Tỉnh Tiền Giang hiện có hơn 24.500 ha trồng sầu riêng, sản lượng đạt khoảng 458.000 tấn. Đến đầu năm 2025, tỉnh đã được cấp 155 mã số vùng trồng (MSVT), với diện tích gần 7.000 ha; 65 mã số cơ sở đóng gói sầu riêng xuất sang thị trường Trung Quốc.
Việc xuất khẩu sầu riêng vẫn đang gặp khó khăn.
Kể từ khi nghị định thư về việc xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang thị trường Trung Quốc có hiệu lực, giá cả và tình hình tiêu thụ loại trái cây này trở nên khởi sắc.
Tuy nhiên, từ trước Tết Nguyên đán 2025 đến nay, giá sầu riêng giảm rất sâu so với đỉnh điểm khiến nông dân, doanh nghiệp điêu đứng. Xuất khẩu sầu riêng gặp khó do yêu cầu an toàn thực phẩm của phía Trung Quốc đã đẩy giá giảm mạnh.
Theo ghi nhận, hiện giá rầu riêng trên địa bàn tỉnh thấp hơn một nửa so với lúc đỉnh điểm. Anh Huỳnh Thanh Nhã, nông dân trồng sầu riêng tại xã Hậu Thành, huyện Cái Bè cho biết, hiện giá sầu riêng Ri6 mua tại vườn dao động ở mức từ 45.000 - 50.000 đồng/kg, sầu riêng Thái từ 82.000 - 85.000 đồng/kg, tùy theo tỷ lệ đẹp xấu. Mức giá này tăng hơn so với hơn 1 tháng trước khoảng 20.000 đồng/kg. Với mức giá như hiện tại, nhà vườn có lãi ít.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Cái Bè Phan Thanh Sơn, hiện toàn huyện có trên 10.000 ha sầu riêng. Để đảm bảo chất lượng trái sầu riêng xuất khẩu, địa phương sẽ tập trung tuyên truyền, hướng dẫn nông dân sử dụng các loại phân bón phù hợp, cải tạo đất để tránh nhiễm chất Cadimi.
Đối với việc kiểm soát chất Vàng Ô, huyện đã mời các cơ sở thu mua, đóng gói sầu riêng trên địa bàn để tuyên truyền, trao đổi tuân thủ các quy định. Song song đó, địa phương sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc quản lý MSVT, mã số cơ sở đóng gói…
Còn tại huyện Cai Lậy, những ngày qua, giá sầu riêng cũng tăng nhẹ trở lại. Theo Chủ tịch UBND xã Ngũ Hiệp Nguyễn Hồng Thương, thời gian gần đây, giá sầu riêng trên địa bàn giảm sâu. Giá sầu riêng mới chỉ tăng trở lại trong vài ngày gần đây.
Hiện sản lượng sầu riêng thu hoạch trên địa bàn cũng hạn chế. Nguyên nhân do năm nay nhà vườn xử lý nghịch vụ thất mùa. Hiện giá sầu riêng Ri6 tại các vựa trên địa bàn nằm ở mức khoảng 60.000 đồng/kg, sầu riêng Thái khoảng 100.000 đồng/kg.
So với khoảng 1 tháng trước, giá sầu riêng trên địa bàn tỉnh đã có sự cải thiện nhẹ, song mỗi nơi một giá. Ông Lương Văn Hận, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Phú Quý (xã Phú Quý, TX. Cai Lậy) cho biết, hiện giá sầu riêng trên địa bàn vẫn còn ở mức thấp. Các thương lái thu mua xô tại vườn mức giá 50.000 - 55.000 đồng/kg đối với sầu riêng Thái, còn sầu riêng Ri6 khoảng 30.000 đồng/kg. “Những vườn nào thu hoạch đầu vụ thì kiếm được lợi nhuận khá.
Trước tết, thương lái thu mua sầu riêng Thái với giá chỉ từ 30.000 - 35.000 đồng/kg, còn sầu riêng Ri6 không mua luôn. Với giá như hiện tại, nhà vườn từ huề vốn đến lỗ. Năm nay, sầu riêng vụ nghịch thất mùa mà giá lại rẻ nên nông dân rất khó khăn” - ông Hận chia sẻ.
Theo một doanh nghiệp chuyên xuất khẩu sầu riêng chính ngạch lớn trên địa bàn TX. Cai Lậy, hiện nguồn sầu riêng không nhiều và việc xuất khẩu chưa ổn định. Do đó, mỗi ngày công ty chỉ thu mua khoảng vài chục tấn để xuất khẩu. Việc xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam trong thời gian qua gặp vấn đề về chất lượng, chủ yếu do nhiều doanh nghiệp chỉ tập trung vào số lượng mà chưa quan tâm thật sự đến chất lượng.
Còn theo ông Nguyễn Văn Gia Bảo, Giám đốc Điều hành Công ty TNHH Huỳnh Nương (xã Ngũ Hiệp, huyện Cai Lậy), hiện tình hình tiêu thụ sầu riêng vẫn chưa có nhiều phấn khởi. Hiện nay đang là thời điểm cuối mùa nghịch nên sản lượng sầu riêng thu hoạch không nhiều. Số lượng hàng ít nên doanh nghiệp rất khó khăn trong việc thu gom hàng.
