Thương mại với Nga vẫn sôi động bất chấp ba năm đối mặt lệnh trừng phạt

5 giờ trướcBài gốc

Ba năm sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra, các lệnh trừng phạt quốc tế và chính sách siết chặt nhập khẩu đã góp phần tái định hình dòng chảy thương mại toàn cầu.

Tuy vậy, theo một số nguồn tin, trên thực tế, Mỹ, Liên minh châu Âu và Ấn Độ vẫn duy trì nhập khẩu hàng tỷ USD hàng hóa chiến lược từ Nga, bao gồm năng lượng, phân bón và kim loại quý hiếm.

Trong tuần này, Ấn Độ đã bày tỏ quan ngại về điều mà họ gọi là sự thiếu nhất quán trong quan điểm của phương Tây, sau khi nhận được cảnh báo từ Tổng thống Mỹ Donald Trump liên quan đến việc tăng cường nhập khẩu dầu thô từ Nga.

Theo quan điểm từ New Delhi, các quyết định liên quan đến thương mại năng lượng cần được đánh giá dựa trên lợi ích thực tiễn và khả năng đáp ứng nhu cầu quốc gia, thay vì chịu sự chi phối bởi những tiêu chuẩn mang tính áp đặt một chiều.

Tại châu Âu, dù kim ngạch nhập khẩu từ Nga đã sụt giảm mạnh, đặc biệt là sau khi EU ban hành các biện pháp cấm vận từ đầu năm 2022, thương mại song phương không hoàn toàn chấm dứt.

Mỹ, Liên minh châu Âu và Ấn Độ vẫn duy trì nhập khẩu hàng tỷ USD hàng hóa chiến lược từ Nga, bao gồm năng lượng, phân bón và kim loại quý hiếm. Ảnh: Zuma Press

Số liệu từ Eurostat cho thấy trong quý I năm 2025, tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu từ Nga vào EU đạt 8,74 tỷ euro (tương đương 10,11 tỷ USD), giảm 86% so với cùng kỳ năm 2022.

Tính từ tháng 1/2022 đến nay, tổng kim ngạch hàng hóa EU nhập khẩu từ Nga ước đạt khoảng 297 tỷ euro (tương đương hơn 325 tỷ USD), tập trung chủ yếu vào các mặt hàng như dầu mỏ, khí tự nhiên, niken, sắt thép và phân bón.

Riêng mặt hàng dầu thô, lệnh cấm vận đường biển đã khiến thị phần của Nga trong tổng lượng dầu nhập khẩu vào EU giảm mạnh, từ 28,74% vào năm 2021 xuống chỉ còn 2,01% vào năm 2025.

Trong quý I năm nay, giá trị nhập khẩu dầu từ Nga chỉ đạt 1,48 tỷ euro (tương đương khoảng 1,71 tỷ USD), giảm sâu so với mức 14,06 tỷ euro (khoảng 16,2 tỷ USD) của cùng kỳ bốn năm trước.

Đối với khí đốt, châu Âu hiện vẫn phụ thuộc một phần vào nguồn cung từ Nga, với khoảng 17% tổng nhu cầu được đáp ứng thông qua đường ống TurkStream và các chuyến tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Tỷ lệ này đã giảm đáng kể so với mức 48% trong quý đầu năm 2021.

Trong sáu tháng đầu năm 2025, lượng LNG Nga xuất khẩu sang EU đạt 7,9 triệu tấn, giảm 13% so với cùng kỳ năm ngoái.

Một số lĩnh vực khác cũng ghi nhận xu hướng giảm nhập khẩu từ Nga. Trong quý I năm 2025, thị phần sắt thép Nga trong tổng lượng nhập khẩu ngoài khối của EU đã giảm từ 18,28% xuống còn 7,71%.

Tuy nhiên, trong lĩnh vực phân bón, vốn đặc biệt nhạy cảm đối với an ninh lương thực, Nga vẫn duy trì vai trò là nhà cung cấp lớn nhất cho EU. Dù thị phần đã giảm nhẹ từ 28,15% xuống còn 25,62% trong vòng bốn năm qua, kim ngạch nhập khẩu từ Nga trong lĩnh vực này vẫn ở mức cao và ổn định.

Trái ngược với xu hướng giảm nhập khẩu tại châu Âu, thương mại giữa Ấn Độ và Nga trong những năm gần đây lại ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc.

Theo số liệu từ Bộ Thương mại Ấn Độ, kim ngạch nhập khẩu từ Nga đã tăng mạnh, từ 8,25 tỷ USD vào năm 2021 lên 65,7 tỷ USD vào năm 2024. Động lực chính của sự gia tăng này là dầu thô, mặt hàng có giá trị nhập khẩu tăng vọt từ 2,31 tỷ USD lên 52,2 tỷ USD trong cùng giai đoạn.

Bên cạnh đó, Ấn Độ cũng đẩy mạnh nhập khẩu than và các sản phẩm liên quan, với kim ngạch đạt 3,5 tỷ USD, cùng với phân bón, đạt 1,67 tỷ USD trong năm 2024, cao gấp hơn ba lần so với mức 483 triệu USD của năm 2021.

Tại Mỹ, xu hướng giảm thương mại với Nga thể hiện rõ ràng hơn. Trong nửa đầu năm 2025, tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu từ Nga vào Mỹ chỉ đạt 2,5 tỷ USD, giảm mạnh so với mức 14,14 tỷ USD cùng kỳ năm 2021.

Tuy nhiên, một số mặt hàng chiến lược vẫn được duy trì ở mức đáng kể. Phân bón nhập khẩu từ Nga đạt khoảng 1,27 tỷ USD trong năm 2024, nhích nhẹ so với mức 1,14 tỷ USD ba năm trước.

Mỹ cũng tiếp tục mua uranium và plutonium làm giàu với tổng giá trị khoảng 624 triệu USD, chỉ giảm nhẹ so với mức 646 triệu USD của năm 2021.

Đáng chú ý, mặt hàng palladium, kim loại quý được sử dụng trong công nghiệp, vẫn có mặt trong danh mục nhập khẩu, với giá trị gần 878 triệu USD trong năm 2024, dù đã giảm đáng kể so với con số 1,59 tỷ USD vào năm 2021.

Tùng Lâm

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/thuong-mai-voi-nga-van-soi-dong-bat-chap-ba-nam-doi-mat-lenh-trung-phat.798488.html