Biến cải cách thể chế thành lợi thế cạnh tranh, động lực phát triển
Sáng 25/9, phát biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Quốc hội lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, Tổng bí thư Tô Lâm nhấn mạnh đây là sự kiện chính trị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới của Đảng bộ Quốc hội, đồng thời khẳng định quyết tâm của chúng ta trong việc xây dựng Quốc hội thật sự là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của cả nước.
Đánh giá công tác nhiệm kỳ vừa qua, Tổng bí thư đồng tình và đề nghị Đại hội tiếp tục thảo luận, phân tích, đánh giá, nhấn mạnh và làm sâu sắc thêm những chuyển biến mới trong tư duy và hoạt động của Đảng bộ Quốc hội thời gian qua. Nhiều nội dung đổi mới mang tính đột phá đã được triển khai và mang lại hiệu quả thiết thực.
Phân công, phân cấp, phân định thẩm quyền giữa Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan đã rõ ràng, rành mạch, đúng vai của từng cơ quan với mục tiêu cao nhất là vì sự phát triển của đất nước. Các mặt công tác cơ bản của Quốc hội từ lập pháp, giám sát tối cao đến quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước đều có những chuyển biến rất tích cực.
Tổng bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cùng các đại biểu tham quan triển lãm ảnh tại Đại hội. Ảnh: VGP.
Đặc biệt, Tổng bí thư ghi nhận sự đổi mới mạnh mẽ trong tư duy xây dựng pháp luật, giải quyết một khối lượng công việc lập pháp rất lớn, từng bước tháo gỡ các nút thắt, điểm nghẽn về thể chế, cơ chế, chính sách để phát triển, nhiều vấn đề mới chưa có tiền lệ phát sinh được giải quyết nhanh chóng, nhưng vẫn bảo đảm quy trình, thủ tục theo quy định.
Bộ máy các cơ quan Quốc hội, theo Tổng bí thư được sắp xếp tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; phương thức, lề lối làm việc của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội được cải tiến, nhất là chuyển đổi số, xây dựng Quốc hội số đạt được kết quả rõ nét.
"Có thể nói công việc của Quốc hội là rất nặng nề, khối lượng vô cùng lớn, nghiên cứu hàng trăm dự thảo luật, hàng trăm nghìn trang tài liệu; lắng nghe hàng triệu lượt ý kiến cử tri…đòi hỏi trí tuệ, tâm huyết và sự hy sinh thầm lặng của từng đại biểu", Tổng bí thư nói.
Tổng bí thư Tô Lâm cùng các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước và đại biểu thực hiện nghi thức chào cờ. Ảnh: TTXVN.
Theo Tổng bí thư, kết quả công tác nhiệm kỳ vừa qua đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự sáng tạo và quyết tâm chính trị rất cao của Đảng bộ Quốc hội; đồng thời, cũng bước đầu khẳng định sự đúng đắn, phù hợp của mô hình tổ chức mới.
Bên cạnh kết quả rất tích cực, Tổng bí thư cũng thẳng thắn chỉ ra những vấn đề còn tồn tại, hạn chế trong công tác của Đảng bộ Quốc hội. Lãnh đạo Đảng cho rằng cần nghiêm túc nhìn nhận chất lượng một số đạo luật chưa cao, còn tình trạng chồng chéo, thiếu tính khả thi, chậm bắt nhịp với yêu cầu mới của thực tiễn.
Quá trình thẩm tra, phản biện đôi khi còn hình thức, chưa thật sự phát huy đầy đủ trí tuệ tập thể; công tác giám sát có lúc, có nơi chưa thực sự quyết liệt, chưa đi sâu đến tận cùng trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, chưa khắc phục triệt để những bất cập đã chỉ ra,
Chưa phát huy hết vai trò của đại biểu Quốc hội, kỹ năng, bản lĩnh và hiệu quả hoạt động của một bộ phận đại biểu chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu ngày càng cao trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số…
Trong khi đó, tình hình thế giới, khu vực diễn biến rất nhanh, phức tạp và các nước trên thế giới đều tập trung cho mục tiêu phát triển, không chờ đợi chúng ta, Tổng Bí thư nhận định: "Đây là giai đoạn bước ngoặt, là cơ hội lịch sử để đất nước vươn mình. Nếu chậm chân, chúng ta sẽ bị tụt hậu”.
