Tiếng nói từ bản làng (Bài cuối): Tiếp tục 'chắp cánh' để những chính sách đi vào cuộc sống

5 giờ trướcBài gốc

Đời sống bà con vùng biên xứ Thanh ngày càng khởi sắc (trong ảnh: Bản Lát, xã Tam Chung). Ảnh: Đình Giang

Cán bộ ngược non học văn hóa đồng bào

Sáng sớm Mường Lý, mây mù ken đặc trên triền núi, phủ trắng con đường dẫn vào xã. Tôi đến trụ sở ủy ban khi đồng hồ mới điểm 6 giờ, vậy mà nhiều phòng làm việc đã sáng đèn từ khi nào. Cánh cửa khép hờ, bên trong căn phòng nhỏ vừa là nơi làm việc, vừa kê thêm giường để ngủ, anh Vũ Đình Định (sinh năm 1975) đang cặm cụi bên chiếc máy vi tính. Bàn làm việc chất đầy những chồng giấy tờ, nhưng ánh mắt anh vẫn kiên nhẫn, chăm chú. Anh Định vốn là công chức MTTQ phường Quảng Phú, vừa được tỉnh điều động lên xã Mường Lý tăng cường. Anh nói với tôi rằng, bản thân đã lường trước những khó khăn ở vùng đất khó, nhưng nếu chỉ than phiền thì không thể làm được việc. Với vai trò tham mưu công tác xây dựng Đảng, anh đối diện một thực tế: bà con người Mông còn hạn chế tiếng phổ thông, nhiều cuộc họp dân phải nhờ trưởng bản phiên dịch. Thay vì nản lòng, anh bắt đầu học tiếng Mông, từ những câu giao tiếp đời thường đến nếp văn hóa, phong tục. “Chỉ khi nói được, giao tiếp được với bà con, hiểu được văn hóa đồng bào thì cán bộ mới gần gũi, mới khiến bà con tin cái bụng và làm theo”, anh Định nói.

Ở phòng kế bên, anh Nguyễn Công Bằng, cán bộ tư pháp cũng đang kiên nhẫn hướng dẫn bà con điền tờ khai hộ tịch. Ở miền xuôi, thủ tục này tưởng chừng đơn giản, nhưng ở vùng cao, nhiều người thậm chí còn chưa biết chữ, càng xa lạ với giấy tờ hành chính thì lại là chuyện khác. Có khi anh phải ngồi hàng giờ đồng hồ, cầm tay chỉ từng ô, từng chữ, giải thích cặn kẽ bà con mới hiểu. “Làm thay thì nhanh, nhưng điều quan trọng là giúp bà con tự tin để sau này tự mình làm được”, anh Bằng nói. Nhìn cảnh anh cẩn trọng ghép từng con chữ cùng bà con, tôi thấy rõ sự miệt mài ấy không chỉ giải quyết công việc, mà còn gieo thêm niềm tin vào bộ máy chính quyền.

Với ông Phạm Văn Sơn, Bí thư Đảng ủy xã Mường Lý, nếu không có 11 cán bộ miền xuôi được tỉnh điều động lên tăng cường kịp thời, thì việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp chắc chắn gặp nhiều khó khăn. Câu nói ấy khiến tôi hình dung rõ hơn khoảng trống mà những cán bộ miền xuôi đang lặng lẽ lấp đầy. Trong sương mù còn bảng lảng, tôi chợt nhận ra một hình ảnh đẹp, bên cạnh những bà con người Mông đang nỗ lực học chữ, học tiếng nói phổ thông thì chính những cán bộ miền xuôi được tăng cường lên với đồng bào cũng đang học “ngôn ngữ bản làng” để xích lại gần nhau.

