Theo tạp chí Việt Nam Hương Sắc, cách đây vài thập niên, ở đảo Hải Nam (Trung Quốc), hoàng hoa lê chỉ là một loài cây bình thường, thậm chí bị coi là vô dụng. Người dân nơi đây thường chặt cây làm củi đốt, dựng chuồng lợn, hoặc làm các vật dụng thô sơ trong gia đình. Giá trị kinh tế của nó hầu như bằng không; những năm 1970, giá bán loại gỗ này chỉ vỏn vẹn 1-2 xu/kg. Không ai nghĩ rằng một ngày nào đó, loại gỗ từng bị coi là “gỗ tầm thường” ấy lại bước lên hàng ngũ những báu vật được săn lùng khắp châu Á.
Bước ngoặt xảy ra khi các nhà khoa học Trung Quốc công bố đặc tính sinh học độc đáo của hoàng hoa lê, đồng thời xếp nó vào nhóm “gỗ sưa” – một trong 29 loài cây gỗ quý hiếm theo tiêu chuẩn quốc gia. Chính thông tin này đã làm thay đổi hoàn toàn cái nhìn của xã hội về loài cây từng bị lãng quên. Từ một loài cây bị chặt bỏ không thương tiếc, hoàng hoa lê trở thành “hàng hiếm” được giới sưu tầm, các đại gia và nhà sản xuất đồ gỗ cao cấp ráo riết săn lùng.
Hoàng hoa lê giờ được săn lùng và bán với giá "trên trời".
Năm 2021, dư luận Trung Quốc chấn động trước thông tin hai cây hoàng hoa lê Hải Nam tại Công viên Hải Khẩu, đảo Hải Nam được bán với giá lên đến hơn 14 triệu NDT (tương đương gần 50 tỷ đồng). Mức giá "trên trời" này đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng và truyền thông, khiến nhiều người không khỏi thắc mắc về lý do đằng sau con số khổng lồ này.
Đáng chú ý, cơn sốt hoàng hoa lê không chỉ dừng lại ở Trung Quốc. Nhiều quốc gia châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore cũng ghi nhận nhu cầu tăng mạnh với loại gỗ này, nhất là trong giới sưu tập đồ gỗ cổ và nội thất cao cấp. Tại một số phiên đấu giá quốc tế, hoàng hoa lê thậm chí đạt mức giá ngang với những loại gỗ danh tiếng như mun sọc hay trắc đỏ. Các chuyên gia quốc tế đánh giá, hoàng hoa lê không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn gợi nhắc câu chuyện bản sắc văn hóa phương Đông – điều khiến nó càng được ưa chuộng trong thị trường toàn cầu hóa.
Tại Việt Nam, câu chuyện hoàng hoa lê cũng gợi liên tưởng đến hành trình thăng trầm của nhiều loại gỗ quý bản địa như sưa đỏ, trắc, gụ. Từng bị khai thác ồ ạt rồi rơi vào nguy cơ cạn kiệt, các loài gỗ này hiện nay cũng đối mặt với yêu cầu bảo tồn, phát triển bền vững. Không ít thương vụ mua bán gỗ sưa tiền tỷ từng gây xôn xao dư luận, phản ánh thực trạng “vàng rừng” dần biến mất nếu không có chính sách quản lý chặt chẽ.
Thông tin trên tạp chí Thương hiệu và Pháp luật cho biết, hoàng hoa lê Hải Nam là một trong số 29 loài cây được công nhận là "gỗ sưa" theo tiêu chuẩn quốc gia Trung Quốc. Điều này đã phần nào khẳng định giá trị quý hiếm và vị thế đặc biệt của loại gỗ này trong nền văn hóa và lịch sử nước này.
Theo các tư liệu lịch sử, từ thời nhà Minh, hoàng hoa lê Hải Nam luôn được xếp ngang hàng với gỗ đàn hương đỏ nổi tiếng của Ấn Độ. Đàn hương vốn được xem là "cây hoàng gia" tại Ấn Độ, được biết đến với hương thơm đặc trưng. Việc hoàng hoa lê Hải Nam được so sánh với đàn hương đỏ cho thấy giá trị và sự quý trọng mà người xưa dành cho loại gỗ này.
Loại gỗ quý hiếm này có giá hàng chục tỷ đồng vẫn có người chịu mua
Thế nhưng thật đáng tiếc, trong một thời gian dài, giá trị của hoàng hoa lê Hải Nam đã bị lãng quên.
Nhiều người dân từng sử dụng gỗ này để nhóm bếp vì không biết giá trị thực
Giá trị của loại gỗ quý hiếm này không chỉ nằm ở tuổi đời và kích thước mà còn bởi những đặc tính quý hiếm như vân gỗ đẹp mắt, độ cứng cao, khả năng chống mối mọt và đặc biệt là giá trị y học truyền thống được ghi nhận từ lâu đời. Gỗ của cây này có màu sắc vàng óng ánh, vân gỗ xoắn ốc độc đáo, tạo nên những sản phẩm nội thất vô cùng sang trọng và quý phái. Bên cạnh đó, trong y học cổ truyền, hoàng hoa lê được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh, giúp tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
Sự khan hiếm của hoàng hoa lê Hải Nam cùng với nhu cầu ngày càng tăng của giới sưu tầm đồ gỗ quý đã khiến giá trị của loại gỗ này không ngừng tăng cao. Hiện tại, hoàng hoa lê được coi là một loại "vàng trắng", "vua của các loại gỗ" được săn lùng ráo riết, với giá trị lên đến hàng chục tỷ đồng.
Anh Nguyễn (t/h)