Tác hại khôn lường của khói thuốc với phụ nữ, đặc biệt là nữ sinh
Theo các chuyên gia, khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, trong đó có ít nhất 69 chất được xác định là gây ung thư. Khi hít vào cơ thể, chúng không chỉ tấn công hệ hô hấp mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến nội tiết tố, tim mạch, làn da và khả năng sinh sản của phụ nữ. Những người hút thuốc lá thường xuyên có nguy cơ mắc các bệnh như viêm phế quản mạn tính, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung, loãng xương, và mãn kinh sớm hơn so với người không hút.
Đặc biệt, ở phụ nữ mang thai, việc hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc thụ động có thể gây sảy thai, sinh non, thai nhẹ cân hoặc dị tật bẩm sinh. Khói thuốc còn làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất của thai nhi, ảnh hưởng đến sự phát triển trí não và hệ thần kinh của trẻ.
Với nữ sinh, thuốc lá còn tác động tiêu cực đến quá trình phát triển thể chất và tâm lý. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nicotine làm suy giảm khả năng tập trung, trí nhớ, và tăng nguy cơ rối loạn lo âu, trầm cảm ở tuổi vị thành niên. Những ảnh hưởng này có thể kéo dài nhiều năm, để lại hậu quả nặng nề cho sức khỏe và tương lai...
Thời gian qua, các bệnh viện trên cả nước đã ghi nhận nhiều ca bệnh là nữ nhập viện do thuốc lá điện tử. Điển hình là tháng 8/2025, Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình (Phú Thọ) tiếp nhận một nữ sinh là nạn nhân của hút thuốc thụ động. Sau khi chụp cộng hưởng từ và khai thác tiền sử, các bác sĩ kết luận thiếu nữ bị tổn thương não do nhiễm độc hóa chất từ thuốc lá điện tử. Mặc dù được điều trị bằng thuốc an thần, quá trình phục hồi của bệnh nhân sẽ kéo dài và khó có thể hồi phục hoàn toàn.
Hay tháng 9/2022, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn tiếp nhận bệnh nhân nữ 14 tuổi vào viện trong tình trạng hôn mê, kích thích nhiều, tím tái, đồng tử giãn, nguy cơ suy hô hấp và tử vong cao. Bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị ngộ độc và phơi nhiễm hóa chất có hại, theo dõi ngộ độc Nicotine.
Thống kê của Trường Đại học Y tế Công cộng (2023) cho thấy, tỉ lệ học sinh sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023; trong đó nhóm nữ chiếm hơn 4,3% – cao gấp đôi so với bốn năm trước.
Cảnh giác trước cạm bẫy của thuốc lá điện tử
Mặc dù đã được cảnh báo về những tác hại nghiêm trọng, nhưng thực tế hiện nay vẫn có không ít phụ nữ, đặc biệt là các nữ sinh, đang rơi vào cạm bẫy của thuốc lá và thuốc lá điện tử. Bị thu hút bởi vẻ ngoài “thời thượng”, hương vị hấp dẫn hay quan niệm sai lầm rằng thuốc lá điện tử an toàn hơn, nhiều bạn trẻ vô tình đánh đổi sức khỏe và tương lai của mình cho những làn khói độc hại.
Sự xuất hiện của thuốc lá điện tử với cách quảng cáo và tiếp thị tinh vi đang khiến giới trẻ, đặc biệt là thanh thiếu niên, khó lòng cưỡng lại. Các thiết bị được thiết kế nhỏ gọn, bắt mắt, mang dáng dấp của một món đồ công nghệ hay phụ kiện thời trang. Không giống thuốc lá điếu truyền thống có mùi khói nồng nặc, thuốc lá điện tử có tới hơn 16.000 hương vị khác nhau tạo cảm giác “an toàn” nhưng đó chỉ là sự ngụy trang tinh vi cho những rủi ro tiềm ẩn bên trong.
Nhiều bạn trẻ tìm đến thuốc lá điện tử vì tò mò, muốn thể hiện bản thân, chạy theo trào lưu hoặc bị bạn bè rủ rê. Theo khảo sát, hơn 60% người hút thuốc bắt đầu từ ảnh hưởng của bạn bè. Không ít người cho rằng thuốc lá điện tử “ít độc hại hơn” hoặc “không gây nghiện”, nhưng thực tế, sản phẩm này vẫn chứa nicotine - chất gây nghiện mạnh, cùng hàng trăm hóa chất có thể gây tổn thương phổi và hệ thần kinh.
Thậm chí, việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể khiến người hút nghiện nhanh hơn so với thuốc lá truyền thống, dẫn đến tình trạng “nghiện kép”, vừa lệ thuộc nicotine, vừa có nguy cơ chuyển sang hút thuốc thật.
Đáng lo ngại, các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá còn lách Luật Quảng cáo bằng cách quảng bá trên những nền tảng mạng xã hội chưa được kiểm soát chặt chẽ. Hình ảnh thuốc lá điện tử được lặp đi lặp lại qua các video, hình ảnh “cool ngầu”, tạo cảm giác đây là một xu hướng bình thường, một phần của phong cách sống hiện đại. Chính điều đó khiến nhiều bạn trẻ, đặc biệt là nữ sinh, dễ bị kích thích và muốn thử trải nghiệm.
Cần sự chung tay từ gia đình, nhà trường và xã hội
Để ngăn chặn tình trạng phụ nữ, đặc biệt là nữ sinh, bị cuốn vào vòng xoáy thuốc lá và thuốc lá điện tử, cần sự chung tay của cả gia đình, nhà trường, cơ quan chức năng và toàn xã hội.
Việc ngăn chặn làn sóng thuốc lá điện tử trong giới trẻ, nhất là ở nữ sinh, không thể chỉ dừng ở tuyên truyền. Theo TS Nguyễn Trọng Khoa – Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), năm 2023 đã ghi nhận hơn 1.200 trường hợp nhập viện liên quan thuốc lá điện tử, trong đó 71 ca dưới 18 tuổi. “Nếu không có biện pháp mạnh tay, thuốc lá điện tử sẽ trở thành đại dịch mới trong giới trẻ,” ông cảnh báo.
Các chuyên gia cho rằng, cần có biện pháp đồng bộ: siết chặt quản lý thị trường, xử lý nghiêm hành vi quảng cáo sai sự thật, đồng thời tăng cường giáo dục học đường về tác hại của thuốc lá điện tử. Nhà trường nên tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, giúp học sinh – nhất là nữ sinh – nhận diện và tránh xa loại sản phẩm độc hại này.
Bên cạnh đó, gia đình cần là “lá chắn” đầu tiên. Thay vì chỉ cấm đoán, cha mẹ nên dành thời gian trò chuyện, giải thích để con hiểu rõ tác hại thật sự, xây dựng lối sống lành mạnh và tự tin nói “không” với thuốc lá.
Truyền thông cũng có vai trò quan trọng trong việc “lột bỏ lớp vỏ ngọt ngào” của thuốc lá điện tử. Khi xã hội nhận thức đúng, sản phẩm này sẽ không còn là biểu tượng thời thượng, mà được nhìn nhận đúng bản chất – một mối nguy hại cho sức khỏe và tương lai.
Đặc biệt, bản thân mỗi phụ nữ cần nâng cao nhận thức, chủ động bảo vệ sức khỏe và hình ảnh của chính mình. Nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử không chỉ là lựa chọn vì sức khỏe, mà còn là ý thức trách nhiệm với bản thân và cộng đồng.
Minh Trang