Gần 50 cây gỗ nghiến bị chặt hạ không thương tiếc ở Ba Bể
Rừng già ở Vườn Quốc gia Ba Bể, tỉnh Thái Nguyên vốn là lá phổi xanh quý giá của miền Đông Bắc. Thế nhưng, những tháng qua, cánh rừng này đang ngày đêm thổn thức bởi tiếng cưa lạnh lùng xé toạc "thinh không". Những thân cây nghiến cổ thụ hàng chục, thậm chí hàng trăm năm tuổi, lần lượt gục ngã. Chúng để lại những gốc trơ trọi rỉ nhựa, như những vết thương chưa kịp khép.
Những hình ảnh ấy không chỉ khiến những người yêu rừng nhói lòng, mà còn gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng lâm tặc ngang nhiên tàn phá, trong khi công tác bảo vệ rừng vẫn tồn tại những "khoảng tối" khó lý giải.
Theo cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên, từ đầu năm 2025 đến nay, những cánh rừng già tại Vườn Quốc gia Ba Bể liên tiếp bị lâm tặc xâm hại. Ghi nhận thực tế cho thấy, ít nhất hàng chục cây gỗ nghiến cổ thụ, đường kính từ 24 cm đến 125 cm, đã bị đốn hạ không thương tiếc. Trên hiện trường còn lại gốc cây rỉ nhựa, cành lá ngổn ngang, cùng dấu vết sắc lẹm của cưa máy.
Lực lượng chức năng kiểm tra hiện trường một cây gỗ nghiến bị chặt hạ, khai thác.
Đáng chú ý, nhiều vị trí bị chặt phá nằm sâu trong vùng lõi của Vườn Quốc gia – khu vực vốn được bảo vệ nghiêm ngặt. Câu hỏi đặt ra là làm sao những nhóm người có thể mang cưa xăng, vận chuyển gỗ nặng ra khỏi rừng một cách trót lọt? Trách nhiệm của Hạt Kiểm lâm Ba Bể và Ban Quản lý Vườn Quốc gia ở đâu khi sự việc chỉ bị phát hiện sau khi "lộ sáng" trên báo chí?
Theo thông tin từ cơ quan chức năng Thái Nguyên, chỉ tính từ tháng 3 đến tháng 8/2025, tại khu vực rừng giáp ranh giữa xã Nam Cường và xã Đồng Phúc đã có 22 cây gỗ nghiến bị chặt hạ trái phép, trong đó 16 cây bị đốn trong tháng 7/2025. Tổng khối lượng gỗ thiệt hại ước tính hơn 118 m³.
Sau khi sự việc được phát hiện, lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra, xử lý. Trong quá trình rà soát, các đơn vị liên quan phát hiện thêm hàng chục cây gỗ nghiến khác bị khai thác.
Hình ảnh một cây gỗ nghiến bị chặt hạ, cắt từng khúc.
Ngày 8/9, ông Phạm Văn Nam, phụ trách Ban Quản lý Vườn Quốc gia Ba Bể, xác nhận: tính đến ngày 5/9/2025, tổng số cây gỗ nghiến bị chặt hạ trong khu vực Vườn Quốc gia là 41 cây, tương đương 181,057 m³. Một ngày sau đó (9/9), ông Nam tiếp tục thông tin rằng con số thực tế lên tới 49 cây, trong đó 41 cây thuộc Vườn Quốc gia, còn 8 cây thuộc khu rừng phòng hộ do UBND xã Đồng Phúc quản lý.
Liên tục phát hiện gỗ nghiến bị chặt hạ
Tài liệu PV có được cho thấy, ngày 5/9/2025, Sở Nông nghiệp Môi trường tỉnh Thái Nguyên đã có văn bản số 1770/SNNMT-KHTC báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch tuần tra, kiểm tra, truy quét các hoạt động khai thác, vận chuyển, tàng trữ, chế biến lâm sản trái pháp luật tại Vườn Quốc gia Ba Bể.
Theo đó, trong đợt tuần tra từ ngày 30/8 đến ngày 05/9/2025 Ban Quản lý Vườn Quốc gia Ba Bể đã chủ trì phối hợp với Công an xã, UBND xã, Ban Chỉ huy Quân sự xã, Hạt Kiểm lâm số 02, Hạt Kiểm lâm số 07 tổ chức tuần tra, kiểm tra truy quét khai thác rừng đặc dụng tại Vườn Quốc gia Ba Bể phát hiện 10 cây Nghiến bị khai thác chặt hạ trái pháp luật với tổng khối lượng là 38,050 m3.
Nhiều cây gỗ nghiến ở Vườn Quốc gia Ba Bể bị chặt hạ thân cây to.
Cụ thể, ngày 31/8/2025 kiểm tra, phát hiện 06 cây gỗ nghiến nhóm IIA bị khai thác trái pháp luật tại lô 13, khoảnh 1, tiểu khu 97 và lô 10, khoảnh 6, tiểu khu 83, với tổng khối lượng là 24,365m³, nhận định thời gian chặt hạ là khoảng tháng 7/2025. -
Ngày 01/09/2025 kiểm tra, phát hiện 03 cây gỗ nghiến nhóm IIA bị khai thác trái pháp luật tại lô 13, khoảnh 1, tiểu khu 97 và lô 10, khoảnh 6, tiểu khu 83, với tổng khối lượng là 12,017m³, nhận định thời gian chặt hạ là khoảng tháng 7/2025.
Tiếp đó, ngày 02/9/2025 kiểm tra, phát hiện 01 cây gỗ nghiến nhóm IIA bị khai thác trái pháp luật tại lô 5, khoảnh 5, tiểu khu 71, với tổng khối lượng là 1,668m³, nhận định thời gian chặt hạ là khoảng tháng 2/2025.
Sở Nông nghiệp Môi trường tỉnh Thái Nguyên yêu cầu Ban Quản lý Vườn Quốc gia Ba Bể tiếp tục tuần tra, truy quét, báo cáo đầy đủ và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng. UBND các xã Đồng Phúc, Nam Cường, Chợ Rã cũng được yêu cầu tăng cường lực lượng, xử lý trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng phá rừng.
Theo tìm hiểu, gỗ nghiến thuộc nhóm IIA loại gỗ quý, bền chắc, chống mối mọt, thường được săn lùng để làm phản, cột nhà, đồ mỹ nghệ cao cấp. Chính nhu cầu thị trường ngày càng lớn đã biến loài cây này thành “mồi ngon” cho lâm tặc.
Mỗi cây nghiến ngã xuống không chỉ đồng nghĩa mất đi một nguồn gen quý hiếm, mà còn kéo theo hệ lụy nặng nề: hệ sinh thái bị phá vỡ, động vật mất nơi cư trú, nguy cơ sạt lở đất và suy giảm nguồn nước. Rừng Ba Bể vốn gắn liền với hồ nước ngọt lớn nhất miền Bắc. Nếu rừng không còn, hậu quả sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến đời sống của hàng chục nghìn người dân quanh vùng.
Trước đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thái Nguyên khởi tố vụ án hình sự vi phạm các quy định khai thác, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản xảy tại khu vực rừng đặc dụng Vườn quốc gia Ba Bể. Đã có 14 bị can, trong đó có 2 cán bộ Vườn Quốc gia Ba Bể bị khởi tố, bị tạm giam phục vụ điều tra.
Video nhiều cây gỗ nghiến ở Vườn Quốc gia Ba Bể bị chặt hạ: