Tốc độ sản xuất UAV kinh ngạc của Ukraine và cuộc đua khốc liệt trên bầu trời

2 ngày trướcBài gốc

Khả năng sản xuất 10 triệu UAV và cuộc tấn công bất ngờ vào Nga

Cuộc đối đầu này thể hiện rõ vào 1/6 vừa qua, khi Ukraine phát động một loạt cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, gây thiệt hại đáng kể cho lực lượng máy bay ném bom chiến lược của Điện Kremlin. Cùng thời điểm, Nga tiến hành một trong những đợt tấn công bằng UAV và tên lửa quy mô lớn nhất nhằm vào Kiev.

Sự leo thang này đã thúc đẩy làn sóng đổi mới công nghệ. Ukraine hiện đang phát triển một thế hệ UAV mới có khả năng phát hiện và tiêu diệt các UAV khác. Mục tiêu chính là các UAV Shahed do Iran thiết kế, có khung tam giác và được sản xuất hàng loạt tại Nga.

Ảnh minh họa: Bloomberg

Ông Oleksandr Kamyshyn, cố vấn Bộ trưởng các ngành công nghiệp chiến lược Ukraine, cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây rằng nước này đang mở rộng sản xuất các loại vũ khí đã chứng minh hiệu quả trong việc bắn hạ UAV kiểu Shahed quanh khu vực Kiev và vùng phụ cận.

Sự phổ biến của công nghệ UAV giá rẻ trong những năm gần đây đã làm thay đổi căn bản chiến trường hiện đại, trong đó nhiều lực lượng quân sự truyền thống và hùng mạnh lại rơi vào thế bất lợi. Các vũ khí chi phí thấp này có thể tiêu diệt các thiết bị quân sự đắt tiền hơn nhiều lần, bao gồm xe tăng, tàu chiến và cả các UAV tiên tiến.

Theo một báo cáo gần đây, Ukraine đã âm thầm vươn mình thành một quốc gia có thế mạnh sản xuất máy bay không người lái với năng lực hiện tại có thể đạt 10 triệu UAV mỗi năm. Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine cũng tiết lộ rằng UAV do Kiev sản xuất có chi phí thấp hơn đáng kể so với các loại UAV chiến đấu khác và đã được kiểm chứng hiệu quả trong thực chiến.

Phát biểu tại Diễn đàn An ninh Đối thoại Shangri-La tổ chức tại Singapore, Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksandr Kozenko cho biết: “Ukraine đã đưa ngành công nghiệp UAV lên một tầm cao mới, phát triển các giải pháp sáng tạo không chỉ trên không mà còn trên bộ và trên biển. Ngày nay, ngành công nghiệp quốc phòng của chúng tôi có khả năng sản xuất 10 triệu UAV các loại mỗi năm".

Ông Kozenko nhấn mạnh rằng, nhờ kinh nghiệm chiến đấu thực tiễn dày dạn, Ukraine hiện đang định hình các học thuyết tác chiến mới liên quan đến việc sử dụng UAV, với khoảng 80% các cuộc tấn công trên chiến trường hiện nay được thực hiện bởi các thiết bị không người lái. Ông cũng cho biết những người vận hành UAV của Ukraine tích lũy được nhiều kinh nghiệm thực chiến mỗi ngày, từ đó thúc đẩy việc phát triển các giải pháp chiến thuật mới.

UAV trở thành công cụ chủ lực trong tác chiến hiện đại

Gần đây, Ukraine đã nổi lên như một trong những quốc gia đi đầu thế giới trong việc sử dụng UAV trên chiến trường, biến thiết bị này trở thành công cụ chủ lực trong tác chiến hiện đại. Chiến dịch “Mạng nhện” (Spiderweb) do Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) triển khai đã sử dụng UAV để tấn công các sân bay quân sự bên trong lãnh thổ Nga, bao gồm Belaya, Dyagilevo, Olenya, Ivanovo và một số cơ sở khác nằm tại các vùng Murmansk, Irkutsk, Ryazan và Amur. Cuộc tấn công được cho là đã vô hiệu hóa một số máy bay ném bom, từng được sử dụng để tấn công các mục tiêu ở Ukraine và là một phần trong bộ ba răn đe hạt nhân của Moscow.

Theo Tổng thống Volodymyr Zelensky, các cuộc tấn công đã gây thiệt hại cho khoảng một phần ba lực lượng máy bay ném bom chiến lược của Nga. Một quan chức thuộc Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) cho biết tổng thiệt hại được ước tính ít nhất 2 tỷ USD, tuy nhiên thông tin chi tiết chưa được công bố chính thức.

Một tình huống tương tự từng xảy ra tại Yemen - một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới khi lực lượng Houthi đã bắn rơi nhiều UAV do thám của Mỹ bằng tên lửa phòng không.

Chi phí phòng thủ chống UAV từ trước đến nay vốn rất cao. Israel - quốc gia sở hữu hệ thống phòng không thực chiến thành công nhất thế giới chủ yếu dựa vào các tên lửa đắt tiền để tiêu diệt mối đe dọa. Tháng 5 vừa qua, Bộ Quốc phòng Israel thừa nhận đã triển khai vũ khí laser để ngăn chặn “hàng loạt” các cuộc tấn công trên không, bao gồm cả các cuộc tấn công bằng UAV. Hệ thống laser và UAV đánh chặn có chi phí vận hành thấp hơn nhiều so với tên lửa đánh chặn.

