Tích hợp nhưng không hòa lẫn

3 giờ trướcBài gốc

Quốc hội thảo luận về việc tích hợp 3 Chương trình mục tiêu quốc gia. Ảnh: Quang Khánh

ĐBQH HÀ SỸ HUÂN (Thái Nguyên):
Phân cấp quản lý thực hiện chương trình mạnh mẽ, triệt để hơn

Tôi đánh giá cao cơ chế thực hiện Chương trình theo hướng Trung ương quản lý tổng thể và ban hành cơ chế, chính sách hướng dẫn, giám sát, kiểm tra, phân cấp, phân quyền triệt để đi đôi với việc phân bổ nguồn lực cho địa phương theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm.

ĐBQH Hà Sỹ Huân (Thái Nguyên)

Như đã được chỉ ra ở đoạn giai đoạn trước, các nội dung của chương trình phần lớn đầu tư là hạ tầng kỹ thuật, mô hình phục vụ sinh kế, phục vụ người dân trên địa bàn các xã, thôn. Hiện nay, chúng ta thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, cấp xã đã trực tiếp quản lý địa bàn, nắm rõ đối tượng, điều kiện văn hóa, địa hình, sinh kế của địa phương hơn cả. Vì vậy, để thực hiện phương châm người dân làm chủ và tăng cường hiệu quả đầu tư cơ sở, cần phân cấp quản lý thực hiện chương trình mạnh mẽ, triệt để hơn nữa cho chính quyền cơ sở theo hướng phân cấp cho cấp xã quyết định tổ chức thực hiện chương trình.

Cấp tỉnh giữ vai trò định hướng, kiểm tra, giám sát, hỗ trợ kỹ thuật và thủ tục hành chính, trong đó trao quyền cho địa phương, cụ thể là Hội đồng nhân dân cấp xã và Ủy ban nhân dân cấp xã được quyết định danh mục, kế hoạch triển khai thực hiện mô hình phù hợp theo thứ tự ưu tiên từng giai đoạn, quyết định lồng ghép, phối hợp hoặc đồng bộ các hợp phần, các nguồn vốn của chương trình và các dự án trên địa bàn nhằm tránh việc đầu tư trùng lặp, dàn trải, manh mún, bỏ sót nhiệm vụ.

ĐBQH MAI VĂN HẢI (Thanh Hóa):
Bảo đảm tính khả thi của nguồn vốn

ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa). Ảnh: Hồ Long

Trong điều kiện sáp nhập tỉnh, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, quy mô các tỉnh, quy mô cấp xã đều lớn hơn nhiều so với trước đây, nhu cầu vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng và việc hoàn thiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới sau sắp xếp là rất lớn. Nhiều tỉnh miền núi, xã miền núi còn rất nhiều khó khăn về ngân sách, thu không đủ chi. Từ thực tiễn đa số các xã nguồn đầu tư chủ yếu là tiền cấp quyền sử dụng đất dành cho đầu tư xây dựng nông thôn mới, nay nguồn vốn này cũng không được như giai đoạn trước đây, các địa phương chỉ được hưởng 80 - 85% tiền sử dụng đất nên lại càng khó khăn về vốn đối ứng cho thực hiện chương trình.

Vì vậy, để bảo đảm tính khả thi của nguồn vốn, bảo đảm cho chương trình mục tiêu quốc gia, tôi đề nghị cần tăng vốn đầu tư cân đối từ ngân sách trung ương và cần có giải pháp để huy động các nguồn vốn hợp pháp khác, như nguồn vốn của doanh nghiệp, hợp tác xã, nguồn vốn của người dân trong thực hiện chương trình mục tiêu. Trong đó, bố trí tăng vốn ngân sách trung ương cho hợp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

ĐBQH PHẠM THỊ KIỀU (Lâm Đồng):
Ưu tiên tương xứng cho từng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

ĐBQH Phạm Thi Kiều (Lâm Đồng)

Trong thời gian qua, 3 chương trình này đã tạo ra những chuyển biến rõ rệt, diện mạo nông thôn đổi thay từng ngày, hạ tầng, đời sống và các dịch vụ thiết yếu được cải thiện đáng kể. Ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, kinh tế - xã hội có bước tiến tích cực, an sinh và an ninh được củng cố ngay cả trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế và xuất phát điểm thấp. Những kết quả này cho thấy chính sách đã đi đúng hướng và tác động đến đúng đối tượng cần hỗ trợ nhất. Tuy nhiên, qua quá trình triển khai cũng bộc lộ nhiều hạn chế, một số hạn chế, cơ chế hướng dẫn đôi khi còn phức tạp, văn bản chậm ban hành, cách hiểu và cách thực hiện giữa các địa phương không thống nhất. Một số nhiệm vụ, đối tượng đầu tư chồng chéo giữa các chương trình, nguồn lực bị chia nhỏ, phân tán, mặc dù Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế đặc thù để tháo gỡ, nhưng tiến độ thực hiện của một số địa phương vẫn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Trong bối cảnh đó, tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia thành một chương trình duy nhất là cơ hội để tổ chức lại nguồn lực, bảo đảm sự thống nhất trong quản lý, giảm bớt chồng chéo, tăng tính hiệu quả và minh bạch trong thực hiện. Tuy nhiên, tích hợp phải đi kèm với nguyên tắc không hòa lẫn 3 chương trình vốn có mục tiêu, cơ chế thực hiện và phương thức tiếp cận khác nhau. Đặc biệt, phải dành mức độ ưu tiên tương xứng cho từng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, khu vực còn nhiều khó khăn và có yêu cầu đặc thù cao nhất.

ĐBQH HOÀNG QUỐC KHÁNH (Lai Châu):
Khẩn trương hướng dẫn, triển khai Nghị quyết ngay từ đầu năm 2026

ĐBQH Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu)

Việc hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia hiện hành thành một chương trình thống nhất sẽ giúp tập trung nguồn lực đầu tư, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, góp phần thúc đẩy xây dựng nông thôn mới theo hướng hiện đại, thực chất, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Đối với các tỉnh miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chương trình mục tiêu quốc gia có ý nghĩa hết sức quan trọng. Đây là nguồn lực mang tính dẫn dắt, giúp đầu tư phát triển hạ tầng thiết yếu, giảm nghèo bền vững, thu hẹp khoảng cách phát triển với các vùng có điều kiện thuận lợi, góp phần đảm bảo quốc phòng, an ninh, ổn định tình hình biên giới. Do đó, ngay sau khi Quốc hội thông qua chủ trương về Chương trình này, đề nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn, quy định chi tiết để ban hành đồng bộ, kịp thời đưa Nghị quyết triển khai ngay từ đầu năm 2026.

Hương Linh ghi

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/tich-hop-nhung-khong-hoa-lan-10401777.html