Một nghiên cứu công bố trên tạp chí khoa học Physical Review Letters vừa đưa ra lời giải thích hợp lý cho tín hiệu bí ẩn được gọi là "vệt sáng tia gamma dư thừa" (GCE) phát ra từ trung tâm của thiên hà Milky Way (Ngân Hà) của chúng ta.
GCE được phát hiện vào năm 2009 bởi kính viễn vọng không gian tia gamma Fermi của NASA. Đó là một nguồn gamma cực mạnh, lóe sáng, phát ra từ đâu đó cạnh lỗ đen quái vật ở tâm thiên hà.
Điều này có nghĩa là có thứ gì đó ở trung tâm thiên hà đang tạo ra ánh sáng ở dạng năng lượng cao nhất trong vũ trụ, nhưng các nhà khoa học không thể xác định đó là gì.
Tín hiệu gamma bùng nổ từ tâm của Ngân Hà đã khiến giới khoa học bối rối nhiều năm - Ảnh: NASA
Có hai ứng cử viên hàng đầu cho loại vật thể đã phát ra tín hiệu mạnh mẽ đó.
Một là vật chất tối, thứ vật chất bí ẩn, được cho là ngập đầy vũ trụ, nhưng không thể nắm bắt.
Hai là các sao xung mili giây đang dần đi đến cái chết cuối cùng. Sao xung là một dạng sao neutron ("thây ma" của các ngôi sao khổng lồ đã sụp đổ) mạnh mẽ và quay nhanh.
Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà vũ trụ học Moorits Mihkel Muru từ Viện Vật lý thiên văn Leibniz Potsdam (Đức) đã sử dụng siêu máy tính để mô phỏng lịch sử tiến hóa của Ngân Hà và sự phân bố vật chất tối.
Họ phát hiện ra rằng quầng vật chất tối có thể không hoàn toàn tròn, mà hơi dẹt do lịch sử hợp nhất lâu dài của Ngân Hà với các thiên hà khác.
Khi chiếu lên bản đồ bầu trời của Ngân Hà, quầng này tạo ra ánh sáng tia gamma hình hộp từ sự hủy diệt của vật chất tối.
Kết quả này đã ủng hộ giả thuyết cho rằng vật chất tối là thứ tạo ra tín hiệu lạ, mặc dù không thể bác bỏ giả thuyết về sao xung.
Bởi lẽ, mặc dù tín hiệu nói trên cho thấy nhiều khoảng trống trong giả thuyết về sao xung, nhưng cũng phơi bày những đốm sáng hơi không đồng đều. Tính chất này hợp với sao xung hơn, vì sự hủy diệt vật chất tối được cho là sẽ tạo ra ánh sáng mượt mà hơn.
Các tác giả hy vọng rằng một số đài quan sát đang được xây dựng sẽ đem đến câu trả lời rõ ràng hơn.
Anh Thư