Đó là khuyến nghị của ông Đỗ Ngọc Hưng - Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ - tại Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại tháng 2/2025, tổ chức sáng 4/3.
Hội nghị có sự tham gia của Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng, các đơn vị Cục, Vụ thuộc Bộ Công Thương, hệ thống thương vụ Việt Nam tại nước ngoài, cùng sự tham dự của đại diện các hiệp hội như Hiệp hội Gỗ và lâm sản, Hiệp hội Thép Việt Nam; đại diện lãnh đạo Sở Công Thương các tỉnh/thành phố.
Tại hội nghị, hệ thống thương vụ Việt Nam tại một số nước cũng đã đề cập đến những thay đổi chính sách thương mại của các nước lớn và khuyến nghị đối với doanh nghiệp Việt Nam tại thị trường như Hoa Kỳ, Bỉ và EU, Trung Quốc.
Tháng 1/2025, tổng kim ngạch xuất khẩu Việt Nam sang Mỹ đạt khoảng 10 tỷ USD
Thông tin về tình hình thương mại, cập nhật những chính sách mới của Hoa Kỳ đối với hàng xuất khẩu tại Việt Nam tại hội nghị, ông Đỗ Ngọc Hưng - Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ - cho biết: Năm 2024, tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đạt 149,7 tỷ USD, tăng 20,4% so với năm 2023.
Trong đó, xuất khẩu hàng hóa của Hoa Kỳ sang Việt Nam đạt 13,1 tỷ USD, tăng mạnh 33% so với năm trước. Nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam vào Hoa Kỳ đạt 136,6 tỷ USD, tăng 19,3%. Thâm hụt thương mại hàng hóa của Hoa Kỳ với Việt Nam đạt 123,463 tỷ USD, sau Trung Quốc và Mexico.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng chủ trì hội nghị. Ảnh: P.C
Trong tháng 1/2025, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt khoảng 10 tỷ USD, tăng 4,6% so với cùng kỳ năm 2024. Trong khi đó, nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam đạt khoảng 1,5 tỷ USD, giảm 6,6% so với cùng kỳ năm trước.
"Những biến động này phản ánh sự gia tăng trong nhu cầu đối với hàng hóa Việt Nam tại thị trường Mỹ, trong khi nhập khẩu từ Mỹ có xu hướng giảm nhẹ (trong bối cảnh tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam giảm khoảng 4% và chứng kiến sự suy giảm tại các thị trường chủ chốt so với cùng kỳ)" - Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết.
Chia sẻ thêm về bối cảnh quốc tế và trong nước của Hoa Kỳ trong năm 2025 tác động đến thương mại của Việt Nam, theo ông Đỗ Ngọc Hưng, nền kinh tế toàn cầu năm 2025 được dự báo sẽ tiếp tục trên đà tăng trưởng với việc duy trì ổn định ở mức 2,7-3,2%. Tuy nhiên, xung đột thương mại tiếp tục là chủ đề nóng trong thời gian tới đây khi các nước sẽ có xu hướng gia tăng hàng rào thương mại, thuế quan để bảo vệ sản xuất trong nước.
Bên cạnh đó, sự dịch chuyển chuỗi cung ứng, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ để hiện đại hóa chuỗi cung ứng và biến đổi khí hậu cũng là các xu hướng nổi bật. Để ứng phó với các biến động trên, nhiều doanh nghiệp dự kiến sẽ dịch chuyển sang các nước như Ấn Độ, Việt Nam, Indonesia và Mexico để đa dạng hóa sản xuất.
Cập nhật chính sách chính quyền Hoa Kỳ, theo ông Hưng, chỉ sau 4 tuần trở thành Tổng thống chính thức của Hoa Kỳ, ông Trump vẫn đang duy trì động lực để thúc đẩy chính sách thương mại một cách mạnh mẽ để thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử, với những tác động đến thuế, đầu tư và quyết sách tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu.
"Theo đó, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ sẽ theo dõi các dấu hiệu về tiến trình đàm phán và áp thuế sàn 25% đối với hàng hóa thông thường của châu Âu" - ông Hưng thông tin.
