Tiếp bài Trường đại học 'lay lắt': Hơn 30 năm 'ở đậu'

2 giờ trướcBài gốc

Quanh năm đi thuê

Được thành lập từ năm 1993, sau hơn 30 năm hoạt động, đến nay sinh viên của Trường ĐH Mở Hà Nội vẫn chưa có chỗ “an cư”. Theo báo cáo công khai được đăng tải trên website, trường ĐH Mở Hà Nội có trụ sở chính tại Nhà B101 phố Nguyễn Hiền, Hà Nội với diện tích 1.448m2, công năng là nhà hiệu bộ của trường, phục vụ hoạt động của Đảng ủy, Hội đồng trường, Ban Giám hiệu, các phòng ban chức năng, các khoa, trung tâm, viện và các hoạt động khác của nhà trường.

Cơ sở tại xã Nghĩa Trụ, tỉnh Hưng Yên với diện tích trên 5,3ha, phục vụ giáo dục thể chất, giáo dục quốc phòng, thư viện, các hoạt động khác của trường.

Các khoa của Trường ĐH Mở Hà Nội được “xé lẻ” đào tạo tại 4 địa điểm thuê khác nhau. Khoa công nghệ thông tin đang thực hiện nhiệm vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học tại số 96 phố Định Công, Hà Nội. Khoa du lịch, khoa tiếng Anh, viện công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm đang hoạt động tại tòa nhà 301 đường Nguyễn Trãi, Hà Nội. Khoa tạo dáng công nghiệp, khoa điện - điện tử, khoa tài chính ngân hàng hoạt động tại địa chỉ 422 phố Vĩnh Hưng, Hà Nội. Khoa luật, khoa kinh tế, khoa tiếng Trung hoạt động tại 193 phố Vĩnh Hưng Hà Nội.

So với trước đây, các địa điểm thuê đã được thu gọn rất nhiều. Có giai đoạn, sinh viên ngành tài chính - ngân hàng, ngành kiến trúc của trường phải học tại tòa nhà An Huy - Lô GD1- 3, khu công nghiệp Ngọc Hồi, Thanh Trì, Hà Nội; khoa tiếng Trung học tại số 475 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội…

Anh N.V.S, cựu sinh viên ngành công nghệ thông tin (khóa 2004 - 2008) tỏ ra ngạc nhiên sau 17 năm tốt nghiệp, sinh viên của khoa vẫn học tập ở các giảng đường đi thuê. Anh S cho biết, trong thời gian anh học, sinh viên khoa công nghệ thông tin di chuyển địa điểm học ít nhất 2 nơi trước khi được ổn định học tập tại điểm thuê 96 phố Định Công.

Không chỉ Trường ĐH Mở Hà Nội, một trường ĐH trực thuộc ĐH Quốc gia Hà Nội hiện cũng phải đi thuê giảng đường cho sinh viên học tập do không đủ cơ sở vật chất.

Tại TPHCM, một số trường ĐH cũng đang phải đi thuê cơ sở vật chất hoặc hợp tác với trường ĐH khác có giảng đường để phục vụ giảng dạy như Trường ĐH Mở TPHCM. Trên website, trường thông tin có tới 5 cơ sở tại TPHCM nhưng theo tìm hiểu của phóng viên, các cơ sở này cơ bản chỉ đáp ứng được nhiệm vụ hành chính, còn học tập, phần lớn sinh viên đang học tại Khu dân cư Nhơn Đức, xã Hiệp Phước (huyện Nhà Bè cũ), TPHCM. Đây là khuôn viên của Trường ĐH Sư phạm Thể dục Thể thao TPHCM. Từ năm học 2023 - 2024, sinh viên của Trường ĐH Mở TPHCM đã về đây học tập do hai trường kí hợp tác.

Trường ĐH Mở TPHCM có cơ sở ở Long Bình Tân tỉnh Đồng Nai với diện tích 32,5ha và đến nay chưa thể đưa vào sử dụng vì mới chỉ xong một số hạng mục phục vụ đào tạo.

Có đất nhưng Không có tiền xây

Việc các cơ sở giáo dục ĐH hiện nay chưa đảm bảo diện tích đào tạo, thậm chí phải thuê chỗ học cho sinh viên chạy khắp thành phố đã khiến bức tranh giáo dục ĐH trở nên méo mó, biến dạng. Và lỗi này không thuộc về các trường ĐH. Trường ĐH Mở Hà Nội được bàn giao khu đất tại xã Nghĩa Trụ, Hưng Yên từ năm 2015. Tuy nhiên từ đó đến nay, nhà trường không có kinh phí để xây dựng bài bản, quy mô ngay từ đầu. Sau 10 năm, mật độ xây dựng hoàn thành rất thấp.

Xuất phát điểm ban đầu, trường ra đời với hình thức công lập tự chủ tài chính nên đầu tư của nhà nước hạn chế. Hơn nữa, chức năng là cơ sở nghiên cứu và đào tạo đại học với các loại hình đào tạo tư, đào tạo tại chỗ nhằm đáp ứng các nhu cầu học tập đa dạng của xã hội, không phải đào tạo chính quy. Nhưng sau quá trình phát triển, từ nhiệm vụ đào tạo từ xa là chính, trường chuyển sang đào tạo chính quy, nên tháo gỡ về mặt cơ sở vật chất càng khó khăn. Đi thuê chỗ học trong nhiều năm, trường không có khả năng tích lũy tài chính. Việc xây dựng cơ sở tại Hưng Yên dù có chính sách thông thoáng, vẫn cần nguồn kinh phí từ nhà nước mới có thể triển khai.

Trụ sở Nhà B101 Nguyễn Hiền của Trường ĐH Mở Hà Nội. Ảnh: Hoa Ban

ĐH Quốc gia Hà Nội cũng được giao xây dựng cơ sở tại Hòa Lạc từ những năm đầu 2000. Nhưng 2 thập kỉ trôi qua, sau nhiều cuộc họp, cũng chỉ xây dựng được một phần rất nhỏ. Những năm gần đây, ĐH này đưa được sinh viên năm thứ nhất của một số trường lên đào tạo, từ năm thứ 2, sinh viên về học tập tại các cơ sở trực thuộc trong nội thành.

Việc xây dựng 1 trường ĐH tiêu tốn hàng nghìn tỷ. Các trường công lập không thể có nguồn tài chính lớn như vậy để có thể xây dựng dù được giao quỹ đất sạch, trong khi thực tế, các trường còn phải thực hiện giải phóng mặt bằng.

Các trường ĐH thành viên của ĐH Quốc gia Hà Nội đều đã được “phân lô” ở Hòa Lạc. Nhưng kinh phí ở đâu để xây trường thì ĐH quốc gia Hà Nội cũng không trả lời được vì bản thân ĐH này cũng không có kinh phí.

Trao đổi với phóng viên, PGS.TS Nguyễn Phong Điền, Phó Giám đốc ĐH Bách khoa Hà Nội chia sẻ dự kiến năm 2030, ĐH Bách khoa Hà Nội đưa 3 vạn sinh viên về cơ sở Hưng Yên học tập. Trụ sở chính tại số 1 Đại Cồ Việt, Hà Nội trở thành nơi đào tạo sau ĐH, nghiên cứu, phát triển khoa học công nghệ. Ngoài ra, ĐH Bách khoa Hà Nội còn có cơ sở 12ha tại Bắc Ninh sẽ phục vụ đào tạo liên tục (các hệ đào tạo khác như vừa làm vừa học…).

Theo ông Điền, giải bài toán tài chính để xây trường không dễ với các cơ sở giáo dục ĐH công lập. Ví dụ, tại cơ sở Hưng Yên, ĐH Bách khoa Hà Nội được địa phương hỗ trợ kinh phí giải phóng mặt bằng, được nhà nước hỗ trợ 1 phần kinh phí xây dựng hạ tầng cơ bản, nhưng nhà trường vẫn phải tìm các nguồn vốn khác để xây dựng. ĐH này dự kiến sẽ vay nguồn vốn từ các ngân hàng và có thể trả trong khoảng thời gian tới 25 năm.

Nghiêm Huê

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/tiep-bai-truong-dai-hoc-lay-lat-hon-30-nam-o-dau-post1769031.tpo