Gấp rút đàm phán công nghệ
Bà Phan Thị Hồng Hạnh - Phó Trưởng ban Ban Tổ chức và Nhân sự, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) - cho biết, tiến độ nhân lực là yếu tố sống còn của các dự án điện hạt nhân. Đến thời điểm này, EVN đã rà soát lại 162 cán bộ đã từng được cử đi học điện hạt nhân tại Nga và Nhật Bản trước đây.
“Nhiều người trong số này bày tỏ mong muốn quay lại tham gia vận hành nhà máy, đồng thời EVN cử nhiều cán bộ tham gia các khóa học của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế IAEA và duy trì mối quan hệ thường xuyên với các đối tác như Rosatom (Nga), EDF (Pháp), cùng các đối tác Hàn Quốc, Hungary, Séc… những quốc gia có kinh nghiệm vận hành công nghệ tương tự với Việt Nam", bà Hạnh nói.
Đến thời điểm này, EVN cho biết đã triển khai bước cuối cùng hoàn thành báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 để trình cấp thẩm quyền điều chỉnh chủ trương đầu tư. EVN đang kiến nghị UBND tỉnh Khánh Hòa khẩn trương bàn giao mặt bằng nhà máy vào cuối năm nay...
Khu vực dự kiến xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.
Theo kế hoạch, dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 do EVN làm chủ đầu tư dự kiến khởi công vào quý I/2029, đưa nhà máy vào vận hành thương mại trong quý IV/2035.
Về phía Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), đơn vị cho biết đã kiện toàn bộ máy tổ chức và lập tổ chuyên trách về hạt nhân, chuẩn bị nhân lực với hơn 1.500 kỹ sư, cán bộ kỹ thuật. PVN đã tiếp nhận hồ sơ dự án từ EVN, tham gia làm việc với địa phương về công tác giải phóng mặt bằng, xúc tiến đàm phán các hợp tác đào tạo nhân lực với IAEA và các tổ chức quốc tế. PVN đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác quốc tế để lựa chọn công nghệ phù hợp cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 2...
Trao đổi với PV Tiền Phong, một lãnh đạo Cục Điện lực - Bộ Công Thương cho biết bộ đang phối hợp các đơn vị bước vào giai đoạn xây dựng dự thảo nghị định và thông tư triển khai Luật Năng lượng nguyên tử, trong đó ưu tiên nhóm văn bản liên quan tới địa điểm, cấp phép xây dựng, đánh giá an toàn dự án và giám sát tiến độ.
Các đơn vị đã khởi động lại bước khảo sát địa điểm tại Ninh Thuận, theo đúng tinh thần của IAEA đã khuyến nghị. Nếu nhịp khảo sát và đánh giá địa điểm được tái khởi động từ cuối 2025, giai đoạn “tiền khả thi” hoàn toàn có thể hoàn tất ngay trong năm 2026, đủ thời gian để đến 2028 bước vào cấp phép thiết kế và chuẩn bị khởi công hai dự án Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2.
Khi nào ban hành chương trình đào tạo điện hạt nhân?
Thông tin về tình hình chuẩn bị nguồn nhân lực cho dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, TS. Vũ Thanh Bình - Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) - cho biết, đến thời điểm này đã có khoảng 320 sinh viên khóa đầu tiên đã nhập học chuyên ngành đào tạo chuyên sâu về điện hạt nhân và năng lượng nguyên tử tại các trường đại học.
Đến nay, khoảng 320 sinh viên tham gia đào tạo chuyên sâu về điện hạt nhân và năng lượng nguyên tử.
Từ năm 2026, Bộ GD&ĐT sẽ phối hợp với EVN cử sinh viên sang Liên bang Nga - nơi Việt Nam dự kiến tiếp nhận công nghệ của Ninh Thuận 1. Mỗi năm sẽ có 50-60 sinh viên được gửi đi, duy trì liên tục đến năm 2031.
Đáng chú ý nhất là gói chính sách ưu đãi đang được thiết kế theo hướng cạnh tranh quốc tế, dự kiến trình Chính phủ muộn nhất tháng 12/2025, áp dụng từ năm 2026. Theo định hướng hiện nay là du học sinh đào tạo tại nước ngoài sẽ được tăng mức hỗ trợ sinh hoạt phí lên 1,5 lần, được cấp 2 vé máy bay khứ hồi (thay vì 1 như trước), cùng mức hỗ trợ 200 USD/tháng từ EVN có thể tăng thêm tùy thuộc vào chủ đầu tư...
Ông Bình cho biết thêm, trong quý IV này, Bộ GD&ĐT sẽ ban hành chuẩn chương trình đào tạo quốc gia cho ngành điện hạt nhân, bảo đảm đồng bộ với tiêu chuẩn quốc tế. Nếu cần thiết, có thể nhập nguyên bộ chương trình đào tạo quốc tế để triển khai tại Việt Nam, sau đó Việt hóa, điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện trong nước.
Xuân Phong