Thương mại hóa sản phẩm Bí xanh Tìa Dình

14 giờ trướcBài gốc

Tại xã vùng cao Tìa Dình, (huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên) những năm gần đây, người dân đã mạnh dạn chuyển đổi từ cây ngô, sắn, lúa nương sang trồng bí xanh mang lại hiệu quả kinh tế. Cây Bí xanh được trồng tập trung tại các bản Tìa Dình 1, Tìa Dình 2, Chua Ta 1, Chua Ta 2, Na Su. Qua thực tế cho thấy, cây Bí xanh phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, dễ trồng, năng suất cao.

Bí xanh là cây ngắn ngày nên có thể quay vòng sản xuất nhanh. Trong quá trình trồng có thể kết hợp xen canh để tăng năng suất và thu nhập. Bí ở Tìa Dình không trồng thành vườn, thành giàn mà để bò lan tự nhiên dưới mặt đất, xen canh với nhiều loại cây trồng khác.

Giống bí xanh đặc sản của người Mông xã Tìa Dình, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên

Cây Bí xanh Tìa Dình có ưu điểm là sinh trưởng phát triển khỏe, nhánh gọn, lá dày, quả có màu xanh cứng, vỏ phủ phấn trắng, đường kính quả từ 20-25 cm. Trọng lượng quả trung bình từ 1,5-3kg, ruột đặc, quả chắc chắn, vị thơm ngon, bùi, ngọt, hương vị tự nhiên đặc trưng khác những nơi khác, dễ bảo quản, đặc biệt rất phù hợp với vận chuyển đi xa.

Vào Thời điểm giữa tháng 9, người dân Tìa Dình cũng bắt đầu vụ thu hoạch bí nhiều nhất trong năm. Bí xanh Tìa Dình không chỉ dùng để chế biến các món ăn hàng ngày mà còn có thể chế biến thành các sản phẩm khác như trà bí đao, trà giảm cân, mứt, xà bông.

Lợi ích từ bí xanh Tìa Dình

Cung cấp Vitamin và Khoáng Chất

Tốt cho hệ tiêu hóa

Giảm nguy cơ bệnh tim mạch

Hỗ trợ giảm cân

Tăng cường sức khỏe mắt

Trước đây, người dân Tìa Dình chủ yếu trồng bí xanh tự phát, phục vụ nhu cầu gia đình nên năng suất và sản lượng thấp, giá trị kinh tế chưa cao. Từ năm 2018, thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), xã Tìa Dình chú trọng phát triển, mở rộng diện tích trồng bí xanh theo hướng hàng hóa. Đây cũng là 1 trong 4 sản phẩm được huyện Ðiện Biên Ðông lựa chọn, xác định là sản phẩm chủ lực để đầu tư và phát triển.

Vụ đầu tiên năm 2018, xã Tìa Dình đã vận động người dân trồng được gần 7ha. Qua thực tế cho thấy, cây bí xanh cho năng suất, sản lượng cao hơn hẳn so với các loại cây trồng khác trên cùng một đơn vị diện tích canh tác.

Theo đại diện huyện Điện Biên Đông, năm 2020 diện tích trồng bí xanh của xã Tìa Dình là 22 ha, năng suất đạt 2,5 tấn/ha, sản lượng 55 tấn quả.

Người dân bản Chua Ta, xã Tìa Dình thu hoạch bí xanh

Từ năm 2021, một số hộ dân ở xã Tìa Dình đã quyết định trồng 50,4ha cây bí. Tuy nhiên, do chưa có kinh nghiệm chăm sóc và chịu ảnh hưởng của thời tiết không thuận lợi nên năng suất thấp, sản lượng thu hoạch chỉ đạt 166,3 tấn, tương đương giá trị gần 1,5 tỷ đồng.

Năm 2022, tổng diện tích gieo trồng giảm xuống còn 32,3 ha nhưng do đã có kinh nghiệm chăm sóc và thời tiết thuận lợi hơn nên sản lượng đạt 161,5 tấn, tương đương giá trị khoảng 1,44 tỷ đồng.

Bước sang năm 2023 có sự chuyển biến tích cực hơn khi Tìa Dình được triển khai Tiểu Dự án 2 Hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, vùng trồng dược liệu quý, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thuộc Dự án 3 trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025.

Năm 2023, cả xã đã có 86 hộ đổi mới tư duy, chuyển sang trồng bí xanh trên diện tích 60,45ha, đạt 100,7% so với chỉ tiêu huyện giao, tăng 29,95 ha so với năm 2022, trong đó có 15 ha là các hộ dân thực hiện trồng theo dự án liên kết chuỗi giá trị.

