Nhà Trắng nhìn từ Công viên Lafayette ở thủ đô Washington D.C. Ảnh: TTXVN
Trong suốt 34 ngày qua, sự bất đồng giữa 2 đảng đã khiến nhiều chương trình liên bang buộc phải ngừng hoạt động, trong đó có các chương trình hỗ trợ người thu nhập thấp, chi trả lương cho quân nhân và vận hành hệ thống hàng không.
Năm tài chính mới của Mỹ bắt đầu từ ngày 1.10 nhưng đến nay vẫn chưa có đạo luật ngân sách nào được thông qua để duy trì hoạt động chính phủ. Hàng nghìn nhân viên liên bang bị buộc phải nghỉ việc tạm thời, trong khi khoảng 1700 tỷ USD quỹ, tương đương gần 1/3 tổng chi tiêu thường niên của Mỹ bị tê liệt.
Phát biểu trước báo giới, Thượng nghị sĩ John Thune, Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, thành viên Đảng Cộng hòa bày tỏ sự lạc quan: “Tôi tin rằng chúng ta đang tiến gần hơn tới một lối thoát cho tình trạng hiện nay.” Tuy nhiên, khi được hỏi liệu ông có tự tin rằng chính phủ sẽ sớm mở cửa trở lại hay không, ông chỉ nói ngắn gọn: “Đừng thúc ép.”
Dù phát biểu thận trọng, đây vẫn được xem là sự thay đổi nhỏ nhưng mang ý nghĩa tích cực trong giọng điệu của giới lãnh đạo Cộng hòa.
Phía Đảng Dân chủ hiện gắn việc thông qua ngân sách với yêu cầu gia hạn các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế theo chương trình Obamacare, vốn đang đứng trước nguy cơ hết hiệu lực.
Trong khi đó, nhiều gia đình thu nhập thấp trên toàn nước Mỹ đang phải đối mặt với việc trợ cấp tem phiếu thực phẩm bị cắt giảm hoặc chỉ được chi trả một phần.
Thượng nghị sĩ Dick Durbin, nhân vật số hai của phe Dân chủ tại Thượng viện cũng bày tỏ sự thận trọng tương tự: “Tôi cảm nhận được một chút tiến triển, nhưng chúng ta vẫn đang vướng mắc trong vấn đề chi phí chăm sóc sức khỏe.”
Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Thượng viện, bà Susan Collins (bang Maine), cho biết tiến trình đàm phán đã có bước chuyển tích cực. Theo bà, Đảng Dân chủ đã đưa ra một số đề xuất cụ thể nhằm phá vỡ thế bế tắc, và các nhóm nhân viên của cả hai đảng đã làm việc liên tục trong suốt cuối tuần.
“Tuần này, tình hình có vẻ khả quan hơn,” bà Collins nói, song cũng cảnh báo: “Mọi thứ vẫn có thể sụp đổ bất cứ lúc nào. Tôi không nói rằng chúng ta đã đạt được thỏa thuận.”
Trong khi đó, tại Hạ viện, một nhóm nhỏ các nghị sĩ ôn hòa thuộc cả hai đảng đã đề xuất một kế hoạch thỏa hiệp. Theo Axios, nhóm gồm bốn nghị sĩ trung dung gồm ba người thuộc Đảng Cộng hòa và một người thuộc Đảng Dân chủ đã đề xuất gia hạn tín dụng thuế theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (ACA) thêm 2 năm, nhưng áp dụng mức trần mới đối với những người có thu nhập cao nhất trong nhóm được hưởng lợi.
Kể từ đầu tháng 10, các nhóm Thượng nghị sĩ của hai đảng đã tổ chức nhiều cuộc họp không chính thức nhằm tìm kiếm giải pháp cho tình trạng bế tắc kéo dài, song cho đến nay mọi nỗ lực vẫn chưa mang lại kết quả cụ thể.
Dù vậy, với những động thái mới nhất từ lưỡng viện, nhiều nhà quan sát cho rằng cánh cửa để chính phủ Mỹ mở cửa trở lại đang dần hé mở, dù con đường phía trước vẫn còn nhiều trở ngại.
NGHIÊM THANH