Nhiều tác phẩm thuộc các loại hình sân khấu đã tái hiện chân dung, hình tượng lãnh tụ trong những hoàn cảnh lịch sử đặc biệt, để lại dấu ấn trong lòng công chúng. Trong dòng chảy đó, những người làm sân khấu tiếp tục đưa đến khán giả các tác phẩm khắc họa Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự tôn kính, tự hào mang ý nghĩa chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công, Quốc khánh 2-9 và các sự kiện trọng đại của đất nước.
Làm vở diễn về Bác với niềm tôn kính, tự hào
Không gian nghệ thuật của Nhà hát Ngôi Sao (87 Láng Hạ, Hà Nội) tối 15-8 đông kín khán giả, phần lớn là khán giả trẻ, trên tay ai cũng cầm cờ đỏ sao vàng trong niềm tự hào tới xem nhạc kịch “Cafe bánh mì”. Trên sân khấu, tác giả kịch bản vở diễn kiêm nhạc trưởng Hàn Quốc Seo Sang Wan mặc áo dài Việt Nam, vai khoác chiếc khăn in hình cờ đỏ sao vàng, cầm đũa chỉ huy dàn nhạc.
Hình ảnh trong vở nhạc kịch “Cafe bánh mì”. Ảnh: TÙNG LINH
Trong 2 giờ đồng hồ, với cách tiếp cận câu chuyện lịch sử và phong cách dàn dựng mới mẻ phối hợp giữa ê kíp nghệ sĩ Việt Nam và Hàn Quốc, nhạc kịch “Cafe bánh mì” đã đưa khán giả bước vào bối cảnh xã hội chân thực về đất nước Việt Nam trong những năm từ 1931 đến trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Ở đó là cuộc sống của người dân đói khổ, cùng cực và ca ngợi tinh thần của những người dân yêu nước, trong đó có sự đóng góp rất lớn của giai cấp tiểu tư sản. Dưới sự giác ngộ và lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, họ đã cống hiến không chỉ vật chất mà còn hy sinh cả tính mạng để đi theo kháng chiến, đi theo cách mạng, từ đó góp phần vào thắng lợi của cuộc Tổng khởi nghĩa, đập tan ách thống trị của thực dân, phong kiến, giành chính quyền về tay nhân dân và khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa.
“Tôi nghĩ, thật khó khăn để nuôi dưỡng được tinh thần nhân văn, bác ái, tha thứ cho kẻ thù. Tại sao người dân Việt Nam có tấm lòng mạnh mẽ như vậy? Là vì họ có Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tôi còn nhớ, lần đầu đến Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôi đã cảm nhận thấy tinh thần của Người, rất cao cả. Nhưng điều quan trọng nhất là tinh thần ấy đã truyền đến được tất cả người dân Việt Nam”. (Đạo diễn Hàn Quốc Cho Joon Hui chia sẻ với phóng viên Báo Quân đội nhân dân)
Với lòng tôn kính và cảm mến vị lãnh tụ của Việt Nam, hơn một năm qua, ê kíp nghệ sĩ sáng tạo của Hàn Quốc đã lên ý tưởng dàn dựng vở nhạc kịch, tìm hiểu các tư liệu lịch sử, tham vấn ý kiến của chuyên gia Việt Nam. “Cà phê và bánh mì là thức uống và món ăn đường phố nổi tiếng ở Việt Nam, được nhắc nhiều trên đài phát thanh ở Hàn Quốc đến độ làm tôi rất tò mò về chúng. Với tôi, đó là hình ảnh đại diện cho nhân dân Việt Nam. Trong vở nhạc kịch này, nhân vật chính là những người dân thầm lặng, vô danh. Họ ngợi ca Bác Hồ và đi theo con đường mà Bác đã vạch ra để giành được thắng lợi cách mạng. Tên “Cafe bánh mì” chính là để nói rằng, đây là tác phẩm làm về nhân dân Việt Nam anh hùng trong một cuộc cách mạng vĩ đại”, đạo diễn Cho Joon Hui cho hay.
Trong vở diễn, bánh mì xuất hiện thông qua nhân vật chính là Xuân, một tiểu tư sản chuyên giao bánh mì cho người Pháp và nhờ đó đã thu thập được thông tin cung cấp cho cách mạng.
Ở một sân khấu khác-Nhà hát Lớn Hà Nội, vở cải lương “Từ Việt Bắc về Hà Nội” dưới ngòi bút của PGS, TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ và bàn tay dàn dựng của đạo diễn, Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Triệu Trung Kiên lại chọn hướng tiếp cận khác, đưa vào tác phẩm chất trữ tình, giàu chất thơ và tính nhân văn.
