Nghi lễ rước "Khiết Đùn từ 36 quẻ" viết bằng chữ Hán Nôm tại Lễ hội.
Theo truyền thuyết kể lại, từ thuở xa xưa, tại chốn sơn động này đã xảy ra điều kỳ thú hiếm thấy. Cứ vào tháng 8 âm lịch hàng năm, cát trong hang núi đùn ra ngoài cửa hang. Tương truyền, hình dáng đống cát sẽ dự báo sự việc có thể xảy ra trong năm. Đến tháng 3 năm sau, cát lại bị hút hết vào trong hang động.
Dâng lễ cầu cho một năm mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no, bình an.
Các đại biểu dự Lễ hội Đền Cát Đùn năm 2025.
Thấy điều lạ, Nhân dân đã lập đền thờ Chúa Sơn Lâm và Đức Cao Sơn Thành Hoàng. Đền được lập trên một hốc đá, phía dưới là hang sâu, đến nay vẫn còn hiện hữu.Nơi đây, hiện còn lưu giữ được nhiều cổ vật có giá trị văn hóa, đặc biệt là bộ cổ vật "Khiết Đùn từ 36 quẻ" viết bằng chữ Hán Nôm, khắc trên gỗ Thị, niên hiệu Bảo Đại Ngũ niên.
Nghi lễ rước "Khiết Đùn từ 36 quẻ" viết bằng chữ Hán Nôm tại Lễ hội.
Lễ hội được tổ chức vào ngày 15 tháng 1 âm lịch hằng năm đã thu hút đông đảo Nhân dân trong vùng và du khách thập phương tham gia chiêm bái, dâng lễ cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no, bình an. Việc tổ chức Lễ hội hằng năm nhằm góp phần bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử văn hóa của dân tộc, đồng thời quảng bá tiềm năng, thế mạnh về kinh tế - xã hội, những nét văn hóa đặc sắc, những di tích, danh lam thắng cảnh về đất và con người Gia Hưng.
Lễ hội Đền Cát Đùn nằm trong chuỗi hoạt động của UBND huyện Gia Viễn về tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, các Lễ hội Động Hoa Lư - Thung Lau và Lễ hội Đền Cát Đùn năm 2025, góp phần mừng Đảng, mừng Xuân.
Phương Anh-Ngọc Linh