Tìm hiểu khu trục hạm Tangshan mà Trung Quốc cử tới Somalia

9 giờ trướcBài gốc

Trong đội hình này, tâm điểm chú ý là khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường Tangshan (Đường Sơn), đi cùng với tàu hộ vệ Daqing (Đại Khánh) và tàu tiếp tế tổng hợp Taihu (Thái Hồ). Theo người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Jiang Bin (Giang Bân), nhiệm vụ lần này nhằm “xây dựng một cộng đồng hàng hải có tương lai chung”, góp phần “bảo vệ các tuyến hàng hải quốc tế và duy trì hòa bình, ổn định khu vực”.

Vịnh Aden: bước tiến mới trong tham vọng hải quân xa bờ

Đây là lần thứ 48 Trung Quốc cử lực lượng hải quân làm nhiệm vụ hộ tống ở vùng biển này, kể từ khi bắt đầu chiến dịch vào cuối năm 2008.

Trong gần hai thập niên qua, Vịnh Aden và vùng biển Somalia luôn là tuyến giao thương huyết mạch nhưng cũng đầy nguy hiểm, nơi nạn cướp biển hoành hành, đe dọa các tàu chở hàng đi qua eo biển Bab el-Mandeb – cửa ngõ nối Ấn Độ Dương và Hồng Hải (Biển Đỏ).

Với Bắc Kinh, bảo vệ tuyến đường này không chỉ là vấn đề kinh tế, mà còn là biểu tượng cho khả năng triển khai sức mạnh quân sự ra biển xa – một yếu tố trọng yếu trong chiến lược hải quân của nước này.

Khu trục hạm Tangshan - Ảnh chụp ngày 11.10

Việc điều Tangshan tham gia nhiệm vụ hộ tống mang nhiều ý nghĩa chiến lược. Trước hết, nó thể hiện khả năng tác chiến xa bờ (blue-water capability) của Hải quân Trung Quốc, cho thấy lực lượng này không còn chỉ hoạt động giới hạn trong “chuỗi đảo thứ nhất” ở gần bờ.

Bằng cách duy trì hiện diện thường trực ở khu vực xa, Trung Quốc vừa bảo vệ lợi ích hàng hải của mình, vừa chứng minh vai trò “cường quốc có trách nhiệm” trong các hoạt động quốc tế như chống cướp biển và bảo đảm tự do hàng hải. Đồng thời, với thủy thủ đoàn của Tangshan, đây là cơ hội rèn luyện quý giá – giúp họ vận hành tàu trong điều kiện khắc nghiệt, duy trì trạng thái trực chiến lâu dài và phối hợp tác chiến cùng các tàu tiếp tế, tàu hộ vệ khác.

Ở một góc độ khác, việc chọn Tangshan cho nhiệm vụ lần này cũng là lời khẳng định về độ tin cậy của lớp khu trục hạm Type 052D, đặc biệt là phiên bản kéo dài Type 052DL mà Tangshan thuộc về.

Sức mạnh của lớp Type 052D – niềm tự hào của hải quân Trung Quốc

Lớp Type 052D – có tên NATO là Luyang III – được phát triển từ dòng 052C, nhằm tạo ra một nền tảng tác chiến đa nhiệm có khả năng phòng không, chống hạm và chống ngầm mạnh mẽ hơn. Mỗi tàu có chiều dài khoảng 157 mét, lượng choán nước xấp xỉ 7.500 tấn, vận hành bằng hệ thống động cơ hỗn hợp diesel – turbine khí (CODOG) cho tốc độ tối đa gần 30 hải lý/giờ.

Điểm đáng chú ý nhất của Type 052D là hệ thống phóng thẳng đứng đa năng (VLS) gồm 64 ống phóng, chia đều ở mũi và đuôi tàu. Đây là loại VLS “chuẩn hóa” theo tiêu chuẩn quân sự Trung Quốc, có thể phóng nhiều loại tên lửa khác nhau: HHQ-9 cho phòng không tầm xa, YJ-18 cho tấn công hạm mặt nước, CJ-10 cho tấn công mục tiêu mặt đất, và CY-5 cho chống ngầm. Sự linh hoạt này cho phép tàu có thể chuyển đổi vai trò chiến đấu tùy theo nhiệm vụ.

Phía trước tàu lắp pháo hạm H/PJ-38 cỡ 130 mm, đủ mạnh để tấn công mục tiêu ven bờ hoặc hỗ trợ hỏa lực. Các hệ thống phòng thủ cận chiến (CIWS) như Type 730 hoặc H/PJ-12 bảo vệ tàu khỏi tên lửa và máy bay tầm thấp. Bên cạnh đó là tổ hợp radar mạng pha quét chủ động (AESA) Type 346A, sonar gắn thân tàu và sonar kéo, giúp phát hiện tàu ngầm và mục tiêu mặt nước ở khoảng cách xa.

Phiên bản Type 052DL – mà Tangshan đại diện – là bản cải tiến sâu hơn, với boong đáp trực thăng được kéo dài để tiếp nhận các trực thăng lớn như Z-20F, thay vì chỉ dùng Z-9C như trước. Boong mở rộng không chỉ giúp hoạt động chống ngầm hiệu quả hơn, mà còn tăng khả năng vận chuyển và trinh sát xa bờ. Ngoài ra, các lô tàu mới còn được nâng cấp radar, cải thiện độ tàng hình và khả năng đối phó điện tử, khiến chúng trở thành nền tảng chiến đấu cân bằng và hiện đại nhất của Hải quân Trung Quốc hiện nay.

