Một tù nhân Palestine đoàn tụ với người thân sau khi được phía Israel thả tự do ngày 1/7/2024. Ảnh: The Peninsula Qatar/TTXVN
Thỏa thuận ngừng bắn và trao trả con tin giữa Israel và Hamas sẽ chính thức có hiệu lực kể từ 8 giờ 30 phút sáng 19/1 theo giờ địa phương (tức 13 giờ 30 phút theo giờ Việt Nam).
Hơn một nghìn tù nhân Palestine, nhiều người trong số họ bị giam giữ mà không qua truy tố trong nhiều năm trong hệ thống nhà tù của Israel, đang chuẩn bị được thả tự do.
Số lượng tù nhân chính xác được thả để đổi lấy tù nhân Israel bị giam giữ ở Gaza vẫn chưa rõ ràng. Văn bản thỏa thuận ngừng bắn vẫn chưa được công bố và các chi tiết do truyền thông đưa tin lại mô tả các tỷ lệ khác nhau cho việc trao đổi tù nhân-con tin.
Bộ Tư pháp Israel mới chỉ công bố danh sách 95 phụ nữ và trẻ em Palestine sẽ được thả vào ngày 19/1, nếu thỏa thuận ngừng bắn được thực hiện. Theo thỏa thuận, việc thả họ sẽ không diễn ra trước 4 giờ chiều 19/1 (giờ địa phương).
Danh sách tên các tù nhân Palestine do Israel công bố cho thấy phần lớn đã bị bắt sau các cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10/2023.
Trong giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận ba giai đoạn giữa Hamas và Israel, hơn 1.000 tù nhân Palestine sẽ được trao đổi với 33 con tin Israel. Tỷ lệ tù nhân Palestine và con tin Israel đã được Hamas cùng Israel và các nhà hòa giải quốc tế tại Doha (Qatar) thống nhất.
Theo truyền thông, 110 tù nhân Palestine bị tòa án Israel kết án chung thân sẽ được trao đổi với 9 con tin Israel mắc bệnh và bị thương. Ngoài ra, nam con tin Israel trên 50 tuổi sẽ được thả để đổi lấy tù nhân Palestine theo tỷ lệ 1:3 đối với những người bị kết án chung thân và 1:27 đối với những người đang thụ án các bản án khác.
Ông Mohammed Abu Selmia (giữa), Giám đốc Bệnh viện Al Shifa ở Gaza, sau khi được phía Israel thả tự do ngày 1/7/2024. Ảnh tư liệu: AP/TTXVN
Đài phát thanh Quân đội Israel đưa tin rằng lãnh đạo phong trào Mặt trận Nhân dân Giải phóng Palestine (PFLP) ở Bờ Tây - Khalida Jarrar nằm trong nhóm các tù binh Palestine dự kiến được thả vào ngày 19/1.
Ngoài ra, người Palestine cũng kêu gọi thả một số tù nhân nổi tiếng khác, trong đó có ông Marwan Barghouti của phong trào Fatah. Vào năm 2006, ông Barghouti đã giúp biên soạn Văn kiện Tù nhân Palestine, tập hợp nhiều phe phái Palestine khác nhau lại với nhau. Khi kênh Al Jazeera liên hệ với người thân của ông Barghouti, họ cho biết, mặc dù rất hy vọng nhưng họ chưa nhận được thông tin nào về khả năng ông được thả.
Một tù nhân Palestine được dư luận chú ý khác là Ahmed Saadat, người đứng đầu PFLP, bị Israel cáo buộc ra lệnh ám sát Bộ trưởng Du lịch Israel Rehavam Ze’evi vào năm 2001. Bộ Tư pháp Israel ban đầu từng phán quyết rằng không có đủ bằng chứng để buộc tội ông Saadat về vụ ám sát này.
Theo Ủy ban Palestine về các vấn đề tù nhân và cựu tù nhân, cùng Hiệp hội tù nhân Palestine, hiện có 10.400 người Palestine đang bị giam giữ tại các nhà tù của Israel, không bao gồm những trường hợp từ Gaza bị giam giữ trong 15 tháng xung đột vừa qua.
Tại một cuộc họp ở Cairo ngày 17/1, các phái đoàn Ai Cập, Qatar, Mỹ và Israel đã nhất trí thành lập Ban điều hành chung để giám sát việc thực hiện thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas. Ban điều hành chung bao gồm các đại diện từ Ai Cập, Palestine, Qatar, Mỹ và Israel.
Cùng ngày, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cảnh báo Israel sẽ không kích trở lại tại Gaza nếu giai đoạn thứ hai của thỏa thuận ngừng bắn thất bại, hoặc nếu Hamas không chấp nhận các yêu cầu an ninh của Israel.
Hà Linh/Báo Tin tức (Theo Aljazeera)