Tiếp bài Trường đại học 'lay lắt': Mở ngành đại học dễ hơn cao đẳng

6 giờ trướcBài gốc

Sinh viên ÐH Quốc gia Hà Nội thực hành trong phòng thí nghiệm. Ảnh: Hoa Ban

Khắt khe với cao đẳng

Năm 2020, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội ban hành Thông tư 15 quy định danh mục thiết bị đào tạo tối thiểu trình độ trung cấp, cao đẳng cho 41 ngành nghề. Đối với ngành công nghệ thông tin trình độ CĐ (phụ lục 02 của Thông tư 15), Bộ yêu cầu danh mục thiết bị tối thiểu cho các phòng chức năng như phòng kĩ thuật cơ sở, phòng ngoại ngữ, phòng thực hành máy tính, phòng thực hành phần cứng máy tính, phòng thực hành mạng máy tính, phòng thực hành phần mềm máy tính.

Tại mỗi phòng, thông tư yêu cầu chi tiết từng thiết bị máy móc và có thuyết minh phục vụ mục đích gì. Ví dụ, tại phòng kĩ thuật cơ sở, tối thiểu phải có 1 máy chiếu để trình chiếu minh họa cho các bài giảng, nhiều thiết bị khác phục vụ đào tạo, trong đó có cả dụng cụ cứu thương, phòng cháy chữa cháy, an toàn điện.

Số lượng máy vi tính tối thiểu để đáp ứng đào tạo ngành công nghệ thông tin theo quy định phải ít nhất 84 bộ. Mỗi phòng chức năng đều yêu cầu rất chi tiết các thiết bị đào tạo đến các thiết bị đảm bảo an toàn.

Việc mở ngành ĐH, thông tư của Bộ GD&ĐT chỉ quy định cơ sở vật chất, thiết bị, thư viện, giáo trình đáp ứng yêu cầu giảng dạy, học tập, nghiên cứu theo yêu cầu của chương trình đào tạo, đáp ứng yêu cầu về cơ sở vật chất theo quy định của chuẩn chương trình đào tạo của lĩnh vực, nhóm ngành, ngành đào tạo…

Có thể thấy, quy định hiện hành của Bộ GD&ĐT về mở ngành đào tạo bậc ĐH phần cơ sở vật chất không chi tiết cụ thể phần vật tư, thiết bị… Lãnh đạo một số trường ĐH nhận xét, đối với nhóm ngành kĩ thuật, nếu đưa ra những quy định thiết bị chi tiết như bậc CĐ, sẽ khó có trường đáp ứng được.

Bộ GD&ÐT cho Tiền Phong biết, trong dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi, Bộ dự kiến sẽ siết đào tạo 3 “ông thầy” (thầy giáo, thầy cãi (luật), thầy thuốc). Theo đó, những ngành này sẽ phải kiểm định, phê duyệt chương trình đào tạo, quy định điểm sàn. Kiểm soát đối với ba lĩnh vực này không chỉ kiểm soát đầu vào, không chỉ kiểm soát đầu ra, mà kiểm soát toàn bộ quá trình vì “ba ông thầy” tác động rất lớn đến toàn bộ hoạt động của xã hội.

Hệ lụy lâu dài

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kĩ thuật TPHCM cho biết, thực trạng quy định danh mục thiết bị tối thiểu trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp và giáo dục ĐH ở Việt Nam phản ánh sự khác biệt đáng kể giữa hai bậc đào tạo. Trong khi CĐ nghề có quy định rõ ràng về thiết bị tối thiểu, bậc ĐH lại thiếu các quy định tương tự, dẫn đến sự chênh lệch về đầu tư cơ sở vật chất và chất lượng đào tạo.

Cao đẳng nghề yêu cầu danh mục thiết bị tối thiểu nhằm đảm bảo sinh viên được thực hành trên các công cụ, máy móc sát với thực tế sản xuất.

Ngược lại, ở bậc ĐH, việc không có quy định bắt buộc về thiết bị tối thiểu dẫn đến tình trạng nhiều trường mở ngành không đầu tư đủ phòng thí nghiệm, xưởng thực hành hay công nghệ hiện đại. Điều này khiến sinh viên đại học thường thiếu kĩ năng thực tế.

Sự khác biệt này tạo ra nhiều hệ lụy. Đối với CĐ nghề, yêu cầu khắt khe về cơ sở vật chất giúp đảm bảo chất lượng đầu ra, nhưng cũng làm tăng chi phí đầu tư, hạn chế khả năng mở rộng của một số cơ sở đào tạo.

Trong khi đó, việc mở ngành ĐH dễ dàng hơn về thủ tục và cơ sở vật chất, nhưng lại dẫn đến chất lượng đào tạo không đồng đều. Nhiều sinh viên ĐH ra trường thiếu kĩ năng thực hành, khó cạnh tranh trên thị trường lao động, trong khi doanh nghiệp phải chi thêm chi phí đào tạo lại. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của các trường ĐH mà còn làm giảm niềm tin của xã hội vào hệ thống giáo dục ĐH.

Nguyên nhân của sự khác biệt này xuất phát từ việc thiếu đồng bộ trong chính sách quản lí giáo dục. Giáo dục ĐH thường được định hướng tập trung vào lí thuyết và nghiên cứu, trong khi giáo dục nghề nhấn mạnh tính ứng dụng.

Ngoài ra, áp lực cạnh tranh thu hút sinh viên khiến một số trường ĐH mở ngành mà không chú trọng đầu tư cơ sở vật chất. Hệ quả là khoảng cách ngày càng lớn giữa đào tạo nghề và đào tạo ĐH, khiến sinh viên ĐH khó đáp ứng yêu cầu công việc thực tế.

Ông Dũng đề xuất, để thu hẹp khoảng cách này, cần xây dựng danh mục thiết bị tối thiểu bắt buộc cho các ngành đào tạo ĐH, đặc biệt là các ngành kĩ thuật, công nghệ cao. Bộ GD&ĐT nên phối hợp với các doanh nghiệp để xác định chuẩn cơ sở vật chất phù hợp với nhu cầu thị trường lao động. Đồng thời, cần tăng cường kiểm định chất lượng, xử lí nghiêm các trường mở ngành mà không đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất.

NGHIÊM HUÊ

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/tiep-bai-truong-dai-hoc-lay-lat-mo-nganh-dai-hoc-de-hon-cao-dang-post1769296.tpo