Tangshan – gương mặt mới trong chiến lược biển xa

Tangshan (số hiệu 122) được đóng tại nhà máy Giang Nam – cái nôi của nhiều tàu chiến cỡ lớn Trung Quốc – và được biên chế cho Hạm đội Bắc Hải. Với thiết kế tối ưu hóa cho hoạt động xa bờ, Tangshan có thể đảm nhiệm vai trò “tàu chủ lực” trong biên đội hộ tống, điều phối hoạt động giữa tàu hộ vệ và tàu tiếp tế.

Việc lựa chọn Tangshan cho nhiệm vụ ở Vịnh Aden không phải ngẫu nhiên. Trước hết, tàu sở hữu độ tin cậy kỹ thuật cao – một yêu cầu bắt buộc trong các chuyến hải hành kéo dài hàng tháng trời. Các hệ thống điện tử, radar và vũ khí của Tangshan đều thuộc thế hệ mới, giúp giám sát vùng biển rộng lớn, phát hiện và phản ứng nhanh trước mọi nguy cơ, từ tàu cướp biển nhỏ cho đến các tình huống phức tạp hơn.

Bên cạnh đó, việc Tangshan được triển khai trong môi trường quốc tế cũng giúp Trung Quốc thu thập dữ liệu thực tế về hiệu năng tàu trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt, đồng thời rèn luyện thủy thủ đoàn về hậu cần xa bờ – yếu tố sống còn với một hải quân đang mở rộng phạm vi hoạt động. Từ góc nhìn chiến lược, Tangshan vừa là công cụ bảo vệ an ninh hàng hải, vừa là phép thử cho tham vọng “hải quân đại dương” của Bắc Kinh.

So với các tàu 052D đời đầu, Tangshan thể hiện rõ ràng những bước tiến. Boong trực thăng lớn hơn giúp hoạt động chống ngầm linh hoạt. Radar cải tiến mang lại tầm quét xa hơn, phát hiện tốt hơn các mục tiêu tàng hình. VLS mới cho phép phóng nhiều loại tên lửa hiện đại hơn. Tất cả tạo nên một tổ hợp chiến đấu mạnh, cơ động và đáng tin cậy – đúng như hình mẫu mà Hải quân Trung Quốc mong muốn cho các nhiệm vụ quốc tế.

Khu trục hạm Tangshan đang trên đường tới Ấn Độ Dương

Từ khu trục hạm đến biểu tượng chiến lược

Khi xuất hiện ở Vịnh Aden, Tangshan không chỉ làm nhiệm vụ hộ tống. Sự hiện diện của nó còn là thông điệp ngoại giao quân sự: Trung Quốc tỏ thái độ sẵn sàng góp phần duy trì an ninh hàng hải quốc tế, đồng thời chứng minh khả năng triển khai lực lượng xa bờ tương tự các cường quốc như Mỹ, Anh hay Nhật Bản. Điều đó củng cố hình ảnh Trung Quốc là quốc gia có thể đảm trách vai trò lớn hơn trong khu vực Ấn Độ Dương – Trung Đông, nơi các tuyến thương mại quan trọng đi qua.

Việc này cũng mang lại lợi ích nội bộ: Mỗi chuyến hộ tống giúp Trung Quốc kiểm nghiệm thực tế năng lực kỹ thuật của tàu, cải thiện quy trình tiếp tế trên biển, nâng cao kinh nghiệm quản lý chiến dịch dài ngày và huấn luyện thủy thủ. Mỗi thành công ở Vịnh Aden là một bước tiến nhỏ trên con đường biến Hải quân Trung Quốc thành lực lượng biển xa thực thụ, có thể bảo vệ lợi ích quốc gia ở bất kỳ nơi đâu.

Tuy nhiên, Tangshan cũng cho thấy giới hạn của mình. Dù hiện đại, tàu vẫn chưa thuộc phiên bản 052DM mới nhất với radar hai mặt và hệ thống điện tử tiên tiến hơn. Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt – nơi Mỹ, Nhật, Ấn Độ hay Hàn Quốc đều sở hữu tàu khu trục cỡ lớn với radar tầm xa và tên lửa phòng không vượt trội – Tangshan vẫn là bước trung gian, chưa phải đỉnh cao tuyệt đối.

Dẫu vậy, xét trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của Hải quân Trung Quốc, Tangshan là minh chứng cho một thế hệ tàu chiến cân bằng giữa công nghệ, khả năng tác chiến và tầm hoạt động. Nó không chỉ là khí tài quân sự, mà còn là biểu tượng cho quá trình hiện đại hóa của một lực lượng từng chỉ quen hoạt động ven bờ.

Sự kiện Tangshan đến Vịnh Aden không thể tách rời chiến lược lớn hơn: mở rộng ảnh hưởng hải quân ra biển xa, bảo vệ lợi ích kinh tế và năng lượng dọc theo “Con đường tơ lụa trên biển”. Các nhà phân tích cho rằng Trung Quốc muốn xây dựng lực lượng có thể duy trì sự hiện diện thường trực ở các tuyến hàng hải chiến lược – từ Biển Đông, Ấn Độ Dương đến Hồng Hải – nơi mà an ninh hàng hải gắn liền với vận mệnh kinh tế quốc gia.

Việc duy trì các đội hộ tống như của Tangshan cũng giúp Trung Quốc tăng cường hợp tác quốc tế, tạo cơ hội diễn tập chung, trao đổi kinh nghiệm và nâng cao hình ảnh của Hải quân Trung Quốc như một đối tác có trách nhiệm. Đồng thời, mỗi chuyến đi xa như vậy lại là phép thử quan trọng để kiểm tra khả năng hậu cần, vận hành, bảo dưỡng và tổ chức chiến dịch dài ngày – những yếu tố cốt lõi để cạnh tranh trong cuộc đua hải quân toàn cầu.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/tim-hieu-khu-truc-ham-tangshan-ma-trung-quoc-cu-toi-somalia-238750.html