Vì vậy, tích cực tham gia đóng góp ý kiến cho dự thảo chính là thể hiện tình cảm và tinh thần trách nhiệm đối với Đảng, vì sự phát triển của đất nước.
Cần bám sát cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy để phản ánh thực trạng một cách khách quan và toàn diện
Đất nước đang bước vào giai đoạn tinh gọn hệ thống chính trị mạnh mẽ, quyết liệt nhất từ trước đến nay. Để phục vụ cho sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình, đòi hỏi bộ máy hệ thống chính trị phải được tổ chức lại theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Năm 2025 đánh dấu cột mốc của cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy - một quyết định đúng, trúng giúp giải quyết triệt để tình trạng cồng kềnh, chồng chéo kéo dài nhiều năm. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được về đổi mới, hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị là rất đáng khích lệ, thể hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo với quyết tâm chính trị rất cao của Trung ương và các cấp ủy, tổ chức Đảng trong toàn Đảng, khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cũng đang bộc lộ một số khó khăn, thách thức.
Cần đề cập rõ cơ chế “rõ người”, “rõ việc”, “rõ trách nhiệm” khi phân cấp. Trong ảnh: Phó Bí thư Đảng ủy,Chủ tịch UBND xã Hưng Phước Nguyễn Công Danh (đứng bên phải) trao đổi cùng người dân khi đến thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã. Ảnh: minh họa: Hải Yến
Cụ thể là: phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” chưa được quy định rõ trong luật. Mặc dù chỉ trong tháng 7-2025 đã có 28 nghị định phân cấp được ban hành nhưng chưa cụ thể, rõ ràng, vẫn mang dáng dấp song trùng trực thuộc. Khi chuyển từ mô hình 4 cấp (Trung ương, tỉnh, huyện, xã) sang 3 cấp (Trung ương, tỉnh, xã), muốn địa phương quyết, làm và chịu trách nhiệm thì điều quan trọng là quyền hạn phải được quy định rõ trong luật để tạo sự thống nhất và được đảm bảo bởi hành lang pháp lý chặt chẽ. Khi luật hóa cơ chế phân cấp, phân quyền, dự thảo cần phải khẳng định rõ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhưng đồng thời phải đảm bảo sự quản lý thống nhất của Trung ương; cũng như quyền nào giao cho chính quyền địa phương, cấp nào vẫn quản lý tập trung, cách thức kiểm soát và giám sát quyền lực sau khi phân cấp để tránh tình trạng lộng quyền, lạm quyền, né tránh, đùn đẩy hay buông lỏng trong quản lý. Ngoài ra, cũng cần đề cập rõ cơ chế “rõ người”, “rõ việc”, “rõ trách nhiệm” khi phân cấp, phải rõ ai, cơ quan nào phải chịu trách nhiệm khi địa phương sử dụng quyền được giao không hiệu quả.
Sau 4 tháng triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, cấp xã, phường mới chưa thể hiện đầy đủ chức năng chính quyền. Thêm vào đó, sự cào bằng về biên chế giữa các địa bàn cũng gây khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ. Một phường 60 ngàn dân với một phường hơn 100 ngàn dân nhưng biên chế cán bộ lại bằng nhau. Hoặc trước đây, một phòng giáo dục cấp huyện có 16-18 người; nay tại xã, phường chỉ còn 2 cán bộ phụ trách giáo dục nhưng phải quản lý có nơi lên tới vài chục trường học.
Sau sáp nhập, toàn quốc đã giảm 29 đơn vị hành chính cấp tỉnh, giảm 7.277 đơn vị hành chính cấp xã, không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện. Tính đến tháng 10-2025, cả nước đã giảm 145 ngàn biên chế công chức, viên chức thuộc khối hành chính nhà nước, góp phần tiết kiệm khoảng 39 ngàn tỷ đồng chi thường xuyên mỗi năm. Tinh giản biên chế nên mỗi cán bộ, công chức, viên chức phải đảm nhiệm khối lượng công việc tăng lên rất nhiều so với trước nhưng thu nhập, phụ cấp, chế độ đãi ngộ lại không thay đổi nên rất khó duy trì động lực làm việc.