Chị Lò Thị Chiển bản Na Su cho biết: “Việc trồng Bí xanh trong năm qua đã góp phần tăng thêm thu nhập, ổn định cuộc sống cho gia đình chị; cây Bí trồng cũng đơn giản, giá bán ra thị trường ổn định, dao động từ 10 - 12 nghìn đồng/kg; nên đây chính là hướng đi phát triển kinh tế cho gia đình”.

Trên những sườn đồi ở các thôn, bản của xã Tìa Dình, tỉnh Điện Biên giờ đây hầu như không còn cây ngô, sắn hay lúa nương. Thay vào đó là một màu xanh mướt của cây bí xanh.

Hiện, toàn xã có khoảng gần 100 ha diện tích đất trồng bí xanh với trên 100 hộ dân tham gia, chủ yếu là bà con dân tộc Mông. Thực tế cho thấy nếu so sánh với các loại cây trồng khác như ngô, lúa nương, sắn… trên cùng một đơn vị diện tích thì bí xanh mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn từ 2-3 lần.

Sản phẩm bí xanh Tìa Dình đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao vào năm 2019. Nhờ đó, thương hiệu Bí xanh Tìa Dình đã được nhiều người tiêu dùng biết đến và đón nhận.

Nhiều hộ đồng bào các dân tộc thiểu số xã Tìa Dình thu nhập từ bí xanh đạt 40 - 50 triệu đồng/vụ. Ảnh: Phương Liên

Có thể thấy, việc triển khai thành công với mô hình cây Bí xanh trên địa bàn xã Tìa Dình theo hướng hàng hóa đã mở ra triển vọng mới trong việc tăng cường chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên địa bàn xã, góp phần nâng cao thu nhập kinh tế cho người dân.

Tại hội nghị gặp mặt các doanh nghiệp, hợp tác xã của tỉnh do huyện Điện Biên Đông tổ chức ngày 7/4/2021, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh đã đăng ký bao tiêu cho sản phẩm bí xanh Tìa Dình với số lượng hơn 70 tấn/năm, đây là điều kiện thuận lợi để Điện Biên Đông nói chung và xã Tìa Dình nói riêng phát triển mở rộng các sản phẩm đặc trưng.

Bí xanh Tìa Dình đã vào hệ thống siêu thị trong và ngoài tỉnh thông qua sự kết nối của các HTX

Ðể phát triển sản phẩm bí xanh và hỗ trợ đầu ra cho bà con, chính quyền địa phương đã tạo điều kiện thành lập Hợp tác xã Tìa Dình để xây dựng liên kết chuỗi với sự tham gia của nhiều hộ dân. Ông Giàng A Sử, Giám đốc Hợp tác xã Tìa Dình cho biết: Hợp tác xã đã tăng cường liên hệ với các đơn vị, doanh nghiệp để tìm đầu ra tiêu thụ ổn định cho sản phẩm bí xanh. Hợp tác xã đảm bảo bao tiêu sản phẩm cho bà con nhân dân để góp phần phát triển kinh tế xóa đói giảm nghèo.

Năm 2018, huyện đã thực hiện dự án liên kết phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm bí xanh giữa các hộ dân với Hợp tác xã CCO nông nghiệp huyện Ðiện Biên Ðông. Hợp tác xã đứng ra xây dựng liên kết chuỗi với sự tham gia của hơn 60 hộ dân để phát triển diện tích trồng bí xanh. Đồng thời, tập trung hướng dẫn bà con sản xuất theo hướng hàng hóa chất lượng cao áp dụng các tiêu chí của sản phẩm OCOP.

Gia đình anh Anh Giàng A Xìa, bản Chua Ta A, xã Tìa Dình có hơn 1.000 m2 đất nương trồng bí được chuyển đổi từ đất trồng cây ngô. Sau khi thu hoạch, gia đình anh Xìa bán trực tiếp tại vườn cho HTX với giá từ 8.000-10.000 đồng/kg. Với hơn 1.000m2, gia đình anh Xìa thu về gần 10 triệu đồng mỗi vụ. So với cây sắn, cây ngô thì cây bí xanh mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều.

Bí xanh Tìa Dình là 1 trong 11 sản phẩm OCOP cấp tỉnh được tỉnh Điện Biên ưu tiên phát triển bền vững

Cùng phát triển giống bí xanh đặc trưng của địa phương còn có Hợp tác xã Hoa Ban (xã Thanh Yên, huyện Điện Biên). Ngoài hướng dẫn các thành viên sản xuất bí theo tiêu chuẩn VietGAP, Hợp tác xã còn đứng ra bao tiêu toàn bộ sản phẩm. Trong mối liên kết này, Hợp tác xã chịu trách nhiệm đóng gói, dán tem theo đúng yêu cầu của đơn vị ký hợp đồng. Trung bình mỗi năm, Hợp tác xã Hoa Ban cung cấp cho các siêu thị 10 tấn bí. Từ khi bà con tham gia các hợp tác xã, đầu ra cho sản phẩm đã ổn định hơn.

