều chỉnh chính sách của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, khi ưu tiên được đặt vào việc cân bằng giữa hỗ trợ an ninh cho Ukraine và tìm kiếm các kênh đối thoại chính trị. Sự kiện này không chỉ thể hiện vai trò trung tâm của Washington trong cấu trúc an ninh xuyên Đại Tây Dương mà còn cho thấy những tính toán chiến lược phức tạp của cả Mỹ, châu Âu và Ukraine trong việc định hình tương lai khu vực.

Hoàng Thanh Tâm

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/thuong-dinh-ukraine-my-tai-washington-tran-an-dong-minh-325059.html