Nuôi ốc nhồi – mô hình nông nghiệp mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Sau đợt dịch tả lợn châu Phi năm 2019 khiến nhiều hộ chăn nuôi lao đao, không ít người dân ở tỉnh Hưng Yên đã phải tìm hướng đi mới để ổn định kinh tế. Trong số đó, ông Phạm Bá Hoằng, thôn Chiến Thắng, xã Tân Thuận, là một trong những người tiên phong chuyển hướng sang nuôi ốc nhồi – mô hình mang lại hiệu quả cao, thân thiện môi trường và đang mở ra hướng phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững tại địa phương.
Từ thất bại đến hướng đi mới
Trước đây, gia đình ông Hoằng chủ yếu chăn nuôi lợn, song khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát, đàn lợn bị tiêu hủy gần hết, thiệt hại lớn. Không nản chí, ông dành thời gian tìm hiểu các mô hình chăn nuôi khác ít rủi ro hơn, đặc biệt chú ý đến mô hình nuôi ốc nhồi – một loài thủy sản dễ nuôi, vốn đầu tư không lớn và đầu ra ổn định.
“Nuôi lợn lúc đó rủi ro quá cao, dịch bệnh liên miên. Tôi chuyển hướng sang nuôi ốc nhồi để tận dụng ao sẵn có, vừa an toàn, vừa bảo đảm thu nhập”, ông Hoằng chia sẻ.
Với diện tích hơn 1.000m² ao nuôi, sau vài vụ đầu rút kinh nghiệm, đến nay mỗi năm gia đình ông cung cấp ra thị trường khoảng 1 tấn ốc thương phẩm, thu về gần 100 triệu đồng.
Với diện tích hơn 1.000m² ao nuôi, mỗi năm gia đình ông Hoằng cung cấp ra thị trường khoảng 1 tấn ốc thương phẩm, thu về gần 100 triệu đồng.
Theo ông Hoằng, quá trình nuôi ốc nhồi gần như diễn ra hoàn toàn tự nhiên. Môi trường nước ngọt, không bị nhiễm phèn, mặn hay hóa chất bảo vệ thực vật là điều kiện tiên quyết.
“Từ khi xuống giống đến khi thu hoạch mất khoảng 4 tháng, ốc đạt kích cỡ 25–35 con/kg. Nếu nuôi thêm hai tháng nữa, ốc bắt đầu sinh sản”, ông Hoằng nói.
Nguồn thức ăn của ốc hoàn toàn từ rau, củ, quả sạch. Quanh ao, ông tận dụng trồng thêm rau muống, bí, đu đủ… làm thức ăn. Trên mặt ao, ông căng lưới đen chống nắng, đồng thời quây một góc thả bèo để cân bằng nhiệt độ và môi trường nước.
Tùy quy mô và mật độ nuôi, cứ 2–4 ngày ông mới bổ sung thức ăn một lần. Vào mùa đông, ốc gần như “ngủ đông”, ít vận động nên lượng thức ăn cũng được giảm tối đa để tránh ô nhiễm nguồn nước.
“Tôi thấy nuôi ốc nhồi không quá khó, chỉ cần chịu khó tìm hiểu, làm đúng kỹ thuật, giữ môi trường sạch là có thể thành công”, ông Hoằng chia sẻ.
Ốc nhồi ưa khí hậu nóng ẩm, rất phù hợp với điều kiện tự nhiên của Hưng Yên. Tuy nhiên, theo ông Hoằng, nếu để ốc sinh sản tự nhiên thì tỷ lệ nở con thấp. Vì vậy, ông đã áp dụng phương pháp ươm trứng nhân tạo: sau khi ốc đẻ, ông gom trứng đặt lên tấm xốp có nước bên dưới, để nơi râm mát và phun nước thường xuyên giữ ẩm. Nhờ cách này, tỷ lệ nở đạt trên 90%, ốc con khỏe mạnh, đồng đều.
Sau khoảng 20 ngày, ốc con nở, tự bò xuống nước và được chuyển sang bể nuôi 10–15 ngày trước khi bán giống ra thị trường. Đây là nguồn thu chính của gia đình ông. Mỗi năm, ông xuất bán hàng vạn con ốc giống, không chỉ trong huyện mà còn cung cấp cho nhiều hộ nuôi ở các tỉnh lân cận.
Hiệu quả kinh tế cao
Kinh nghiệm nhiều năm nuôi ốc, ông Hoằng cho biết ốc nhồi dễ bị thiếu canxi nếu mật độ nuôi quá dày. Người nuôi phải thường xuyên theo dõi, quan sát để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường. Đặc biệt, cần tuyệt đối tránh để nguồn nước và thức ăn nhiễm thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ.
“Ốc nhồi rất nhạy cảm, chỉ cần thức ăn có dính chút thuốc trừ sâu là cả đàn chết sạch. Thậm chí người ăn chưa sao nhưng ốc thì chết ngay. Vì vậy, phải chủ động nguồn thức ăn sạch, trồng rau quanh ao là cách an toàn nhất”, ông Hoằng nhấn mạnh.
Vào mùa đông, ốc gần như “ngủ đông” nên rất ít phải cho ăn.
Sau mỗi vụ thu hoạch, ông đều vệ sinh ao nuôi, loại bỏ ốc bươu vàng còn sót lại để tránh cạnh tranh thức ăn và gây hại cho ốc nhồi. Nhờ quy trình chăm sóc cẩn thận, nhiều năm nay trang trại của ông không xảy ra dịch bệnh, ốc phát triển ổn định.
Không chỉ cung cấp ốc giống, mỗi năm gia đình ông Hoằng còn bán hơn 1 tấn ốc nhồi thịt ra thị trường. Giá ốc thương phẩm dao động 80.000–100.000 đồng/kg, mang lại thu nhập đều đặn quanh năm.
“Lợi thế của nghề nuôi ốc là không phụ thuộc mùa vụ – nếu thị trường chưa thuận lợi, người nuôi có thể tiếp tục giữ ốc trong ao, giảm áp lực đầu ra”, ông Hoằng chia sẻ.
So với chăn nuôi lợn hay gia cầm, nuôi ốc nhồi ít ô nhiễm hơn, chi phí thấp hơn nhưng lợi nhuận tương đương. Nhờ đó, kinh tế gia đình ông Hoằng khấm khá hơn trước rất nhiều, có điều kiện đầu tư, mở rộng quy mô.
Mô hình của ông Phạm Bá Hoằng đang được nhiều hộ dân trong xã Tân Thuận đến học hỏi. Theo chính quyền địa phương, việc chuyển đổi sang nuôi ốc nhồi không chỉ giúp nông dân tận dụng diện tích ao hồ, mặt nước mà còn phù hợp với xu hướng sản xuất sạch, thân thiện môi trường.
Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, ông Hoằng đã biến thách thức sau dịch bệnh thành cơ hội mới, mở ra hướng đi hiệu quả cho người nông dân trong thời kỳ nông nghiệp chuyển đổi. Từ mô hình nhỏ ban đầu, đến nay, ao ốc của ông Phạm Bá Hoằng không chỉ là nơi sản xuất mà còn là điểm tham quan, học tập kinh nghiệm của nhiều hộ dân trong vùng.
Đinh Chiến