Tọa đàm về giám định tư pháp

4 giờ trướcBài gốc

Liên quan đến vấn đề GĐTP, thời gian qua, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 54-CT/TW ngày 30/11/2025 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác GĐTP và định giá tài sản; Quốc hội đã thông qua Luật GĐTP năm 2025.

Quang cảnh tọa đàm

Tham dự tọa đàm, các đại biểu đều khẳng định: việc ban hành hai văn bản quan trọng này thể hiện rõ sự quan tâm, lãnh đạo sâu sát của Đảng, Nhà nước đối với công tác GĐTP. Các chủ trương, chính sách về công tác GĐTP đã được cụ thể hóa trong các văn bản quy phạm pháp luật để tổ chức triển khai thực hiện công tác này một cách đồng bộ.

Từ thực tế triển khai thực hiện, các đại biểu cũng nêu ra một số khó khăn, vướng mắc. Vấn đề lập dự toán và quyết toán kinh phí được nhiều đại biểu quan tâm. Việc lập dự toán năm tài khóa thường được thực hiện từ cuối năm trước, nhưng hiện các cơ quan đang rất lúng túng trong việc dự toán kinh phí triển khai Luật GĐTP (có hiệu lực từ 1/5/2026). Từ thực tế này, các đại biểu cũng đề nghị, Chính phủ cần có hướng dẫn kịp thời để các tổ chức GĐTP công lập chủ động về mặt kinh phí.

Về việc mở rộng phạm vi giám định, trong đó cho phép các Văn phòng GĐTP thực hiện một số lĩnh vực chuyên sâu như: kỹ thuật tài liệu, kỹ thuật số điện tử, vân tay. Đại diện Bộ Công an đề nghị cần có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý nhà nước khác để cụ thể hóa nội dung và phạm vi này một cách chi tiết. Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh đến vấn đề bảo mật và bí mật nhà nước khi giao quyền cho các Văn phòng GĐTP tư nhân. Hơn nữa, doanh nghiệp/văn phòng tư nhân có thể giải thể bất cứ lúc nào nếu hoạt động không hiệu quả, trong khi hồ sơ GĐTP đòi hỏi tính lưu trữ và trách nhiệm lâu dài.

Về mô hình tổ chức của văn phòng GĐTP, Luật quy định Trưởng văn phòng phải là giám định viên tư pháp, nhưng không quy định số lượng giám định viên tối thiểu. Điều này dẫn đến khó khăn khi thực hiện “giám định lại”. Theo quy định, người đã giám định lần đầu không được thực hiện giám định lại. Nếu văn phòng chỉ có một người thì bài toán giám định lại sẽ giải quyết thế nào? Phải trưng cầu văn phòng khác hay chuyển về tổ chức công lập? Vấn đề này cần được cụ thể hóa khi hướng dẫn thi hành Luật.

Một trong những vấn đề được các đại biểu quan tâm, đó là vấn đề chế độ, chính sách với người thực hiện công tác giám định, nhất là với cán bộ, công chức, viên chức ở các cơ quan quản lý chuyên ngành làm công tác giám định kiêm nhiệm. Hiện nay, những người làm chuyên trách công tác pháp chế ở các cơ quan được hưởng hỗ trợ 100% lương mỗi tháng, vậy những người làm công tác giám định kiêm nhiệm có được hưởng chế độ, chính sách đặc thù, vượt trội mà Bộ Chính trị đã cho phép hay không? Nếu áp dụng thì áp dụng như thế nào?

Bên cạnh đó, về cơ sở dữ liệu liên ngành giám định tư pháp, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao sẽ chủ trì xây dựng, vận hành, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp. Vậy, các tổ giám định tư pháp trong tố tụng dân sự, hành chính sẽ liên kết với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan quản lý giám định tư pháp ở địa phương như thế nào để tạo ra cơ sở dữ liệu về giám định tư pháp được khai thác, sử dụng hiệu quả, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong thời gian tới?

Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cho rằng, thống kê về giám định tư pháp cần được đặt trong tổng thể thống kê tư pháp hình sự và thống kê tội phạm, không tách rời hoạt động điều tra, truy tố, xét xử. Thống kê không chỉ để “biết bao nhiêu vụ việc” mà quan trọng hơn là để đánh giá vai trò, chất lượng và hiệu quả của kết luận giám định trong giải quyết vụ án hình sự.

Một nội dung rất cần được quy định chi tiết là trách nhiệm và cơ chế phối hợp giữa các ngành trong tổ chức thực hiện thống kê. Cần làm rõ: cơ quan nào chịu trách nhiệm cập nhật dữ liệu ở từng khâu tố tụng, thời điểm chốt số liệu, phương thức tổng hợp và chia sẻ thông tin.

Thực tế cho thấy, nếu không có quy trình phối hợp rõ ràng thì số liệu thống kê rất dễ bị “lệch pha”, ảnh hưởng đến chất lượng đánh giá, tham mưu trong công tác giám định, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tối cao lưu ý.

Song Hà

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/toa-dam-ve-giam-dinh-tu-phap-10401644.html