Tinh gọn bộ máy: Giảm 'áp lực' cho ngân sách

một ngày trướcBài gốc

Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW.

Phục vụ nhân dân tốt hơn

Theo đề án sắp xếp bộ máy tại địa phương, từ 1/7/2025, mô hình chính quyền địa phương sẽ chính thức chuyển sang 2 cấp ( cấp tỉnh và cấp xã, bỏ cấp huyện). Cả nước sẽ tổ chức lại thành 34 tỉnh, thành (28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc trung ương); cấp xã dự kiến còn khoảng 3.300 xã, phường và 13 đặc khu hành chính.

Theo một số ý kiến thì việc sáp nhập đơn vị hành chính hiện nay không thể tách rời quá trình chuyển đổi số và xây dựng chính quyền số đến năm 2030. Sự kết hợp này tạo ra động lực mạnh mẽ để tổ chức lại các trung tâm hành chính công, tích hợp hệ thống “một cửa”, “một cửa liên thông”; triển khai các dịch vụ công trực tuyến mức độ cao và quản lý hồ sơ số hóa…

Qua đó, giúp chính quyền “gần dân” về công nghệ, “gần dân” trong phản hồi và “gần dân” trong phục vụ. Như vậy, không gian hành chính không còn phụ thuộc vào địa lý mà được mở rộng bởi kết nối công nghệ và phương thức quản trị mới. Chính quyền ngày càng gần dân hơn theo cách hiện đại, kịp thời và minh bạch.

Cùng với đó, tinh gọn bộ máy không có nghĩa là hạn chế quyền lợi người dân mà là cách để Nhà nước phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn, tăng tính chuyên nghiệp và cải thiện chất lượng dịch vụ. Thay vì dàn trải chi phí để duy trì nhiều đầu mối, khi tinh gọn, ngân sách và nhân lực sẽ được đầu tư vào các trung tâm hành chính hiện đại, cán bộ chuyên sâu và quy trình tối ưu. Đồng thời, với việc tổ chức một cách hợp lý, người dân sẽ được phục vụ nhanh chóng hơn, rõ ràng hơn, ít tốn kém hơn.

Chủ trương sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã; không tổ chức cấp huyện không chỉ đơn thuần là sự thay đổi địa giới hành chính mà là tiền đề để cấu trúc lại toàn bộ hệ thống quản trị công. Bước đi này là cần thiết trong tiến trình cải cách tổ chức bộ máy nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và hiện đại, qua đó nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân.

Công chức phường Nghi Hương (TP. Vinh, tỉnh Nghệ An) thực hiện thủ tục hành chính cho công dân.

Theo chia sẻ của bà Đoàn Thị Lê An - Đoàn Đại biểu quốc hội tỉnh Cao Bằng, cùng với việc hoàn thiện thể chế, truyền thông chính sách, cần đặc biệt chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã, phường sau sáp nhập. Việc đánh giá năng lực, tinh giản bộ máy phải song hành với sắp xếp lại vị trí việc làm, bồi dưỡng kỹ năng công vụ và đạo đức công vụ, xây dựng phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm. Đây là điểm tựa vững chắc để chuyển hóa các chủ trương cải cách hành chính thành kết quả thực chất, được xã hội ghi nhận và đồng thuận.

Cũng theo bà Lê An, những bất cập ban đầu như khó khăn trong tiếp cận dịch vụ hay điều chỉnh thủ tục hành chính chỉ mang tính tạm thời và hoàn toàn có thể khắc phục nếu tổ chức tốt. Vấn đề cốt lõi không nằm ở việc thay đổi địa giới, mà ở cách thức tổ chức, vận hành bộ máy và đảm bảo sự đồng hành của người dân.

Giảm biên chế - giảm mạnh chi thường xuyên

Tinh giản biên chế gắn với sắp xếp lại bộ máy hành chính nhà nước, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước. Điều này sẽ có tác động lớn tới việc cân đối lại tình hình chi ngân sách nhà nước theo hướng giảm chi thường xuyên, tăng chi cho đầu tư phát triển.

