Nội dung trên được Tổng Bí thư Tô Lâm đề cập tại cuộc tiếp xúc cử tri TP Hà Nội trước Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, diễn ra chiều 23/9.
Dành thời gian chia sẻ với cử tri về hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp, Tổng Bí thư đánh giá bộ máy hoạt động đi vào ổn định và từng bước hiệu quả nhưng vẫn cần tiếp tục hoàn thiện, nhất là ở cấp phường, xã.
"Mọi chủ trương, chính sách của Đảng phải được cấp cơ sở giải quyết. Phường phải giải quyết cho dân, không được yêu cầu dân đến chỗ này chỗ kia. Chừng nào người dân còn kêu ca về chính quyền chỗ này chỗ kia, đó chính là còn hoạt động chưa hiệu quả", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Tổng Bí thư Tô Lâm. (Ảnh: Báo Nhân Dân)
Bày tỏ đồng tình với ý kiến của cử tri về việc tận dụng những người đã nghỉ việc do sắp xếp bộ máy tham gia vào những công việc phù hợp để tạo ra của cải, vật chất, Tổng Bí thư nêu rõ, mọi người đều phải lao động, làm việc.
"Làm trong khu vực Nhà nước lương thấp, không ổn định cuộc sống thì về lập doanh nghiệp, kinh doanh... mang lại nguồn lợi lớn hơn. Rất khuyến khích việc đó", Tổng Bí thư nói và khuyến khích quan điểm "không coi Nhà nước là chỗ trú chân an toàn".
Theo Tổng Bí thư, trước đây chính sách "có vào, không có ra", cứ vào Nhà nước là ở đến khi nghỉ hưu, nhưng giờ phải tính lại cho hợp lý. Cùng đó là tạo điều kiện cho những người giỏi vào làm việc ở khu vực công.
"Hiện nay, rất nhiều người đứng đầu doanh nghiệp muốn vào phục vụ cho cơ quan Nhà nước. Có những em, những cháu nói rất xúc động: 'Em muốn mang kiến thức ra phục vụ xã hội, đất nước, em muốn được đóng góp chứ không phải em thích vào Nhà nước'. Song khao khát đó không thể thực hiện vì chính sách lại quy định người trên 30 tuổi thì không được tuyển dụng", Tổng Bí thư nói và đánh giá điều này rất bất cập, cần phải thay đổi.
Về giải quyết thủ tục hành chính, Tổng Bí thư yêu cầu tiếp tục cải cách mạnh mẽ hơn nữa do trước đây quá nặng về thủ tục hành chính.
"Trước đây tư duy quản lý nhưng giờ phải kiến tạo, phục vụ, chính quyền chủ động nắm vấn đề của dân để giải quyết thay vì bị động ngồi chờ dân mang giấy tờ đến xin xác nhận", Tổng Bí thư quán triệt.
Lấy ví dụ về vấn đề cấp hộ chiếu, trước đây phải một tập hồ sơ rất dày, xác nhận nhiều giấy tờ, hiện nay, chỉ cần vào mạng đăng ký, có thể nhận kết quả tại nhà. Theo Tổng Bí thư, trong thời gian tới, cần tiếp tục cải cách, có nhiều thủ tục không cần thiết thì phải bỏ, thậm chí "trong túi không cần giấy tờ gì", chỉ cần có chiếc điện thoại tích hợp các thông tin là xử lý được hết.
"Tiếp tục cải cách, không để thủ tục hành chính làm gánh nặng cho chính quyền cơ sở, gánh nặng cho người dân. Nghiên cứu từng chi tiết, quy định, nếu không cần thiết thì mạnh dạn cắt bỏ đi để đỡ cho cả cán bộ, đỡ cho cả người dân", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.
Dẫn thực tế nhiều địa phương phản ánh thiếu cán bộ, Tổng Bí thư đặt vấn đề, trước đây cấp xã phường đều có kế toán, cán bộ địa chính... Giờ sắp xếp lại, 2-3 phường, có nơi 5 phường gộp lại thành 1 lại không có kế toán.
"4-5 ông kế toán trước đi đâu rồi? Chưa kể phòng tài chính của huyện, của quận phải về phường chứ. Số này ở đâu? Trước đây đủ, giờ sắp xếp lại thì thiếu? Quan trọng là sắp xếp như thế nào", Tổng Bí thư đặt vấn đề.
Phải giảm bớt các kỳ thi
Về vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục, ngăn ngừa chảy máu chất xám, Tổng Bí thư cho biết, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 71 về đột phá giáo dục và chúng ta cũng đã từng bước phổ cập mầm non, tiểu học, THCS.
"Chúng ta hoàn toàn có điều kiện phổ cập THPT. Hôm trước tôi hỏi khó khăn gì mà không phổ cập giáo dục cấp 3, Bộ Giáo dục và Đào tạo nói do thiếu trường, thiếu lớp, thiếu thầy cô. Việc đó hoàn toàn Nhà nước phải lo, phải làm. Trước đây, gia đình các cháu không có tiền đóng học phí nhưng bây giờ Nhà nước lo học phí rồi. Nếu học sinh tốt nghiệp THCS mà không vào cấp 3 thì sẽ làm gì, hay lại ăn chơi lêu lổng? Lúc đó chúng ta lại phải mất thêm thời gian xử lý vấn đề này", Tổng Bí thư nói.
Bên cạnh đó, Tổng Bí thư cho rằng phải phổ cập giáo dục THPT, giảm bớt các kỳ thi.
"Thi gì lắm thế. Thi nhiều gây áp lực cho cả phụ huynh, học sinh, thầy cô giáo. Làm sao phải giảm được áp lực đó đi, động viên, khuyến khích phong trào thi đua học tập", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Mục tiêu xa hơn được Tổng Bí thư đưa ra là phải tiếp tục cải cách giáo dục. Từ miễn giảm học phí tiến đến nuôi các cháu đi học để đảm bảo bình đẳng, rồi miễn phí sách giáo khoa với định hướng một bộ sách dùng ổn định và lâu dài.
Đồng tình kiến nghị xử lý chảy máu chất xám, Tổng Bí thư cho rằng cần có giải pháp trọng dụng nhân tài, tính đến thu hút nhân tài trên thế giới về Việt Nam làm việc.
"Rất nhiều cháu học rất thành thạo ở nước ngoài và làm việc cho các công ty nước ngoài vì Việt Nam không có chỗ, không có điều kiện làm việc", Tổng Bí thư nêu thực tế.
Một vấn đề nữa được Tổng Bí thư đề cập là phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Tổng Bí thư nhấn mạnh nếu không có khoa học công nghệ, không thể phát triển được.
"Chúng ta muốn phát triển nhanh, ngang bằng các nước khác thì chỉ có dựa vào khoa học công nghệ. Nước phát triển nhất thế giới là nước phát triển khoa học công nghệ, áp dụng công nghiệp bây giờ tụt hậu rồi. Những tỷ phú nghìn tỷ đô la đều là tỷ phú phát triển bằng công nghệ. Nếu làm giàu bằng công nghiệp mất cả trăm năm nhưng làm giàu bằng công nghệ chỉ 10 năm", Tổng Bí thư nói.
Anh Văn