Tín hiệu từ phát biểu sốc của Tổng thống Mỹ Trump về Ukraine

4 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, ngày 23/9. (Ảnh: AP)

Trong bài đăng trên mạng xã hội ngày 23/9, nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng với sự hỗ trợ của châu Âu, Ukraine "có khả năng chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine như hình dạng ban đầu".

Thông điệp này được đưa ra ngay sau khi Tổng thống Trump gặp Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky tại New York, gây choáng váng cho giới quan sát.

Sau cuộc gặp kéo dài 3 giờ đồng hồ với Tổng thống Nga Vladimir V. Putin tại Alaska cách đây vài tuần, nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng ông Zelensky sẽ phải đối mặt với thực tế và tiến tới thỏa thuận, nghĩa là chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ cho Nga.

Lần này, nhà lãnh đạo Mỹ không đưa ra lý do nào để giải thích chuyện ông thay đổi quan điểm hoàn toàn.

Một số quan chức châu Âu suy đoán điều này cho thấy ông Trump muốn tách khỏi cuộc xung đột, không muốn liên quan quá nhiều đến vấn đề đau đầu mà ông từng hứa sẽ giải quyết trong vài ngày hoặc vài tuần sau khi trở lại Nhà Trắng. Trong 8 tháng tại nhiệm, ông liên tục thay đổi lập trường về Ukraine.

Hồi tháng 2, ông Trump chỉ trích ông Zelensky gay gắt ngay trước ống kính báo chí tại Phòng Bầu dục vì chuyện đòi viện trợ. Mùa hè năm nay, ông trải thảm đỏ chào đón Tổng thống Vladimir Putin ở Alaska.

Giờ đây, nhà lãnh đạo Mỹ lại tỏ ra như thể đang đứng về phía Ukraine, nhưng cũng lùi lại phía sau với câu kết: "Tôi chúc cả hai nước tốt đẹp".

Vài giờ sau khi ông Trump tuyên bố Ukraine có thể "chiến thắng" Nga, thậm chí có thể giành thêm đất ngoài biên giới của mình, Ngoại trưởng kiêm Cố vấn An ninh quốc gia Marco Rubio đã phản bác. Ông Rubio cho rằng cuộc xung đột ở Ukraine "không thể kết thúc bằng quân sự" và dự đoán "sẽ kết thúc tại bàn đàm phán", giống như lập trường trước đây của ông Trump.

Tại Alaska, ông Trump đưa ra lập trường tương tự, thậm chí còn hứa sẽ gặp gỡ hai đối thủ để cùng nhau đạt được thỏa thuận. Ông đã bác bỏ ý tưởng gây sức ép với Tổng thống Putin về lệnh ngừng bắn, cho rằng hiệp định hòa bình toàn diện sẽ có ý nghĩa lâu dài.

Ông Trump thậm chí trao đổi với các đồng minh châu Âu về việc thành lập lực lượng an ninh hậu hiệp định hòa bình cho Ukraine, có thể bao gồm hỗ trợ trên không của Mỹ để bảo vệ "vùng cấm bay" ở Ukraine.

Tuy nhiên, bài phát biểu trong gần 1 tiếng đồng hồ tại Liên Hợp Quốc của ông Trump không nhắc nhiều đến cuộc xung đột Ukraine.

Trong dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự thất vọng với Tổng thống Putin, nhà lãnh đạo Mỹ đăng một bài viết dài nói về những khó khăn kinh tế và chiến lược của Nga.

"Nga đã chiến đấu vô định trong 3 năm rưỡi, cuộc chiến mà lẽ ra một cường quốc quân sự thực sự chỉ mất chưa đầy 1 tuần để giành chiến thắng. Điều này không khiến Nga nổi bật", ông nói.

Tổng thống Trump cho rằng quân đội Nga chỉ là "hổ giấy", rằng Tổng thống Putin và Nga đang gặp khó khăn lớn về kinh tế.

Tổng thống Trump chưa bao giờ giải thích lý do tại sao giờ đây ông tin rằng Ukraine có thể giành lại lãnh thổ, dù Kiev liên tục mất đất vào tay quân đội Nga trong nhiều tháng qua.

Ông Trump cũng không nói đến chuyện khôi phục khoản viện trợ quân sự trị giá hàng chục tỷ đô la cho Ukraine, mà chỉ nói đơn giản: "Chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp vũ khí cho Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để NATO làm những gì họ muốn”.

Dù tuyên bố này nghe có vẻ Mỹ và NATO hoạt động theo lý lẽ riêng, nhưng thực tế phức tạp hơn thế. Lực lượng quân sự NATO do một vị tướng Mỹ chỉ huy, và người này cũng giữ chức vụ tổng tư lệnh lực lượng đồng minh châu Âu. Chức vụ này hiện do tướng Alexus G. Grynkewich đảm trách.

Quyết định chi bao nhiêu cho việc vũ trang cho Ukraine sẽ phụ thuộc nhiều vào các cường quốc trong NATO, dẫn đầu là Anh, Pháp và Đức và Tổng thư ký Mark Rutte.

Phát biểu tại Liên Hợp Quốc, ông Zelensky hoan nghênh quan điểm của ông Trump. "Tôi nghĩ rằng bây giờ ông ấy đã hiểu rõ tình hình thực tế hơn".

Phát biểu với các phóng viên, ông Zelensky gọi ông Trump là "người thay đổi cuộc chơi".

Có thể phải mất nhiều tháng nữa mới có thể khẳng định rõ ràng ông Trump có phải là người thay đổi cuộc chơi hay không, và đứng về phía nào trong cuộc xung đột kéo dài này. Vẫn có những kịch bản mà Mỹ có thể bị lôi kéo vào cuộc xung đột.

Ví dụ, ngày 23/9, ông Trump nói rằng các nước NATO có quyền bắn hạ máy bay quân sự Nga vi phạm không phận của họ.

Tuần trước, Estonia nói rằng máy bay chiến đấu Nga đã bay 12 phút trên không phận của họ. Vài ngày trước đó, máy bay không người lái Nga bị cáo buộc vi phạm không phận Ba Lan.

Tuy nhiên, khi được các phóng viên hỏi liệu ông có ủng hộ các đồng minh nếu họ sa vào chiến tranh trên không trong lãnh thổ NATO hay không, ông Trump nói rằng điều đó "tùy thuộc vào hoàn cảnh".

Chưa rõ Tổng thống Nga sẽ xử lý như thế nào với thay đổi của ông Trump. Ông Putin có thể hài lòng khi ông Trump rút lui khỏi cuộc xung đột, hoặc có thể sẽ tiếp tục đẩy mạnh tấn công vì tin rằng thời gian và tình thế đang có lợi cho Nga.

Bình Giang

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/tin-hieu-tu-phat-bieu-soc-cua-tong-thong-my-trump-ve-ukraine-post1780892.tpo