Đặc biệt, các hợp tác xã còn liên kết với hệ thống siêu thị Vinmart ở Hà Nội (nay là hệ thống siêu thị Winmart) để đưa sản phẩm vào siêu thị. Các doanh nghiệp đã về tận nơi khảo sát tình hình, đánh giá chất lượng, nguồn cung và ký hợp đồng dài hạn với các hợp tác xã.

Nhờ chú trọng phát triển theo hướng hàng hóa, sản phẩm bí xanh Tìa Dình đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao, trở thành cây trồng chủ lực giúp người dân trên địa bàn xóa đói giảm nghèo. Tính đến tháng 7/2023, toàn tỉnh Điện Biên có 56 sản phẩm OCOP, trong đó 4 sản phẩm đạt 4 sao và 52 sản phẩm đạt 3 sao.

Nhằm tăng cường quảng bá, xúc tiến tiêu thụ các sản phẩm OCOP của tỉnh OCOP nói chung, sản phẩm Bí xanh Tìa Dình nói riêng đến các thị trường trong và ngoài nước, Sở Công Thương tỉnh Điện Biên đã chủ động tìm kiếm đối tác cho các chủ thể bằng cách kết nối trực tiếp với các nhà phân phối có nhu cầu về sản phẩm của tỉnh để hai bên trao đổi thông tin, tiến tới ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm. Đăng ký cho các doanh nghiệp OCOP của tỉnh tham gia gian hàng Việt trực tuyến và xuất khẩu qua thương mại điện tử xuyên biên giới.

Triển khai phiên chợ thương mại biên giới tại huyện Nậm Pồ với sự tham gia của 19 doanh nghiệp, thương nhân tỉnh Điện Biên (trong đó có 4 chủ thể OCOP) và các huyện của tỉnh Phoong Sa Ly (nước CHDCND Lào). Quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP ở các hội chợ thương mại tại Lào; hội chợ, sự kiện xúc tiến thương mại trong nước.

Sở cũng tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Đồng thời, tập trung tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm OCOP, các sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu và sản phẩm, hàng hóa có thế mạnh của tỉnh đến với người tiêu dùng để tìm kiếm, duy trì và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Bên cạnh đó, Sở cũng tiếp tục xây dựng và triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại và thương mại điện tử quốc gia và địa phương, tập trung hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ sản xuất kinh doanh trong tỉnh trưng bày, giới thiệu các sản phẩm OCOP, các sản phẩm tiêu biểu của tỉnh…

Lễ cắt băng khai trương Lễ khai trương Điểm trưng bày giới thiệu và bán sản phẩm Ocop, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh Điện Biên năm 2023. Ảnh: Thu Hường

Ngày 18/11/2023, Sở Công Thương Điện Biên đã khai trương điểm trưng bày giới thiệu, bán sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh Điện Biên, nông sản, đặc sản vùng miền có diện tích xây dựng 295m2, tổng mức đầu tư 3 tỷ đồng. Điểm trưng bày, giới thiệu gồm hơn 200 sản phẩm OCOP, nông sản, đặc sản vùng miền của 28 chủ thể trên địa bàn tỉnh Điện Biên; 120 sản phẩm của 40 chủ thể một số tỉnh, thành trong cả nước.

Theo ông Vũ Hồng Sơn, Giám đốc Sở Công Thương Điện Biên, điểm trưng bày, giới thiệu, bán sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh Điện Biên và các sản phẩm nông nghiệp, đặc sản nhiều tỉnh, thành phố trong nước được đưa vào khai thác, sử dụng sẽ giúp người tiêu dùng tỉnh Điện Biên, du khách có thêm điểm lựa chọn, mua sắm sản phẩm uy tín, chất lượng. Qua đó, góp phần khuyến khích bà con các dân tộc thiểu số tỉnh Điện Biên tích cực duy trì, phát huy giá trị các sản phẩm nông nghiệp truyền thống; chủ động sản xuất sản phẩm gắn với thế mạnh địa phương theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao giá trị sản phẩm.

Khánh Vy

Nguồn Tạp chí Công thương : https://tapchicongthuong.vn/thuong-mai-hoa-san-pham-bi-xanh-tia-dinh-141672.htm