Tinh gọn bộ máy, cải cách thể chế để kê cao 'đòn bẩy thịnh vượng'

18 giờ trướcBài gốc

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Hiện tại, nước ta đang là quốc gia có thu nhập trung bình, sau khi gia nhập nhóm nước có thu nhập trung bình thấp vào năm 2009.

Tính đến cuối năm 2024, GDP (tổng sản phẩm nội địa) của nước ta đã tăng trưởng liên tục suốt 44 năm, thuộc top đầu thế giới. GDP của Việt Nam vào năm 2010 chỉ đạt 140,5 tỷ USD, chiếm 0,22% tổng GDP toàn cầu, đến năm 2021 hai con số này tương ứng là 362 tỷ USD và 3,75%. Năm 2023, GDP của Việt Nam đạt 430 tỷ USD. GDP Việt Nam năm 2024 đạt 476,3 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng vượt mức 7%, thu nhập bình quân đầu người đạt 4.700 USD.

Việt Nam vào năm 2010 đứng thứ 6 Đông Nam Á, thứ 17 châu Á, thứ 53 thế giới về GDP. Đến năm 2024, nước ta đứng thứ 5 ở Đông Nam Á, thứ 14 ở châu Á và thứ 33 trên thế giới.

Theo đồng chí Tổng Bí thư, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam luôn cao gấp đôi mức trung bình của các quốc gia đang phát triển, bất chấp những biến động kinh tế toàn cầu. Từ một nền kinh tế nghèo nàn, phụ thuộc vào viện trợ quốc tế, Việt Nam đã không ngừng bứt phá mạnh mẽ để trở thành nền kinh tế lớn thứ 24 thế giới tính theo sức mua tương đương (PPP). Những thành tựu đạt được không chỉ trong lĩnh vực kinh tế mà còn bao gồm những tiến bộ to lớn về xã hội, góp phần mang lại đời sống ngày càng ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

Nước ta đề ra mục tiêu chiến lược là đến năm 2030 trở thành quốc gia đang phát triển, có nền công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao.

Các chuyên gia tính toán, để đạt được mục tiêu trên thì tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam không thể dưới 8% vào năm 2025 và ít nhất 10% trong các năm tiếp theo. Còn để bắt kịp các nền kinh tế phát triển ở châu Á thì nước ta cần duy trì tốc độ tăng trưởng trung bình 9%/năm trong 20 năm liền. Mức tăng trưởng trung bình 5-7%/năm như trong thời gian dài qua không thể giúp đất nước thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình. Do xuất phát điểm thấp, quy mô nền kinh tế không lớn nên mức tăng trưởng GDP của chúng ta phải cao hơn mức chung toàn cầu và khu vực thì mới nhanh thu hẹp được khoảng cách với các nền kinh tế khác.

Từ nay đến năm 2045 là 20 năm. Quãng thời gian tưởng dài nhưng thực ra rất ngắn nếu chỉ với mức tăng trưởng GDP hằng năm dưới 8%, thậm chí là 10%, để đưa một đất nước trăm triệu dân từ thu nhập trung bình lên thu nhập cao, từ thu nhập bình quân đầu người 4.700 USD lên 15.000 USD, nghĩa là hơn gấp 3 lần.

Hiện tại, quy mô nền kinh tế nước ta vẫn còn khiêm tốn khi so sánh với một số nước ngay trong ASEAN. GDP của Indonesia năm 2024 là 1.470 tỷ USD, Thái Lan - 548,89 tỷ USD, Singapore - 525,22 tỷ USD… Trong khi chúng ta phát triển thì các quốc gia khác cũng không đứng yên.

Tổng Bí thư từng cảnh báo: "Các nước không đợi chúng ta và ta cũng không thể nói “từ từ đợi chúng tôi với”. Nguy cơ tụt hậu, bẫy thu nhập trung bình lúc nào cũng rình rập nếu chúng ta không tìm được con đường mới, bước đi mới".

Một trong những “con đường mới, bước đi mới” là tạo mọi điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển, coi đó là “đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng”.

Đồng chí Tổng Bí thư đánh giá kinh tế tư nhân là “đòn bẩy thịnh vượng" bởi vì thực tế đã chứng minh rằng trong thời gian qua khu vực kinh tế này đã trở thành động lực quan trọng nhất để thúc đẩy tăng trưởng GDP. Với gần một triệu doanh nghiệp, khoảng 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 51% GDP, hơn 30% ngân sách nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm, chiếm hơn 82% tổng số lao động trong nền kinh tế, đóng góp gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội. Có thể nói, kinh tế tư nhân trở thành một trong những trụ cột quan trọng hàng đầu của nền kinh tế của Việt Nam.

