Tín hiệu từ chuyến thăm Trung Á của Tổng thống Nga Vladimir Putin

5 giờ trướcBài gốc

Hội nghị thượng đỉnh Nga – Trung Á và các cuộc gặp song phương tại Dushanbe cho thấy Moskva vẫn muốn duy trì vai trò trung tâm trong an ninh, năng lượng và di cư khu vực. Ảnh: TASS

Theo tờ Thời báo Trung Á và báo Izvestia ngày 9/10, chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài ba ngày của Tổng thống Nga Vladimir Putin tới Tajikistan bắt đầu từ ngày 8/10, cùng với sự kiện quan trọng là Hội nghị thượng đỉnh Nga - Trung Á và phiên họp của Hội đồng Nguyên thủ Quốc gia Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (CIS) tại Dushanbe, đã thu hút sự chú ý đặc biệt. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh khu vực Trung Á đang trải qua những biến động địa chính trị sâu sắc, khi Nga nỗ lực tái khẳng định vị thế và ảnh hưởng truyền thống đang bị thách thức.

Tại Dushanbe, Tổng thống Putin đã hội đàm với Tổng thống Tajikistan Emomali Rahmon, người đã lãnh đạo nước này từ năm 1992. Ông Putin gọi Nga và Tajikistan là "những đồng minh đáng tin cậy" và cam kết Moskva sẽ thực hiện các nghĩa vụ của mình, đặc biệt là về an ninh. Mối quan hệ đối tác chiến lược và liên minh này được củng cố bằng các số liệu kinh tế tích cực: Thương mại song phương đã tăng hơn 17% trong 7 tháng đầu năm 2025, theo lời ông Putin. Sau cuộc gặp, hai nhà lãnh đạo đã ký tuyên bố chung về việc "làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác chiến lược và liên minh".

An ninh tiếp tục là trụ cột trong quan hệ hai nước. Tajikistan là nơi đặt Căn cứ quân sự số 201 - căn cứ quân sự nước ngoài lớn nhất của Nga. Biên giới chung dài và phức tạp với Afghanistan khiến an ninh khu vực luôn là mối quan tâm hàng đầu. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrei Belousov đã có cuộc hội đàm với người đồng cấp Tajikistan vào ngày 8/10, nhấn mạnh "sự hợp tác giữa hai quân đội" là chìa khóa cho sự ổn định. Chuyên gia Stanislav Tkachenko, Giáo sư tại Đại học Bang St. Petersburg, nhận định với Izvestia rằng an ninh khu vực, đặc biệt là tình hình Afghanistan, sẽ vẫn là điểm thảo luận chính.

Hội nghị thượng đỉnh: Khẳng định vị thế trung tâm của Nga

Ngày 9/10, bên lề chuyến thăm, Tổng thống Putin đã gặp gỡ các tổng thống Kazakhstan, Kyrgyzstan, Turkmenistan và Uzbekistan trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh Nga - Trung Á. Chương trình nghị sự tập trung vào hợp tác trong các lĩnh vực thương mại, giao thông vận tải, năng lượng, an ninh, di cư và chính sách môi trường. Tiếp theo, cuộc họp của Hội đồng Nguyên thủ Quốc gia SNG vào ngày 10/10 còn có sự tham gia của Armenia, Azerbaijan và Belarus. Các vấn đề an ninh và quốc phòng được ưu tiên, bao gồm việc thông qua khái niệm hợp tác quân sự đến năm 2030 và các chiến lược chống khủng bố.

Về hợp tác với các quốc gia Trung Á, hãng thông tấn TASS (Nga) dẫn lời Tổng thống Putin lưu ý đầu tư của Nga vào Trung Á hiện ở mức 20 tỷ USD, nhưng vẫn chưa đủ. Ông Putin nêu rõ: "Nga là một trong những nhà đầu tư hàng đầu vào nền kinh tế của khu vực. Tổng giá trị đầu tư của Nga lên tới hơn 20 tỷ USD. Tôi nghĩ là quá ít".

Nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh, tất cả các hành lang vận tải và dự án hậu cần ở Nga và Trung Á có thể được kết hợp thành một hệ thống: "Nhiệm vụ then chốt là sắp xếp các tuyến đường chính Bắc-Nam và Đông-Tây đi qua lãnh thổ của các nước chúng ta, cũng như xây dựng các hành lang xuyên lục địa mới. Sau đó, tất cả những dự án này và các dự án hậu cần Á-Âu khác có thể được kết hợp thành một mạng lưới duy nhất với các dịch vụ điện tử và vận tải hiện đại".

Bên cạnh đó, ông Putin tuyên bố Nga sẵn sàng hỗ trợ Trung Á trong việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân và thủy điện, cũng như tham gia vào các dự án năng lượng khác: "Các công ty Nga sẵn sàng tham gia xây dựng các nhà máy thủy điện mới, cũng như các dự án nhằm đảm bảo vận hành an toàn cơ sở hạ tầng nước và năng lượng, đồng thời sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên nước và sông xuyên biên giới".

Ngoài ra, theo ông Putin, Nga sẵn sàng chia sẻ công nghệ hiện đại với Trung Á, bao gồm số hóa quản trị, đồng thời khẳng định Moskva và các nước Trung Á "tuân thủ các cách tiếp cận chung hoặc tương tự đối với các vấn đề chính trong chương trình nghị sự khu vực và toàn cầu, phối hợp lập trường tại Liên hợp quốc và các định dạng đa phương khác".

Tuy nhiên, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh vị thế thống trị của Nga tại Trung Á đã bị thách thức kể từ năm 2022. Các lệnh trừng phạt do xung đột ở Ukraine đã làm giảm đòn bẩy kinh tế của Nga, trong khi Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) gia tăng ảnh hưởng thông qua đầu tư và thương mại. Các chính phủ Trung Á đang có xu hướng cân bằng mối quan hệ.

Vấn đề di cư là một nền tảng căng thẳng quan trọng. Khoảng 1,2 triệu người di cư Tajikistan đang làm việc tại Nga, và kiều hối của họ chiếm gần một nửa GDP của Tajikistan. Tuy nhiên, sau vụ tấn công khủng bố vào tháng 3/2024 tại Moskva, người di cư Trung Á phải đối mặt với làn sóng trấn áp gia tăng, với các cuộc đột kích của cảnh sát và yêu cầu đăng ký sinh trắc học mới.

Tờ Thời báo Trung Á lưu ý, sự phụ thuộc vào lao động nhập cư đặt Dushanbe vào tình thế khó xử. Các nhà phân tích cảnh báo việc lao động di cư bị buộc trở về đột ngột có thể làm gia tăng thất nghiệp và nguy cơ bất ổn trong nước. Ngoài ra, chuyến thăm còn phải giải quyết những căng thẳng gần đây với Azerbaijan sau vụ tai nạn máy bay vào tháng 12/2024. Tổng thống Putin đã thừa nhận vai trò của Nga và đảm bảo hợp tác điều tra cũng như bồi thường, một động thái xoa dịu quan hệ.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/tin-hieu-tu-chuyen-tham-trung-a-cua-tong-thong-nga-vladimir-putin-20251010161405856.htm