Tốc độ già hóa dân số ở TPHCM đã vượt xa dự báo

một ngày trướcBài gốc

Khám sức khỏe cho người cao tuổi tại một trung tâm y tế phường trên địa bàn TPHCM

Báo cáo tại buổi làm việc, TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM cho biết, quy mô dân số thành phố tính đến cuối năm 2024 là 9.521.886 người; tổng tỷ suất sinh tại thành phố năm 2024 là 1,39 con, thấp hơn rất nhiều so với mức 1,91 con của cả nước. Thống kê số liệu từ năm 2000 đến nay cho thấy, tổng tỷ suất sinh của thành phố liên tục giảm (năm 2000 là 1,76 so với năm 2023 là 1,32), xuống rất thấp vào năm 2016 là 1,24, xu hướng khôi phục theo hướng tăng xảy ra rất ít ở thời điểm năm 2013 là 1,68. Tỷ số giới tính khi sinh hàng năm được duy trì ở mức hợp lý từ 106 đến 107 trẻ trai/100 trẻ gái.

Tỷ trọng dân số từ 15-64 tuổi chiếm 74,2%, tỷ trọng dân số dưới 15 tuổi chiếm 18,2%, từ 65 tuổi trở lên chiếm 7,5%, tỷ số phụ thuộc chung là 34,7% và chỉ số già hóa là 65,2%. TPHCM hiện đang trong thời kỳ “cơ cấu dân số vàng”, đây là thời kỳ mang lại nhiều cơ hội và thách thức, giúp phát triển kinh tế, gia tăng sự đóng góp của lao động trong quá trình phát triển, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt mức cao. Số người cao tuổi tại TPHCM đứng thứ hai cả nước, khiến thành phố phải đối diện với nhiều thách thức trong bối cảnh “Già hóa dân số”. Tính đến năm 2024, tỷ lệ người cao tuổi tại TPHCM đã tăng lên 11,87%, với tổng số 1.132.678 người cao tuổi. Trong vòng 7 năm (2017-2024), số lượng người cao tuổi tăng thêm 243.500 người, bình quân mỗi năm tăng gần 35.000 người.

“Sự gia tăng nhanh chóng này cho thấy tốc độ già hóa tại TPHCM đang vượt qua các dự báo trước đây, đặt ra yêu cầu cấp thiết về chính sách và hạ tầng y tế, xã hội nhằm đảm bảo chất lượng cuộc sống cho nhóm dân số cao tuổi đang ngày càng đông”, TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu thông tin.

Đồng thời, TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu cho biết, hiện tổng tỷ suất sinh của thành phố hiện ở mức rất thấp so với mức sinh thay thế của cả nước (tổng tỷ suất sinh năm 2024 là 1,39 con/phụ nữ), hiện đang được xếp trong nhóm 21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp. Mức sinh thấp kéo dài sẽ để lại nhiều hệ lụy, như: quá trình già hóa dân số diễn ra nhanh hơn, thiếu hụt nguồn lao động, ảnh hưởng đến an sinh xã hội…

Đồng chí Nguyễn Hoàng Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội phát biểu tại buổi làm việc

Bên cạnh đó, dân số đông, biến động dân cư rất lớn; phân bố dân cư không đều, tốc độ đô thị hóa nhanh; các vấn đề liên quan đến dân số và phát triển như: nhà ở, việc làm, môi trường ô nhiễm, vệ sinh an toàn thực phẩm, dịch bệnh… là những áp lực, khó khăn trong công tác quản lý nhà nước về dân số. Việc tiếp cận đầy đủ các dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe của người cao tuổi còn bị giới hạn, hệ thống chăm sóc sức khỏe chưa bắt kịp với tốc độ già hóa dân số ngày càng tăng…

Phát biểu tại buổi giám sát, đồng chí Nguyễn Hoàng Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội của Quốc hội chia sẻ những khó khăn mà TPHCM gặp phải khi thực hiện chính sách pháp luật về dân số. Hiện TPHCM có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất cả nước và cần có các giải pháp về thích ứng già hóa dân số, hoàn thiện và triển khai đồng bộ các chính sách dành cho người cao tuổi đặt trong mối tương quan phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội. Xây dựng chính sách, cơ chế khuyến khích hỗ trợ người cao tuổi tham gia hoạt động kinh tế, đặc biệt là những người cao tuổi có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao... Bên cạnh đó, tận dụng thời cơ dân số vàng; tăng cường chuyển đổi kết nối dữ liệu của các cơ sở khám chữa bệnh để tăng hiệu quả quản lý nhà nước trên địa bàn.

Các kiến nghị TPHCM về thực hiện chính sách, pháp luật về dân số

* Cần có chính sách tổng thể trên cơ sở quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội hài hòa giữa đô thị và nông thôn (chính sách phát triển các vùng nông thôn mới), giữa các vùng địa phương (chính sách phát triển liên vùng) để tạo điều kiện cho việc phân bố dân cư hợp lý.

* Các chính sách về đào tạo nguồn lao động, phải đảm bảo sự hài hòa giữa lực lượng lao động phổ thông và lực lượng lao động có trình độ cao, chú trọng hơn nữa công tác đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao tại các đô thị lớn nhằm tận dụng nguồn nhân lực dồi dào tại chỗ và tránh sự quá tải về dân cư tại các đô thị lớn.

* Xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 nhằm bảo đảm đầu tư đồng bộ, đúng trọng tâm, trọng điểm; bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa dân số, nguồn nhân lực và phát triển kinh tế - xã hội.

* Nghiên cứu, đề xuất đưa vào Dự thảo Luật Dân số 3 nhóm chính sách lớn, đó là duy trì mức sinh thay thế; nâng cao chất lượng dân số và thích ứng già hóa dân số.

* Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế và các bộ, ngành có liên quan tiếp tục có những chủ trương, giải pháp nhằm củng cố, tăng cường đội ngũ cán bộ làm công tác dân số ở các cấp, cũng như công tác phối hợp liên ngành trong công tác dân số.

THÀNH SƠN

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/toc-do-gia-hoa-dan-so-o-tphcm-da-vuot-xa-du-bao-post788643.html