Cảnh trong vở cải lương “Từ Việt Bắc về Hà Nội”. Ảnh: TUẤN MINH
“Từ Việt Bắc về Hà Nội” được chuyển thể từ tập 3 trong bộ sử thi nghệ thuật “Nước non vạn dặm” của PGS, TS, nhà văn Nguyễn Thế Kỷ. Trung thành với lối tự sự biên niên sử của nguyên tác, đạo diễn, NSND Triệu Trung Kiên đã chắt lọc và tái hiện mạch sự kiện giai đoạn 1941-1945, lấy bối cảnh sau khi Bác Hồ trở về Tổ quốc. Không chỉ tái hiện lịch sử bằng lời ca tiếng hát, ê kíp còn đan xen khéo léo các tư liệu quý, kết hợp hình thể, múa, hội họa, tạo nên một bức tranh sân khấu đa sắc.
Cảnh Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập trên nền cờ đỏ sao vàng tung bay khiến nhiều khán giả rưng rưng, như được chứng kiến tận mắt khoảnh khắc thiêng liêng của dân tộc. Cũng trong vở diễn, giữa bộn bề công việc hiểm nguy, những giây phút Bác nhớ về gia đình như một lớp “vải mềm” bao bọc nhân cách lớn, hun đúc chiều sâu cảm xúc cho nhân vật trung tâm. Ở đó, người xem không chỉ thấy một nhà lãnh đạo thiên tài mà còn nhận ra một con người giản dị với trái tim ấm áp.
Chia sẻ sau đêm diễn, tác giả Nguyễn Thế Kỷ xúc động: “Từ một kịch bản văn học, để bước lên sân khấu là cả hành trình đồng sáng tạo. Tôi biết ơn những nghệ sĩ đã thổi hồn vào tác phẩm, để nhân vật, âm nhạc, ánh sáng hòa quyện thành một khối thống nhất”.
Tại sân khấu ở số 11 Ngô Thì Nhậm (Hà Nội), các nghệ sĩ Nhà hát Tuổi trẻ đang gấp rút hoàn thành vở kịch nói “Trái tim người dẫn đường”. Đây là công trình nghệ thuật dành chủ yếu cho khán giả là thanh, thiếu niên, nhi đồng dịp đại lễ mừng 80 năm thành lập nước, được Nghệ sĩ Ưu tú Sỹ Tiến đạo diễn.
Thắp lên ngọn lửa đam mê
Được “chọn mặt gửi vàng” vào vai Chủ tịch Hồ Chí Minh trong vở cải lương “Từ Việt Bắc về Hà Nội”, nghệ sĩ Văn Thuận (Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam) không khỏi xúc động: “Vai Bác Hồ thiêng liêng khiến tôi luôn bị áp lực. Điều khó nhất là khi tôi diễn được thần thái của Bác Hồ thì lại quên mất việc nói giọng của Bác, lúc nói được đúng giọng của Bác lại quên thể hiện hình dáng. Tôi dồn hết tâm huyết cho vai diễn. Sau 2 đêm công diễn (11 và 12-8), được sự cổ vũ và tán thưởng nồng nhiệt từ người làm nghề và khán giả, tôi nhận thấy mọi sự nỗ lực để vượt qua chính mình chính là niềm đam mê nghệ thuật và niềm tự hào được đóng vai Bác Hồ”.
Với vở nhạc kịch “Cafe bánh mì”, Giám đốc nghệ thuật Park Hyun Woo (Hàn Quốc) cho biết: “Việt Nam đã thắp lên trong tôi ngọn lửa đam mê, thôi thúc tôi bằng cả trái tim và mở ra những thử thách mới. Thông qua vở diễn, tôi hy vọng chúng ta sẽ không quên lịch sử đấu tranh giành độc lập, khắc ghi những mất mát không nên tái diễn, để từ đó nuôi dưỡng lòng yêu nước nồng nàn và hướng đến một tương lai tốt đẹp hơn. Với ý nghĩa đó, chúng tôi sẽ đưa vở nhạc kịch lưu diễn tại Pháp, Hàn Quốc và Nhật Bản”.
Nói về hợp tác dàn dựng nhạc kịch “Cafe bánh mì” giữa Nhà hát Kịch Việt Nam với ê kíp nghệ sĩ Hàn Quốc, thông qua Công ty Cổ phần Metaforce, Nghệ sĩ Ưu tú Kiều Minh Hiếu, Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam cho biết: “Không chỉ là sản phẩm nghệ thuật hợp tác, “Cafe bánh mì” còn đánh dấu bước tiến đáng kể trong hành trình đưa sân khấu Việt ra thế giới. Việc Nhà hát Kịch Việt Nam và các đơn vị nghệ thuật dám thử sức với những loại hình ngoài sở trường cho thấy tinh thần đổi mới sáng tạo đang thấm dần vào tư duy nghệ thuật đương đại. Việc tôn vinh, tri ân Chủ tịch Hồ Chí Minh là vinh dự và cũng là sứ mệnh của những người làm văn học nói chung, nghệ thuật sân khấu nói riêng”.
HÀ VƯƠNG