Mặt khác, hiện nay, việc xuất khẩu sang Trung Quốc đang đối mặt với nhiều rủi ro do yêu cầu kiểm tra Cadimi, Vàng Ô của thị trường này. Do đó, công ty đã tạm ngừng thu mua sầu riêng để xuất khẩu, chờ đến mùa thuận.
Theo Giám đốc Sở Công thương tỉnh Tiền Giang Lưu Văn Phi, hiện nay, tình hình xuất khẩu sầu riêng trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp khó khăn. Nguyên nhân do phía Trung Quốc tăng cường kiểm tra hầu như toàn bộ các lô hàng sầu riêng xuất khẩu sang thị trường này.
Trước đây, Trung Quốc chỉ kiểm tra theo xác suất. Bên cạnh đó, số lượng các đơn vị được Bộ Nông nghiệp Trung Quốc thống nhất chọn để kiểm tra chất Cadimi, Vàng Ô chỉ còn 10 đơn vị; nhu cầu thì lớn, nhưng số đơn vị kiểm tra lại ít.
Mặt khác, hiện đang chuẩn bị bước vào mùa thu hoạch sầu riêng chính vụ. Theo các doanh nghiệp, năm nay, sầu riêng chính vụ sẽ trúng mùa, sản lượng thu hoạch lớn. Tuy nhiên, hiện doanh nghiệp đang thiếu vốn lưu động mà lại gặp khó khi tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng.
“Nếu không xuất khẩu tươi được thì doanh nghiệp phải tách múi đông lạnh. Chi phí cho mỗi container sầu riêng tách múi yêu cầu doanh nghiệp phải có khoảng 5 tỷ đồng tiền mặt nên các đơn vị đang rất khó khăn” - đồng chí Lưu Văn Phi cho biết.
SIẾT CHẶT QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG
Thực tế cho thấy, việc siết chặt quản lý trái sầu riêng vẫn là vấn đề mấu chốt để thúc đẩy xuất khẩu ổn định và bền vững. Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Tiền Giang - Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), thời gian qua, ngành chuyên môn của tỉnh đã tổ chức kiểm tra công tác tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra thực tế các vùng trồng xin cấp mã số và giám sát các MSVT. Đồng thời, hướng dẫn các địa phương thực hiện quản lý MSVT đúng quy định, phân công, phân cấp rõ ràng.
Thương lái thu mua sầu riêng của nông dân tại TX. Cai Lậy.
Ngoài ra, đoàn liên ngành của tỉnh cũng kiểm tra việc sử dụng MSVT, tình hình liên kết thu mua, tiêu thụ nông sản trên địa bàn; kiên quyết đề nghị tạm dừng, thu hồi hoặc hủy mã số các vùng trồng không tuân thủ yêu cầu, điều kiện.
Lãnh đạo Sở NN&MT tỉnh Tiền Giang cho biết, ngành chức năng tỉnh đã liên tục kiểm tra các vườn cây ăn trái, các vựa và các doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng khi có thông tin sản phẩm sầu riêng có nhiễm chất Cadimi và Vàng Ô.
Trong thời gian tới, ngành Nông nghiệp sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan Công an, lực lượng quản lý thị trường, các địa phương tiếp tục kiểm tra, giám sát các vùng trồng, cơ sở đóng gói xuất khẩu được cấp mã số để bảo đảm quy trình canh tác an toàn, sản phẩm xuất khẩu đạt chất lượng theo yêu cầu của đơn vị nhập khẩu.
Còn theo đồng chí Lưu Văn Phi, để tháo gỡ khó khăn trong xuất khẩu sầu riêng hiện nay, đối với những doanh nghiệp tách múi sầu riêng, Sở Công thương sẽ thông tin các kho lạnh trên địa bàn tỉnh, tỉnh Long An để họ liên hệ gửi hàng.
Một trong những nội dung quan trọng là đề nghị các ngân hàng thương mại lớn có giải pháp ngồi lại để cấp vốn lưu động cho doanh nghiệp. Sở Công thương cũng sẽ phối hợp ngành Nông nghiệp có văn bản tham mưu UBND tỉnh đề nghị Bộ NN&MT mở điểm để kiểm nghiệm sầu riêng trên địa bàn tỉnh Tiền Giang; kiến nghị Bộ NN&MT làm việc với phía Trung Quốc trong việc cập nhật những thông tin thay đổi về tiêu chuẩn của hàng hóa xuất khẩu.
Cũng theo đồng chí Lưu Văn Phi, để xuất khẩu sầu riêng bền vững, nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp cần sản xuất theo chuỗi liên kết, đảm bảo tuân thủ các quy định trong canh tác. Đồng thời, quan tâm thực hiện quy trình canh tác sạch, an toàn, thu hoạch đúng thời điểm để đảm bảo chất lượng trái sầu riêng…
T. ĐẠT