Doanh nghiệp cần thận trọng với nguồn nguyên liệu đầu vào
Bên cạnh những thuận lợi, theo ông Hưng, khó khăn lớn nhất hiện nay vẫn là Việt Nam chưa được coi là nền kinh tế thị trường đầy đủ dẫn đến bất lợi trong các cuộc điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp của Hoa Kỳ, quan ngại về xu hướng chuyển dịch sản xuất đầu tư từ một số nước sang Việt Nam để tận dụng lợi thế về chi phí lao động và môi trường cạnh tranh.
Nhằm giảm thiểu phạm vi và tác động của các biện pháp thuế quan và các chính sách thương mại tiêu cực khác mà chính quyền Hoa Kỳ có thể áp đặt lên Việt Nam, đồng thời cải thiện quan hệ song phương Mỹ - Việt, lãnh đạo Đảng và Chính phủ đã thông qua các cơ chế đối thoại và hợp tác song phương đã khẳng định thông điệp Việt Nam là đối tác chiến lược, đặc biệt sau khi nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện tháng 9/2023.
Ông Đỗ Ngọc Hưng - Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ - phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Đ.N
Trước nhiều khó khăn thách thức, song theo Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cũng ghi nhận, doanh nghiệp Việt Nam cũng luôn hợp tác với Hoa Kỳ một cách đầy đủ trong các vụ việc điều tra các biện pháp phòng vệ thương mại dẫn đến kết luận một số vụ việc có lợi cho doanh nghiệp trong nước, tăng lợi thế cạnh tranh xuất khẩu của Việt Nam.
Đặc biệt, để gỡ khó cho hàng Việt có cơ hội xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ khuyến nghị, thứ nhất, cần khẩn trương xây dựng một lộ trình cụ thể để Việt Nam bảo vệ lợi ích thương mại trước các biện pháp thuế quan tiềm tàng từ chính quyền Tổng thống Donald Trump, đồng thời tăng cường hợp tác chiến lược với Hoa Kỳ nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững trong quan hệ song phương giữa hai nước.
Thứ hai, cơ quan quản lý nhà nước phối hợp với hiệp hội doanh nghiệp làm việc với các nhóm lợi ích tại Hoa Kỳ, bao gồm các nhà nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam, các nhà xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Việt Nam, các công ty Hoa Kỳ đầu tư vào Việt Nam và các hiệp hội liên quan nhằm xây dựng liên minh để ủng hộ việc mở rộng thương mại với Việt Nam.
Thứ ba, việc các đối tác thương mại bị Mỹ áp thuế có thể tạo ra cơ hội để Việt Nam tăng cường xuất khẩu. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra nhiều thách thức cần được theo dõi chặt chẽ. Trước hết, Việt Nam cần giám sát sát sao các diễn biến thương mại và chính sách thuế quan của Mỹ để có sự điều chỉnh kịp thời. Đồng thời, các doanh nghiệp cần tăng cường phối hợp và trao đổi với các cơ quan thuộc Bộ Công Thương cũng như Thương vụ Việt Nam tại Mỹ nhằm cập nhật thông tin và tìm kiếm giải pháp ứng phó phù hợp.
Thứ tư, các doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng kế hoạch sản xuất, kinh doanh do các quốc gia bị áp thuế có thể tăng cường các biện pháp bảo hộ thương mại, gây áp lực cạnh tranh lớn hơn cho thị trường Việt Nam. Việc hợp tác đầy đủ với phía Mỹ trong quá trình cung cấp thông tin cho các vụ kiện thương mại cũng là điều quan trọng để bảo vệ lợi ích doanh nghiệp và tránh các rủi ro pháp lý. Ngoài ra, doanh nghiệp cần thận trọng với nguồn nguyên liệu đầu vào từ các nước đang là đối tượng bị Mỹ áp thuế, nhằm tránh nguy cơ bị điều tra về gian lận xuất xứ hoặc lẩn tránh thuế quan.
Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại tháng 2 nhằm phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật mới liên quan đến ngành Công Thương, cụ thể như giới thiệu các văn bản quy phạm pháp luật mới liên quan tới ngành Công Thương; giới thiệu về các chương trình hành động của Bộ Công Thương thực hiện Nghị quyết 01, 02, 03 để thực hiện mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số; nhiệm vụ, giải pháp nhằm thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về chỉ tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng 12% - 14%; trình bày về dự án điện hạt nhân và nhu cầu tăng trưởng thu hút đầu tư lĩnh vực năng lượng.
Đỗ Nga - Phương Cúc