PV đã tìm hiểu những hồ sơ được công bố trên cổng Đấu thầu Quốc gia do Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang làm chủ đầu tư và phê duyệt lựa chọn nhà thầu thời gian gần đây.
Theo đó, ngày 14/02/2023, lãnh đạo Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang đã ký Quyết định số 64/QĐ-SGDĐT về việc phê duyệt danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật gói thầu số 1: Mua sắm thiết bị tối thiểu lớp 2 thực hiện chương trình giáo dục phổ thông năm 2018. Giá trúng thầu là 29.735.590.000đ.
Đơn vị trúng thầu là liên danh Công ty Cổ phần Vật tư thiết bị Phương Nam (địa chỉ tại, Lô DH1 Khu công nghiệp Phú Thị, xã Phú Thị, huyện Gia Lâm, TP Hà Nội) và Công ty TNHH Sao Nam TG (địa chỉ tại số 118/3A Lý Thường Kiệt, Phường 5, thành phố Mỹ Tho, Tiền Giang).
Theo hồ sơ, đây là gói thầu Mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu lớp 6 thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (Gói 1), trị giá gói thầu là 29.237.120.000đ. Đáng nói, tại gói thầu này, một số danh mục hàng hóa mua sắm có giá chênh lệch lớn so với giá mua của các chủ đầu tư khác cùng ngành. Cụ thể:
Tại danh mục số 5, Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang mua Bộ thiết bị dạy khối lượng, có xuất xứ tại Việt Nam, mua vào khoảng tháng 2/2023 với giá 2.812.000đ/bộ. Ở danh mục này, chủ đầu tư mua với số lượng là 3.048 bộ, tương đương với số tiền mua sản phẩm này là 8.570.976.000đ.
Bộ thiết bị dạy khối lượng trong gói thầu này có giá 2.812.000 đồng/bộ.
Tuy nhiên, ở gói thầu Mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu thực hiện chương trình Giáo dục phổ thông mới cấp học Tiểu học năm 2023, do Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Bảo Thắng (Lào Cai) làm chủ đầu tư mua Bộ thiết bị dạy khối lượng tương tự sản phẩm do Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang mua ở trên.
Bộ thiết bị dạy khối lượng gồm: 01 cân đĩa loại 5kg; 01 hộp quả cân loại: 10g, 20g, 50g, 100g, 200g, 500g, 1kg; 2kg (mỗi loại 2 quả), có cùng xuất xứ Việt Nam.
Phòng GD&ĐT huyện Bảo Thắng mua sản phẩm này vào tháng 6/2023 chỉ với giá 1.846.000đ/bộ. Tương ứng, Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang mua sản phẩm này với số tiền phải chi nhiều hơn Phòng GD&ĐT huyện Bảo Thắng khoảng 2.944.368.000đ.
Còn tại danh mục số 4, Bộ thiết bị dạy chữ số và so sánh số; Dạy phép tính; Dạy hình phẳng và hình khối (Toán lớp 2 dùng cho học sinh), xuất xứ Việt Nam, Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang mua 26.662 bộ với giá là 405.000đ, tương đương với số tiền phải chi là 10.798.110.000đ.
Cùng các sản phẩm tương tự, cùng xuất xứ Việt Nam, nhưng Trường tiểu học và trung học cơ sở Chính Tâm (tỉnh Ninh Bình) mua vào khoảng tháng 12/2022 với giá là 269.000đ, chênh 136.000đ/bộ. Tương đương với số tiền chênh lệch lên tới 3.626.032.000đ.
Bên cạnh đó, một số sản phẩm về các bộ tranh cũng có dấu hiệu chênh giá. Như danh mục 14, bộ tranh kính trọng thầy, cô giáo, Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang mua 5.332 bộ với giá tiền là 35.000đ/bộ.