Năng suất lao động là yếu tố quyết định đến tốc độ tăng trưởng GDP. Chỉ số này của nước ta vốn rất thấp so với mức trung bình của thế giới. Báo cáo năm 2020 của Tổ chức Năng suất châu Á (APO) cho biết, năng suất lao động ở Việt Nam tụt hậu so với Nhật Bản 60 năm, Malaysia 40 năm và Thái Lan 10 năm. Năm 2022, mỗi lao động Việt tạo ra 188 triệu đồng/người, chỉ bằng 11,4% mức năng suất lao động của Singapore; 35,4% của Malaysia; 64,8% của Thái Lan và 79% của Indonesia.

Sau 3 năm không đạt mục tiêu, vào năm 2024 tốc độ tăng năng suất lao động xã hội của Việt Nam đã vượt kế hoạch đề ra, tăng 7,09%. Năng suất lao động của toàn nền kinh tế nước ta năm 2024 đạt 221,9 triệu đồng/lao động (tương đương 9.182 USD, tăng 726 USD so với năm 2023). Không thể phủ nhận đóng góp to lớn của kinh tế tư nhân trong việc nâng cao năng suất lao động, tăng sức cạnh tranh quốc gia.

Theo lời đồng chí Tổng Bí thư, bên cạnh những hạn chế nội tại, các doanh nghiệp tư nhân còn gặp nhiều rào cản trong tiếp cận nguồn lực, đặc biệt là vốn tín dụng, đất đai, tài nguyên và nhân lực chất lượng cao; hệ thống pháp luật còn nhiều bất cập, chồng chéo, môi trường kinh doanh nhiều trở ngại, thủ tục hành chính phức tạp, tốn nhiều thời gian, chi phí và tiềm ẩn rủi ro.

Trong nhiều trường hợp quyền tự do kinh doanh và quyền tài sản vẫn bị xâm hại do một số cán bộ công chức khi thực thi công vụ đã tỏ ra yếu kém hoặc lạm quyền; vẫn tồn tại những chi phí không chính thức, tạo ra gánh nặng vô hình đối với doanh nghiệp tư nhân, làm giảm hiệu quả sản xuất kinh doanh và gây tâm lý e ngại khi mở rộng đầu tư.

Những bất cập của hệ thống thể chế, chính sách kinh tế và môi trường kinh doanh là điểm nghẽn kìm hãm tốc độ tăng trưởng của khu vực kinh tế tư nhân, khiến tỷ trọng đóng góp của khu vực này trong GDP gần như không thay đổi trong hơn một thập kỷ qua. Nhìn rộng ra, đây cũng là nguyên nhân cản trở nền kinh tế nâng cao giá trị gia tăng, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, làm chậm tiến trình đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045.

Để kinh tế tư nhân thật sự cất cánh, phát huy tối đa tiềm năng thì chúng ta phải thực hiện nhanh và quyết liệt cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy tổ chức nhà nước, cải cách thể chế quản lý, đổi mới thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi.

Cụ thể, Nhà nước phải có phương thức quản lý phù hợp với cơ chế thị trường, bảo đảm quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản và quyền cạnh tranh bình đẳng của kinh tế tư nhân; xóa bỏ mọi rào cản, minh bạch hóa chính sách, loại bỏ lợi ích nhóm trong hoạch định chính sách và phân bổ nguồn lực, không phân biệt đối xử giữa khu vực kinh tế tư nhân với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp đầu tư nước ngoài trong mọi chính sách.

Tổng Bí thư Tô Lâm kết luận: Phải cải cách thể chế, kiến tạo nền hành chính "phục vụ doanh nghiệp-phụng sự đất nước" - quyết liệt cải cách thể chế trên cơ sở đổi mới tư duy về nền hành chính hướng đến phục vụ người dân, doanh nghiệp; quyết đoán trong cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, đẩy nhanh quá trình số hóa và ứng dụng công nghệ trong quản lý nhà nước nhằm giảm thời gian, chi phí tuân thủ, chi phí không chính thức; thiết lập cơ chế đối thoại, phản biện hiệu quả để cộng đồng doanh nghiệp tư nhân tham gia góp ý vào quá trình hoạch định chính sách kinh tế, đảm bảo tính thực tiễn và khả thi cao. Phấn đấu trong vòng 3 năm tới, môi trường kinh doanh của Việt Nam nằm trong Top 3 ASEAN.

Trần Quang Vinh (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/thoi-su/tinh-gon-bo-may-cai-cach-the-che-de-ke-cao-don-bay-thinh-vuong-20250318082323572.htm