Chiều về, sau những giờ làm việc, các cán bộ tăng cường lại quây quần bên mâm cơm giản dị nơi nhà công vụ được trưng dụng tạm. Rau rừng, cá suối, hoa chuối nộm, thêm đĩa cá cơm rang chua ngọt, giản đơn thôi nhưng ấm cúng như một mái nhà. Tôi nhìn những gương mặt rám nắng ấy, thấy rõ sự quyết tâm góp sức cho một vùng đất còn nhiều khó khăn, nhưng đang khát khao trở mình. Đó không chỉ là câu chuyện ở Mường Lý mà ở Quang Chiểu, Trung Lý hay bất kỳ xã vùng cao biên giới nào cũng vậy. Ông Triệu Minh Xiết, Bí thư Đảng ủy xã Quang Chiểu khẳng định: “Kể từ khi có thêm 15 cán bộ tăng cường, công việc hành chính được giải quyết nhanh chóng, bà con không còn cảnh chờ đợi dài ngày. Giữa muôn vàn khó khăn, sự có mặt của cán bộ miền xuôi chính là “điểm tựa” để chính quyền cơ sở vận hành hiệu quả, đúng như mong mỏi của Đảng và Nhà nước”.

Miền thượng du “thay áo mới”

Miền ngược thiếu cán bộ, miền xuôi thì dôi dư sau sáp nhập, hai nỗi lo, một giải pháp. Trước thực tế đó, việc Tỉnh ủy Thanh Hóa thực hiện chính sách điều động 176 cán bộ từ miền xuôi lên miền núi từ tháng 8/2025 là một trong những cách làm kịp thời, hữu hiệu. Không phải con số khô khan, đó là những bước chân thực sự, đang ngày ngày in dấu trên những con dốc, cung đường trơn trượt bùn đất vùng cao. Việc cán bộ miền xuôi ngồi cùng bà con, kiên nhẫn viết hộ tờ khai hộ tịch, hay xắn quần lội suối cùng người dân đưa trẻ qua cầu tạm đã không còn là hình ảnh hiếm hoi mà trở nên quen thuộc. Những khoảnh khắc nhỏ bé nhưng khiến tôi tin rằng, chính họ đang gieo vào lòng người niềm tin về một ngày mai tươi sáng hơn.

Nhờ những chính sách đặc thù, đời sống của bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số ngày một thay đổi.

Ngồi tại phòng làm việc, ở trụ sở xã Quang Chiểu, ông Triệu Minh Xiết, Bí thư Đảng ủy xã, nguyên Phó Bí thư Huyện ủy Mường Lát cũ, người đàn ông đã dành gần nửa đời gắn bó với miền thượng du. Trong mắt tôi, ông Xiết giống như một “pho tư liệu sống” đủ đầy những chuyện về vùng cao, vùng biên viễn. Ông từng là cán bộ trực tiếp tham gia bài trừ cây thuốc phiện, thứ đã từng ám ảnh núi rừng nơi đây một thời. Thời gian trên cương vị Phó Bí thư Huyện ủy Mường Lát, ông cũng là người đón nhận và triển khai nhiều chính sách đặc thù từ Trung ương đến tỉnh dành cho các xã biên giới. Nói chuyện với tôi, ông Xiết - một người con của đồng bào dân tộc Dao, thẳng thắn: “Chính sách không chỉ đem lại cơm áo, mà còn chạm đến tận nhận thức, giúp bà con thay đổi cách nghĩ, cách làm”. Ông viện dẫn, khi nhiều xã của huyện Mường Lát cũ trước vẫn còn “trắng” chi bộ, khó khăn trong kết nạp đảng viên mới, tỉnh đã kịp thời ban hành “Kết luận số 50”, hạ bớt tiêu chí để giải quyết vấn đề khó. Chỉ cần biết đọc, biết viết, có tâm huyết là có thể đứng vào hàng ngũ. Từ đó, những lớp đảng viên đầu tiên cũng chính là những “hạt giống đỏ” vừa làm gương, vừa dẫn đường cho bà con thực hiện chính sách.