Tại phiên thảo luận ở tổ về chủ trương thành lập TP. Huế trực thuộc Trung ương (ngày 31/10/2024), Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, hiện nay ngân sách đang chi khoảng gần 70% để trả lương, chi thường xuyên, phục vụ cho hoạt động. Đất nước muốn phát triển được, muốn dự án này, dự án kia thì tiền ở đâu? Chỉ còn 30% ngân sách thì tiền đâu để quốc phòng, an ninh, xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội. Trong khi các nước khác chi có hơn 40%, dù bộ máy của họ rất khổng lồ. Ít nhất phải được trên 50% ngân sách để phục vụ cho phát triển, cho quốc phòng, an ninh, giáo dục, y tế, an sinh xã hội... thì mới được.

Theo các chuyên gia kinh tế, muốn tiết kiệm chi ngân sách, Nhà nước phải thực hiện sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, tiết kiệm triệt để các khoản chi thường xuyên. Đồng thời, đổi mới khu vực sự nghiệp công, nâng cao năng lực tự chủ, giảm phần chi trực tiếp từ ngân sách Nhà nước cho các đơn vị này. Qua đó, dành nguồn lực thực hiện cho nhiều ưu tiên cấp bách khác, nhất là chi cho đầu tư phát triển, chi an sinh xã hội.

UBND tỉnh Tuyên Quang họp chuyên đề về một số nội dung sắp xếp tổ chức bộ máy.

Đánh giá của Bộ Nội vụ cho thấy, sau giai đoạn 1 - tái cơ cấu các cơ quan Trung ương, bộ máy đã giảm 4 cơ quan Đảng trực thuộc Trung ương; 25 ban cán sự đảng; 16 đảng đoàn trực thuộc Trung ương; 5 cơ quan Quốc hội; 5 bộ và 3 cơ quan trực thuộc Chính phủ; 30 đầu mối cấp tổng cục; 1.025 đơn vị cấp cục, vụ và tương đương; 4.413 đầu mối cấp chi cục, phòng và tương đương; 240 đơn vị sự nghiệp.

Tương ứng, các địa phương giảm 466 sở ngành và cấp tương đương; 644 đoàn, đảng đoàn và ban cán sự đảng; 3.984 đơn vị cấp phòng và tương đương; 27 đảng bộ cấp trên trực tiếp và các tổ chức cơ sở đảng. Tính toán sơ bộ, sau giai đoạn 1, có hơn 100.000 cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khu vực công rời bộ máy nhà nước.

Họp giao ban thường kỳ tháng 6 của Bộ Nội vụ

Đây là giai đoạn có tác động trực tiếp và rõ rệt nhất về mặt nhân sự. Dự kiến, cấp tỉnh sẽ tinh giản khoảng 18.440 biên chế (công chức, viên chức, người hưởng lương từ ngân sách Nhà nước). Cấp xã giảm sâu tới 110.780 biên chế. Đồng thời, khoảng 120.500 người hoạt động không chuyên trách tại cấp xã sẽ chấm dứt hoạt động. Như vậy, tổng cộng sau cuộc sắp xếp lịch sử này, cả nước sẽ giảm hơn 150.000 biên chế.

Đây là con số lớn chưa từng có trong lịch sử cải cách bộ máy Nhà nước. Điều này không chỉ phản ánh quyết tâm chính trị mạnh mẽ mà còn là bước khởi đầu cho một nền hành chính hiện đại, tinh gọn, phục vụ tốt hơn yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.

Theo tính toán của Bộ Nội vụ, tổng kinh phí tiết kiệm chi tiền lương và chi hành chính giai đoạn 2026 - 2030 do giảm cán bộ, công chức cấp tỉnh, huyện, xã và cán bộ không chuyên trách là 190.500 tỷ đồng (27.600 tỷ đồng do giảm cán bộ, công chức cấp tỉnh; 128.700 tỷ đồng do giảm cán bộ, công chức cấp xã; 34.000 tỷ đồng do giảm cán bộ không chuyên trách cấp xã). Như vậy, bình quân giảm khoảng 38.100 tỷ đồng/năm (chưa kể các chi phí khác).

Mặt khác, sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế không chỉ là giảm gánh nặng quỹ lương mà tiết kiệm đáng kể các chi phí như trụ sở, điện nước, chi phí văn phòng, hội họp, công tác phí…

Nguyệt Hà

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/tinh-gon-bo-may-giam-ap-luc-cho-ngan-sach.html