Từ bối cảnh thực tế, Tổng bí thư nêu rõ hoàn thiện thể chế với yêu cầu: Biến cải cách thể chế thành lợi thế cạnh tranh, thành động lực phát triển.
Lãnh đạo Đảng nhấn mạnh gợi mở thêm 2 yêu cầu, một là, nâng cao tính Nhân dân trong mọi hoạt động của Quốc hội. Hai là, nâng cao tính Đảng trong hoạt động của Quốc hội.
Giám sát là phải đi thực tế, không phải chỉ nghe báo cáo
Định hướng những nhiệm vụ trọng tâm, Tổng bí thư trước hết yêu cầu tiếp tục đổi mới tư duy, tập trung lãnh đạo Quốc hội thực hiện tốt 3 chức năng quan trọng nhất là lập pháp, giám sát tối cao, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.
Về lập pháp,xác định đây là công tác "đột phá của đột phá", không chỉ dừng lại ở việc khắc phục chồng chéo, mâu thuẫn, điểm nghẽn, mà còn phải đi trước, mở đường, dẫn dắt cho phát triển của đất nước, khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức lao động, khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển.
Phải cảnh giác, kiên quyết phòng chống tác động tiêu cực của lợi ích nhóm, của sự hướng lái chính sách bởi các thế lực thù địch, hay vận động thiếu minh bạch, bảo đảm mọi đạo luật đều xuất phát từ lợi ích quốc gia - dân tộc và nguyện vọng chính đáng của Nhân dân.
Về giám sát tối cao, trong giai đoạn mới, giám sát tối cao phải thật sự đi vào chiều sâu, tập trung vào những vấn đề bức thiết nhất như quản lý đất đai, tài nguyên, môi trường, phòng chống tham nhũng, lãng phí, bảo vệ quyền con người, quyền công dân...
Trong công tác giám sát, theo Tổng bí thư không chỉ "nghe báo cáo" mà phải đi thực tế, đối thoại trực tiếp với Nhân dân, với đối tượng chịu tác động của chính sách; quan trọng hơn, phải truy đến cùng trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, bảo đảm các kiến nghị sau giám sát được thực hiện nghiêm, có chế tài rõ ràng; kết hợp phương thức truyền thống với công cụ công nghệ số để nâng cao hiệu quả giám sát.
Tổng bí thư Tô Lâm phát biểu tại Đại hội. Ảnh: Quochoi.vn
Nhiệm vụ thứ hai, Tổng bí thư cho rằng tiếp tục nghiên cứu cải tiến, đổi mới cách thức hoạt động của Quốc hội, các cơ quan Quốc hội, bảo đảm hiệu quả, giảm tính hình thức, tăng tính thực chất.
Trọng tâm thứ ba, chú trọng công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ. Trong đó, gắn với xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh với việc nâng tầm văn hóa công vụ, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, kiểm soát quyền lực trong xây dựng pháp luật.
Nhiệm vụ thứ tư, Tổng bí thư lưu ý tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đại biểu Quốc hội đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.
Cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Quốc hội phải tiêu biểu về bản lĩnh chính trị, phẩm chất, năng lực và uy tín, "vừa hồng vừa chuyên", có khát vọng cống hiến, dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, dám chịu trách nhiệm, đặt lợi ích chung lên trên hết.
Quảng cảnh Đại hội. Ảnh: Quochoi.vn
Đại biểu Quốc hội phải thực sự là người đại diện trung thành cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân; có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, chuyên môn sâu, kỹ năng nghị trường tốt.
"Quan trọng nhất, đại biểu phải giữ mối liên hệ mật thiết, thường xuyên với cử tri, lắng nghe tâm tư, phản ánh trung thực vào nghị trường, đồng thời chịu sự giám sát của Nhân dân. Niềm tin và sự tín nhiệm của cử tri chính là thước đo cao nhất cho uy tín và trách nhiệm của đại biểu", Tổng bí thư lưu ý.
Quỳnh An