Những khó khăn, vướng mắc bộc lộ qua thời gian đầu triển khai mô hình chính quyền mới đang hiện hữu nhưng chưa được phản ánh đầy đủ trong dự thảo để làm cơ sở cho những định hướng, cũng như xác định trách nhiệm cụ thể của từng cấp, từng ngành, chúng ta sẽ khó đề xuất hệ thống giải pháp sát hợp để khắc phục nhằm tạo nên những đột phá trong phát triển. Vì vậy, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng cần bám sát cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy để bổ sung thực trạng, đặc biệt là những khó khăn, thách thức cần được phản ánh một cách khách quan và toàn diện hơn.
Cần có giải pháp đủ mạnh để thu hút người tài - chìa khóa của phát triển quốc gia trong kỷ nguyên vươn mình
Sau gần 40 năm đổi mới, đất nước đã vươn lên mạnh mẽ, song cũng đang đối diện với những giới hạn mới của mô hình tăng trưởng cũ - một mô hình dựa nhiều vào vốn, tài nguyên và nhân công giá rẻ. Muốn bứt phá vươn lên, sánh vai với các cường quốc, chúng ta phải chuyển nhanh sang nền kinh tế tri thức, nơi mà con người được coi là chìa khóa của phát triển quốc gia. Vì vậy, trong Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được xác định là một trong 3 đột phá chiến lược của nhiệm kỳ mới: “Tập trung chuyển đổi cơ cấu và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ cao; đẩy mạnh thu hút và trọng dụng nhân tài; khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ, bảo đảm khách quan, dân chủ, thực chất, hiệu quả, nhất là công tác thẩm định, đánh giá cán bộ theo đúng chủ trương “có vào, có ra”, “có lên, có xuống”. Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp của hệ thống chính trị, nhất là cán bộ cấp chiến lược và cấp cơ sở thực sự tiêu biểu, có tư duy, năng lực quản trị tiên tiến, phù hợp với mô hình tổ chức mới và yêu cầu phát triển bứt phá của đất nước”.
Đột phá chiến lược về nguồn nhân lực được thể hiện trong dự thảo lần này là bước tiến lớn về tư duy của Đảng. Theo đó, con người được coi là yếu tố trung tâm trong thiết kế mô hình phát triển mới. Tuy nhiên, không chỉ đại hội này mà ở những đại hội trước, phát triển nguồn nhân lực đã được khẳng định là khâu then chốt của phát triển. Tuy vậy, đến nay, nhiều cấp, nhiều ngành vẫn chưa thực sự thấm nhuần quan điểm này. Chúng ta vẫn đánh giá nhân lực thiên về bằng cấp, đâu đó vẫn chưa coi trọng năng lực sáng tạo và thực hành. Cơ chế trọng dụng, thu hút nhân tài tuy có cải thiện nhưng chưa đủ hấp dẫn, chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể làm cơ sở cho các địa phương thống nhất trong triển khai thực hiện.
Trong những năm tới, để phù hợp với mô hình tổ chức mới và yêu cầu phát triển bứt phá của đất nước, bên cạnh việc chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp của hệ thống chính trị, chúng ta cần phải thu hút người tài vào làm việc ở khu vực công. Vì vậy, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng cần xác định thật cụ thể cơ chế, chính sách trọng dụng nhân tài, thống nhất nhận thức về “nhân tài”, phải xây dựng cơ chế tuyển chọn, sử dụng người tài, đảm bảo sự cạnh tranh minh bạch trong tuyển dụng. Đồng thời bổ sung nhóm giải pháp đủ mạnh, mang tính đột phá, nổi trội để trọng dụng, khuyến khích tính sáng tạo và phát huy vai trò của nhân tài, đặc biệt là thu hút người tài vào làm việc ở khu vực công, coi đây là chìa khóa của phát triển quốc gia trong kỷ nguyên vươn mình.
Với tinh thần trách nhiệm, tình cảm và tâm huyết của một công dân, một cán bộ, đảng viên đóng góp ý kiến cho dự thảo, chúng tôi tin tưởng rằng Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng là sự kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, là “ý Đảng, lòng dân” muốn gửi gắm đến đại hội.
Tiến sĩ Vũ Thị Nghĩa