Tiến quân ca Thiên hùng ca bất tử

3 giờ trướcBài gốc

Tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào, cán bộ, đảng viên, người dân địa phương cùng gia đình cố Nhạc sĩ Văn Cao hát vang Tiến quân ca.

Tài sản chung vô giá

“Đoàn quân Việt Nam đi, chung lòng cứu quốc, bước chân dồn vang trên đường gập ghềnh xa...”. Giai điệu hào hùng ấy đã vang vọng trong tâm khảm mỗi người dân Việt Nam suốt tám thập kỷ qua và ít ai biết rằng, Tiến quân ca được viết nên từ một chàng trai trẻ vừa tròn 21 tuổi. Đó là Nhạc sĩ Văn Cao - người nghệ sĩ tài hoa.

Mùa Đông năm 1944, tại sân ga Hàng Cỏ, nhạc sĩ Văn Cao gặp ông Vũ Quý - cán bộ Việt Minh công tác tại Ban Cán sự Đảng Hà Nội. Cuộc gặp gỡ định mệnh trong hơi sương lạnh buốt ấy đã mở ra một ngã rẽ lớn trong đời chàng nghệ sĩ. Ông Vũ Quý khích lệ Văn Cao tham gia hoạt động cách mạng và giao nhiệm vụ đầu tiên: Sáng tác một hành khúc cho đội quân Việt Minh và đó phải là “tiếng kèn xung trận”, “hiệu lệnh xuất quân” thôi thúc bước chân người chiến sĩ ra trận.

Chỉ vài ngày sau, tại căn gác số 45, Nguyễn Thượng Hiền (Hà Nội), Tiến quân ca ra đời. Ca khúc không chỉ chinh phục công chúng mà còn nhanh chóng vượt xa sứ mệnh ban đầu, trở thành biểu tượng thiêng liêng của dân tộc. Nhạc sĩ, họa sĩ Văn Thao - con trai cố Nhạc sĩ Văn Cao chia sẻ: Bố tôi từng kể, trong cuộc tuyển chọn Quốc ca, ba ca khúc được đặt lên “bàn cân” gồm: “Diệt phát xít của Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Đình Thi cùng Chiến sĩ Việt Minh và Tiến quân ca do bố tôi sáng tác. Sau khi xem xét, Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp chọn Tiến quân ca, không chỉ vì âm hưởng hùng tráng mà còn bởi sự ngắn gọn, dễ hát. Đây là những yếu tố cốt lõi giúp bài hát sống mãi trong lòng mỗi người dân Việt Nam”.

Ngày 16/8/1945, Quốc dân đại hội Tân Trào (tiền thân của Quốc hội Việt Nam) được triệu tập tại xã Tân Trào, tỉnh Tuyên Quang. Tại đây, Tiến quân ca được trang trọng chọn làm Quốc ca của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Đặc biệt, ca khúc còn được ghi rõ trong Hiến pháp, trở thành biểu tượng cao quý của đất nước, niềm tự hào, vinh dự lớn lao mà cho đến ngày nay, chưa một tác phẩm âm nhạc Việt Nam nào khác có được.

Bút tích bài hát Tiến quân ca của cố Nhạc sĩ Văn Cao.

Năm 2015, thể theo tâm nguyện của cố Nhạc sĩ Văn Cao cùng toàn thể gia đình, ca khúc Tiến quân ca được hiến tặng cho Nhân dân và Tổ quốc Việt Nam. Theo nhận định của nhiều chuyên gia: Quyết định này đã đưa bài hát vượt ra khỏi ranh giới của một tác phẩm cá nhân, trở thành tài sản chung của dân tộc, là lời hiệu triệu bất diệt của lòng yêu nước, ý chí độc lập, khát vọng hùng cường. Đây còn là sự tôn vinh một di sản âm nhạc vô giá, khẳng định bản hùng ca ấy thuộc về mỗi người con đất Việt, đúng như trong bút tích của cố nhạc sĩ Văn Cao viết: “Bài hát đã được phổ biến và không còn là của riêng tôi”.

Vang mãi Tiến quân ca

Tiến quân ca không chỉ là một phần ký ức hào hùng của dân tộc mà còn là hơi thở của thời đại, hiện hữu trong từng hoạt động chính trị, văn hóa, giáo dục và nhịp sống của mỗi người dân Tuyên Quang.

Từ sân trường mỗi sáng thứ Hai, nơi tiếng hát Quốc ca của học trò vang lên rộn rã, đến không khí trang nghiêm tại các sự kiện chính trị trọng đại, Tiến quân ca ngân vang như một lời hiệu triệu, nhắc nhở về tinh thần phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Em Trần Kim Dung, học sinh lớp 11, Trường THPT Nguyễn Văn Huyên chia sẻ: “Trước đây, em hát Quốc ca chỉ vì đó là một nghi thức. Nhưng khi học môn Lịch sử, được đến thăm Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào - cái nôi cách mạng, em mới thật sự hiểu ý nghĩa của giai điệu ấy và hát Quốc ca bằng tất cả niềm tự hào, xúc động”.

Không chỉ vậy, tại Cột cờ Quốc gia Lũng Cú - biểu tượng linh thiêng nơi địa đầu Tổ quốc, lá cờ đỏ sao vàng tung bay giữa mây trời cực Bắc, hòa cùng tiếng Tiến quân ca hùng tráng trong các buổi chào cờ, là minh chứng sống động cho lời thề sắt son gìn giữ chủ quyền, khẳng định toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.

Đặc biệt, xuất phát từ mối liên kết lịch sử thiêng liêng giữa Tiến quân ca và mảnh đất xứ Tuyên, ngày 7/8 vừa qua, tại Tuyên Quang diễn ra một khoảnh khắc đầy xúc động và ý nghĩa. Nhạc sĩ, họa sĩ Văn Thao, con trai cố Nhạc sĩ Văn Cao trang trọng trao tặng bản Bút tích bài hát Tiến quân ca cho Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Tuyên Quang. Đây là bản viết tay quý giá, ghi lại từng nốt nhạc, từng câu ca đầu tiên của bản hùng ca ra đời từ năm 1944. Tiếp nhận Bút tích Tiến quân ca, Bí thư Tỉnh ủy Hầu A Lềnh khẳng định: “Đây là món quà vô cùng quý giá, kết tinh giá trị lịch sử - nghệ thuật đặc biệt, là biểu tượng thiêng liêng của tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc. Chúng tôi trân trọng đón nhận với lòng biết ơn sâu sắc và cam kết bảo quản, gìn giữ, phát huy giá trị hiện vật để giáo dục truyền thống cách mạng, hun đúc tình yêu Tổ quốc cho thế hệ mai sau”.

Âm nhạc có sức mạnh vượt thời gian, nhưng không phải ca khúc nào cũng hóa thành biểu tượng quốc gia. Tiến quân ca của cố Nhạc sĩ Văn Cao đã làm nên kỳ tích ấy. Suốt 80 năm qua, từ khói lửa chiến tranh đến hòa bình hôm nay, bản hùng ca vẫn là mạch nguồn sức mạnh, lời hiệu triệu bất diệt thôi thúc mỗi người con đất Việt tiến lên, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Mỗi khi ngân vang, giai điệu ấy lại thắp lửa tự hào, khắc sâu bóng hình một dân tộc kiên cường và nhắc nhớ về người nhạc sĩ tài hoa đã để lại cho đời một di sản bất tử.

Thu Phương

Nguồn Tuyên Quang : http://baotuyenquang.com.vn/van-hoc---nghe-thuat/202508/tien-quan-ca-thien-hung-ca-bat-tu-5f61808/