Bảo hiểm y tế có mức chi trả rõ ràng cho việc khám bệnh từ xa. Ảnh: Việt Hà.
Trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng, đặc biệt với người cao tuổi và người mắc bệnh mạn tính, việc khám chữa bệnh không còn bó hẹp trong bốn bức tường bệnh viện.
Tin vui với người dân là từ ngày 1/7, quyền lợi bảo hiểm y tế khi khám bệnh từ xa, khám tại nhà và các hình thức chăm sóc ngoài mô hình truyền thống được xác lập rõ ràng hơn trong Luật BHYT năm 2024, giúp người bệnh yên tâm sử dụng dịch vụ mà không lo “vướng” cơ chế chi trả.
Không còn băn khoăn chuyện có được thanh toán hay không
Trên thực tế, khám chữa bệnh từ xa không phải là khái niệm xa lạ. Trong nhiều năm qua, hình thức này đã được triển khai tại một số cơ sở y tế, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh hoặc với các chương trình hỗ trợ chuyên môn giữa tuyến trên và tuyến dưới. Tuy nhiên, điều khiến không ít người dân còn e ngại là câu hỏi "khám từ xa có được BHYT chi trả hay không và chi trả như thế nào?
Luật BHYT năm 2024, có hiệu lực từ 1/7, đã phần nào tháo gỡ băn khoăn này khi quy định rõ hơn phạm vi và hình thức khám chữa bệnh được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán. Không chỉ dừng ở việc khám trực tiếp tại cơ sở y tế, các dịch vụ như khám chữa bệnh từ xa, hỗ trợ khám từ xa, khám tại nhà, y học gia đình và phục hồi chức năng được đặt trong “khung” pháp lý cụ thể, tạo sự minh bạch cho cả người bệnh lẫn cơ sở y tế.
Cơ sở y tế dùng kios đăng ký khám chữa bệnh giúp người dân dễ dàng dùng bảo hiểm y tế. Ảnh: Nguyễn Thuận.
Với nhiều người mắc bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch hay bệnh phổi mạn, việc phải thường xuyên đến bệnh viện để tái khám, điều chỉnh thuốc là gánh nặng không nhỏ. Không chỉ tốn thời gian, chi phí đi lại mà còn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm chéo khi bệnh viện luôn trong tình trạng đông đúc.
Khi quyền lợi bảo hiểm y tế cho khám từ xa và khám tại nhà được quy định rõ ràng hơn, người bệnh có thể được bác sĩ theo dõi, tư vấn, đánh giá tình trạng sức khỏe thông qua các nền tảng số, hạn chế việc phải nhập viện hoặc đến khám trực tiếp khi không thực sự cần thiết. Với người cao tuổi, người khuyết tật hoặc người sống ở vùng sâu, vùng xa, đây được xem là một thay đổi mang tính nhân văn, giúp tiếp cận dịch vụ y tế thuận tiện và an toàn hơn.
Một điểm đáng chú ý trong định hướng mở rộng chi trả bảo hiểm y tế là vai trò của y học gia đình và chăm sóc sức khỏe ban đầu. Thay vì chỉ tập trung điều trị khi đã mắc bệnh nặng, mô hình này hướng đến việc theo dõi sức khỏe liên tục, quản lý bệnh mạn và phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ.
Khám chữa bệnh từ xa, kết hợp với y học gia đình và khám tại nhà, giúp bác sĩ nắm bắt được tình trạng người bệnh trong bối cảnh đời sống hàng ngày, từ đó đưa ra khuyến cáo phù hợp hơn. Việc bảo hiểm y tế chi trả cho các hình thức này tạo điều kiện để người dân chủ động chăm sóc sức khỏe, thay vì chỉ tìm đến bệnh viện khi bệnh đã tiến triển nặng.
Giảm áp lực cho bệnh viện tuyến trên
Tại các đô thị lớn, tình trạng quá tải bệnh viện vẫn là bài toán nan giải. Không ít trường hợp người bệnh đến bệnh viện chỉ để tái khám, xin tư vấn hoặc điều chỉnh đơn thuốc, trong khi những nhu cầu này hoàn toàn có thể được giải quyết từ xa.
Việc bảo hiểm y tế chi trả rõ ràng cho khám chữa bệnh từ xa, được kỳ vọng sẽ góp phần phân luồng người bệnh hợp lý hơn. Những ca bệnh cần can thiệp chuyên sâu vẫn được ưu tiên tiếp nhận tại bệnh viện, trong khi các trường hợp theo dõi định kỳ, tư vấn sức khỏe có thể được giải quyết thông qua hình thức trực tuyến hoặc tại cộng đồng.
Song song với mở rộng quyền lợi, ngành y tế và bảo hiểm xã hội đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý và khám chữa bệnh. Thẻ bảo hiểm y tế điện tử tích hợp trên VssID hoặc VNeID giúp người dân thuận tiện hơn khi làm thủ tục, kể cả trong các hình thức khám từ xa.
Ngành y tế TP.HCM dần về đích trong việc triển khai bệnh án điện tử. Ảnh: Duy Hiệu.
Việc liên thông dữ liệu giữa cơ sở y tế và cơ quan bảo hiểm xã hội cũng là nền tảng quan trọng để bảo đảm thanh toán chi phí chính xác, minh bạch. Khi quy trình được số hóa và chuẩn hóa, người dân có thể yên tâm rằng quyền lợi bảo hiểm y tế của mình được ghi nhận và bảo đảm đúng quy định.
Dù mang lại nhiều kỳ vọng, việc triển khai khám chữa bệnh từ xa và các hình thức chăm sóc ngoài mô hình truyền thống vẫn đặt ra không ít thách thức. Việc xác định phạm vi dịch vụ được chi trả, tiêu chí chuyên môn, cũng như cơ chế giám sát nhằm tránh lạm dụng quỹ bảo hiểm y tế là những vấn đề cần tiếp tục được hoàn thiện.
Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, các quy định chi tiết sẽ là cơ sở để cơ sở y tế triển khai thống nhất, bảo đảm quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế, đồng thời sử dụng quỹ hiệu quả, bền vững.
Việc Luật BHYT năm 2024 xác lập rõ ràng hơn quyền lợi khi khám bệnh từ xa không chỉ mang ý nghĩa về mặt chính sách, mà còn phản ánh sự thay đổi trong tư duy chăm sóc sức khỏe. Khi người dân có thể được tư vấn, theo dõi và chăm sóc kịp thời mà vẫn được bảo hiểm y tế bảo đảm chi trả, gánh nặng bệnh tật và chi phí y tế được giảm bớt.
Nguyễn Thuận