Theo ông Kamyshyn, hiện có 3 nhà sản xuất trong nước đang chế tạo các UAV “săn Shahed” với chi phí khoảng 5.000 USD mỗi chiếc. Một số giám đốc điều hành được phỏng vấn cho biết các phiên bản đánh chặn đang trong quá trình phát triển có thể chỉ tốn khoảng 300 USD/chiếc.

Chiến thuật và mức độ tự động hóa của các UAV đánh chặn này rất đa dạng, một số tìm cách phát nổ gần UAV đối phương để gây sát thương, số khác bay như viên đạn và cần va chạm trực tiếp để hạ mục tiêu. Điểm chung của chúng là chi phí thấp. Trong khi đó, theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), UAV cảm tử Shahed vốn được Nga ưu tiên dùng để tấn công có giá khoảng 35.000 USD mỗi chiếc.

“Chúng ta hiện có tiêm kích để bắn hạ UAV nhưng chúng ta vẫn gặp khó khăn với các đợt tấn công từ Shahed. Do đó, chúng tôi đang thúc đẩy việc phát triển UAV để đánh chặn UAV”, Tổng thống Zelensky cho hay.

Nhà lãnh đạo Ukraine cũng đang kêu gọi các nước đồng minh viện trợ thêm 30 tỷ USD từ nay đến cuối năm để tăng cường sản xuất vũ khí trong nước.

Giới hạn của UAV

Tuy nhiên, các UAV đánh chặn cũng có những giới hạn bởi chúng không thể đối phó hiệu quả với các hệ thống tên lửa hiện đại của Nga, vốn có tốc độ cao và hỏa lực mạnh hơn nhiều so với UAV Shahed. Hiện các tên lửa Patriot do Mỹ sản xuất, có giá từ 3 - 6 triệu USD vẫn là phương án hiệu quả nhất để đánh chặn loại vũ khí này.

“Theo cả cách trực tiếp và gián tiếp, sự phụ thuộc vào Mỹ là điều hiển nhiên”, nhà phân tích của Bloomberg – ông Wayne Sanders nhận định. Trong hơn 3 năm xung đột, Ukraine đã phải đối phó với hơn 20.000 cuộc tấn công bằng UAV tầm xa.

Công nghệ Nga cũng không ngừng phát triển. Theo ông Carl Larson - Giám đốc điều hành tổ chức Defense Tech for Ukraine (nhóm tình nguyện quốc tế cung cấp thiết bị cho Ukraine), UAV cánh cố định của Nga hiện được trang bị camera phía sau và có khả năng tự động thực hiện các động tác né tránh khi phát hiện bị truy đuổi.

“Việc hạ UAV bằng một UAV khác là vô cùng tốn kém, thiếu hiệu quả và khó khăn về mặt vật lý”, ông Carl Larson cho hay.

Ukraine đang phát triển các UAV cánh cố định có khả năng lao vào UAV Nga để tiêu diệt, cũng như các UAV mang súng không giật để bắn hạ máy bay không người lái đối phương.

Skyfall - một trong những nhà sản xuất UAV lớn nhất Ukraine hiện đang cải tiến mẫu FPV nổi tiếng của mình để đánh chặn UAV, một người phát ngôn giấu tên của công ty này tiết lộ.

Hiện nay các máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) đã trở thành vũ khí không thể thiếu của cả hai bên. Các UAV này có thể bay với tốc độ lên tới 160 km/h và mang theo lượng thuốc nổ nhỏ. Chúng đã khiến chiến thuật tác chiến tiền tuyến thay đổi đáng kể khi binh sĩ không còn dám tập trung đông người và các trang thiết bị phải được đẩy xa khỏi tiền tuyến để tránh bị tấn công.

Khi FPV được dùng nhiều để đối đầu với các thiết bị bay khác, chúng có thể định hình lại không gian tác chiến trên không. Phiên bản FPV Shrike chuyên đánh chặn UAV của Skyfall có giá từ 300 - 500 USD tùy cấu hình có thể tiêu diệt cả UAV do thám lẫn UAV tấn công.

Dù vậy, Người phát ngôn trên cho biết Shrike không thể bắn hạ UAV Shahed do chúng bay ở độ cao quá lớn.

“Chúng tôi tập trung vào việc ngăn chặn UAV cảm tử kiểu FPV và các loại UAV ném bom. Châu Âu và Mỹ giỏi chế tạo các hệ thống phức tạp và đắt đỏ nhưng Ukraine cần những giải pháp giá rẻ, có thể mở rộng quy mô để đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công từ Nga”, ông Larson đánh giá.

Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: Bloomberg, The Economic Times

Nguồn VOV : https://vov.vn/quan-su-quoc-phong/toc-do-san-xuat-uav-kinh-ngac-cua-ukraine-va-cuoc-dua-khoc-liet-tren-bau-troi-post1204334.vov