Ông Xiết cho rằng, bên cạnh các chương trình mục tiêu quốc gia từ Trung ương đã, đang triển khai trên địa bàn, thì những đề án của tỉnh suốt nhiều năm qua đã góp phần tạo nên sự đổi thay to lớn ở dải đất vùng biên nơi đây. Đó là Đề án thực hiện chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2018-2020; Đề án phát triển cây trồng, vật nuôi có lợi thế phát triển trên địa bàn các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa đến năm 2020; Đề án “Tuyên truyền thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông”; Đề án “Tăng cường công tác dân vận trong vùng đồng bào Mông giai đoạn 2021-2025”... Nhờ đó, nhận thức đồng bào chuyển biến rõ rệt, các hủ tục từng bước được xóa bỏ. Ở đó, điều ông tâm đắc nhất, chính là thành công trong việc vận động bà con đưa người chết vào quan tài. Hay Đề án “Ổn định đời sống và phát triển kinh tế - xã hội đồng bào Khơ Mú”, đã giúp bà con cải thiện sinh kế, từng bước vươn lên thoát nghèo. Gần đây, Nghị quyết 11 của Tỉnh ủy Thanh Hóa, một nghị quyết “đặc thù” dành riêng cho huyện vùng biên được triển khai, mang lại niềm tin, sự kỳ vọng mới...

Thực tế cho thấy, chính sách đặc thù chính là “đòn bẩy” giúp đồng bào vùng DTTS vươn lên. Nhiều xã miền núi đã về đích nông thôn mới; sản phẩm OCOP từ núi rừng xứ Thanh đã có mặt trên thị trường rộng lớn, khẳng định thương hiệu riêng. Từ câu chuyện của ông Xiết, tôi cảm nhận rõ, chính sách không còn là những trang văn bản khô khan, mà là luồng sinh khí đang thổi vào miền núi, giúp bản làng khoác lên tấm áo mới.

Trước khi chia tay các xã vùng cao nơi đây, tôi chợt nhớ về xã Mường Chanh - nơi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng đặt chân đến trong chuyến công tác năm xưa. Khi ấy, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng căn dặn cán bộ, bà con phải kiên trì, quyết tâm xây dựng nông thôn mới, để biên cương không chỉ vững về thế trận quốc phòng, mà còn sáng lên niềm tin từ đời sống no ấm. Hơn một thập kỷ qua, lời căn dặn ấy như ngọn lửa âm ỉ, hun đúc ý chí nơi vùng đất biên viễn. Gian nan thì nhiều, bởi sau mỗi mùa lũ, nhiều tiêu chí phấn đấu lại về không. Nhưng rồi, bằng sức mạnh từ những chính sách đặc thù, bằng tinh thần đoàn kết và nỗ lực vươn lên của từng hộ dân, Mường Chanh hôm nay đã cán đích xã nông thôn mới, hoàn thành ước nguyện của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Giai đoạn 2021-2025, tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh vùng đồng bào DTTS và miền núi Thanh Hóa tiếp tục chuyển biến tích cực. Đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào ổn định và từng bước được cải thiện. Kết cấu hạ tầng tiếp tục được tăng cường; công tác giáo dục, y tế có nhiều tiến bộ; giá trị văn hóa dân tộc tiếp tục được quan tâm bảo tồn và phát huy; hệ thống chính trị được xây dựng, củng cố và ngày càng phát triển; trật tự an toàn xã hội, an ninh - quốc phòng được giữ vững. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào DTTS và miền núi giảm còn 8,6% (giảm 6,73% so với năm 2023); thu nhập bình quân của vùng đồng bào DTTS và miền núi năm 2024 đạt 42,39 triệu đồng/người/năm.

Đình Giang

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/tieng-noi-tu-ban-lang-bai-cuoi-tiep-tuc-chap-canh-de-nhung-chinh-sach-di-vao-cuoc-song-262030.htm