Tuy nhiên, Trường tiểu học Phú Hậu (Thừa Thiên Huế) làm chủ đầu tư mua sản phẩm có thông số kỹ thuật như nhau gồm: Bộ tranh thực hành gồm 04 tờ, kích thước (148x210)mm, in offset 4 màu trên giấy couche định lượng 200g/m2, cán láng OPP mờ; nội dung tranh thể hiện: Kính trọng thầy giáo, cô giáo (vâng lời thầy, cô; thăm hỏi khi thầy, cô bị ốm hoặc nhân ngày 20/11); Yêu quý bạn bè (giúp đỡ khi bạn gặp khó khăn) có giá chỉ 12.000đ/bộ. Tương đương số tiền chênh lên 122.636.000đ.
Chỉ mới khảo sát một số sản phẩm ngẫu nhiên trong hàng chục danh mục mà chủ đầu tư là Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang mua sắm nhưng số tiền chênh lệch đã khoảng 6,7 tỉ đồng.
Theo nhiều chuyên gia, nhà thầu khi bàn giao sản phẩm cho chủ đầu tư, doanh nghiệp còn phải chịu thêm một số chi phí liên quan và lợi nhuận thặng dư. Các sản phẩm mua sắm ở các địa phương khác nhau có địa hình vận chuyển khác nhau, thời điểm mua khác nhau, chương trình hậu mãi khác nhau… dẫn đến việc chênh lệch giá là không tránh khỏi. Tuy nhiên, chênh lệnh tới con số hàng tỷ đồng như những gói thầu tại Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang lại là vấn đề rất đáng quan tâm.
Ông Lê Quang Trí - Giám đốc Sở GD&ĐT là người ký duyệt nhiều gói thầu mua sắm thiết bị trong thời gian qua.
Không chỉ có gói thầu này, thời gian qua, ông Lê Quang Trí - Giám đốc Sở GD&ĐT Tiền Giang đã ký nhiều gói thầu khác như: Mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2 thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, giá trúng thầu là 39.392.316.000đ; Mua sắm thiết bị dùng chung lớp 1 thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, giá gói thầu là 56.236.719.000đ; Mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu lớp 1 thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, giá trúng thầu là 54.167.986.300đ…
Trao đổi với PV, Luật sư Diệp Năng Bình – Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật phân tích: “Theo quy định của pháp luật Việt Nam, hành vi đội giá trong các gói thầu mua bán của cơ quan nhà nước là hành vi vi phạm pháp luật. Cụ thể, theo quy định tại Điều 16 Luật Đấu thầu 2023, các hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu bao gồm đưa, nhận, môi giới hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để gây ảnh hưởng, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu dưới mọi hình thức, các hành vi gian lận như làm giả hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu trong đấu thầu. Như vậy, đội giá là hành vi gian lận, bị cấm trong hoạt động đấu thầu theo quy định của Luật Đấu thầu. Cũng theo Luật Đấu thầu 2023, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định của pháp luật về đấu thầu thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, trường hợp gây thiệt hại còn phải bồi thường theo quy định".
Theo Luật sư Diệp Năng Bình thì "Đội giá trong các gói thầu là hành vi gian lận gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước và làm mất đi tính mính bạch của quá trình đấu thầu. Giả sử là có hành vi đội giá trong hoạt động đấu thầu xảy ra thì các bên liên quan phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
Theo quy định tại Điều 37, Nghị định 122/2021/NĐ-CP, tổ chức, cá nhân có hành vi gian lận trong đấu thầu như đội giá mà chưa đến mức bị xử lý hình sự thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng.
Nếu hành vi đội giá gây thiệt hại nghiêm trọng thì tổ chức, cá nhân vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo quy định tại Điều 222 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, hành vi gian lận trong đấu thầu gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm. Phạm tội có yếu tố lợi dụng chức vụ, quyền hạn thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm. Nếu gây thiệt hại từ 1.000.000.000 đồng trở lên thì sẽ bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản”.
Báo Công Lý sẽ làm việc với Sở GD&ĐT tỉnh Tiền Giang cũng như các cơ quan chức năng và tiếp tục thông tin tới bạn đọc.
Trần Hùng