Ngày 1/10, tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp cùng Bộ Tài chính tổ chức Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025.
Sự kiện có sự hiện diện và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Nguyễn Duy Ngọc, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cùng nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, quỹ đầu tư và tổ chức quốc tế cũng tham dự.
Theo Quyết định của Thủ tướng, từ năm 2024, ngày 1/10 hằng năm được chọn là Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia. Chủ đề năm 2025 là “Đổi mới sáng tạo toàn dân – Động lực phát triển quốc gia”, thể hiện quyết tâm đưa đổi mới sáng tạo trở thành trụ cột chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh và bảo đảm tăng trưởng bền vững. Đây cũng là dịp tôn vinh những ý tưởng đột phá, thúc đẩy hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện.
Phát biểu chỉ đạo, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: sự kiện không chỉ mang ý nghĩa quan trọng mà còn là lời hiệu triệu khơi dậy trí tuệ và tiềm năng Việt Nam để đất nước bứt phá, phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên số. Tổng Bí thư gửi lời chúc đến đội ngũ nhà khoa học, kỹ sư, doanh nhân, nhà quản lý, các bạn trẻ khởi nghiệp và bạn bè quốc tế: “Chúc ngọn lửa đổi mới sáng tạo trong mỗi chúng ta luôn bừng sáng, không ngừng khai mở tri thức mới, biến ý tưởng thành giá trị, góp phần kiến tạo tương lai Việt Nam giàu mạnh, thịnh vượng”.
Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025. (Ảnh: VGP)
Theo Tổng Bí thư, thế giới đang biến đổi chưa từng có với sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ sinh học, năng lượng sạch, vật liệu mới. Những quốc gia tiên phong trong đổi mới sáng tạo sẽ chiếm lợi thế chiến lược, trong khi các nước chậm chân sẽ bị bỏ lại phía sau. Việt Nam vì thế không có lựa chọn nào khác ngoài coi khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá hàng đầu, động lực chính để hiện thực hóa hai mục tiêu 100 năm: đến 2030 trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao; đến 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Tổng Bí thư khẳng định: “Đây không chỉ là nhu cầu khách quan mà còn là mệnh lệnh của thời đại, quyết định vị thế dân tộc trong thập kỷ tới. Không một quốc gia nào có thể ‘cất cánh’ với nền khoa học – công nghệ lạc hậu, hoạt động đổi mới sáng tạo chậm chạp”.
Tổng Bí thư cũng cho rằng, dù những kết quả bước đầu đã chứng minh Việt Nam đi đúng hướng, nhưng tốc độ đổi thay của thế giới nhanh hơn khả năng thích ứng của chúng ta. Do đó, từ nhận thức đến hành động, từ quyết tâm chính trị đến triển khai thực tiễn, cần chuyển đổi nhanh hơn, mạnh mẽ hơn để biến ý tưởng thành giá trị, khát vọng thành hiện thực. Tinh thần là “nói ít - làm nhiều; làm nhanh - làm đúng; làm đến nơi đến chốn”.
Trên tinh thần đó, Tổng Bí thư đề ra 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm:
Thứ nhất, đó là thống nhất nhận thức và hành động, coi đổi mới sáng tạo là sự nghiệp của toàn dân; hình thành văn hóa đổi mới sáng tạo lan tỏa trong mọi lĩnh vực đời sống, từ quản lý nhà nước, hoạt động doanh nghiệp đến các phong trào xã hội.
Thứ hai, đó là phát triển nền tảng khoa học – công nghệ vững chắc, nâng cao tự chủ chiến lược về công nghệ lõi, công nghệ nguồn; triển khai chương trình phát triển 11 công nghệ chiến lược, tập trung vào bán dẫn, AI, dữ liệu lớn, an toàn – an ninh mạng, công nghệ sinh học, vật liệu mới, năng lượng mới...; đồng thời phát triển hạ tầng số nền tảng như điện toán đám mây, trung tâm dữ liệu, mạng 5G – 6G.
Thứ ba là hoàn thiện thể chế, chính sách vượt trội cho khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo; ban hành luật, nghị định, thông tư rõ ràng; ưu đãi thuế, tín dụng, đất đai cho R&D và sản phẩm mới; phát triển thị trường vốn khởi nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm; bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, an toàn dữ liệu và thông tin.
Thứ tư là triển khai Chiến lược quốc gia về khởi nghiệp sáng tạo, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gắn kết khu vực và toàn cầu; mỗi bộ, ngành, địa phương có ít nhất một trung tâm đổi mới sáng tạo; hoàn thiện chuỗi giá trị từ ý tưởng đến thương mại hóa, kết nối chuyên gia quốc tế, kiều bào, tập đoàn công nghệ lớn; khuyến khích văn hóa chấp nhận rủi ro và phát triển các sản phẩm dựa trên AI, công nghệ sinh học, công nghệ môi trường.
Thứ năm là vận hành hiệu quả 3 trụ cột, trong đó Nhà nước kiến tạo thể chế và hạ tầng số; viện, trường cung cấp tri thức và nhân lực; doanh nghiệp giữ vai trò trung tâm, coi R&D là chiến lược dài hạn. Khi gắn kết chặt chẽ, tri thức sẽ trở thành động lực cho năng suất và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Thứ sáu là kết hợp đổi mới sáng tạo với phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, hướng đến giải quyết bài toán xã hội, tăng năng suất đi đôi giảm phát thải, đảm bảo an toàn dữ liệu; tận dụng các FTA thế hệ mới để nâng cao chuẩn quản trị – chất lượng; quảng bá thương hiệu “Vietnam Innovation”; thúc đẩy ngoại giao khoa học – công nghệ, tổ chức sự kiện quốc tế, thu hút trung tâm R&D và đưa doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn chuỗi giá trị toàn cầu.
Dám nghĩ những điều phi thường, dám làm những việc khó khăn nhất
Tổng Bí thư nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo không phải là đích đến của một quốc gia mà là một hành trình cải tiến liên tục, không có điểm dừng. Khởi nguồn của hành trình ấy chính là tinh thần dám nghĩ những điều phi thường, dám làm những việc khó khăn nhất, dám gánh vác trách nhiệm trước nhân dân và lịch sử, dám đột phá để mở ra những con đường chưa từng có dấu chân người.
Tổng Bí thư kêu gọi toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, nông dân, kỹ sư, giáo viên, bác sĩ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, người cao tuổi, học sinh, sinh viên cùng đồng bào trong và ngoài nước phát huy tinh thần yêu nước, không ngừng đổi mới sáng tạo trong công việc hằng ngày.
Mỗi công chức hãy cải tiến một quy trình; mỗi giáo viên đổi mới một phương pháp; mỗi kỹ sư viết thêm một dòng mã; mỗi doanh nhân mạnh dạn dấn thân ra thị trường; mỗi bạn trẻ dám đón nhận và thử thách trách nhiệm của bản thân. Mỗi ý tưởng hữu ích, mỗi sáng kiến cụ thể ở cơ quan, mỗi sản phẩm dẫn dắt từ địa phương sẽ góp phần tạo nên một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sống động trên phạm vi cả nước.
“Hãy cùng nhau biến thách thức thành cơ hội, biến ý tưởng thành giá trị, biến khát vọng thành hiện thực, đưa đất nước phát triển giàu mạnh trong kỷ nguyên mới. Chúc ngọn lửa sáng tạo cháy mãi trong mỗi con người Việt Nam”, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.
Không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm
Phát biểu đáp từ sau chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ sự trân trọng cảm ơn và tiếp thu toàn bộ những ý kiến chỉ đạo sâu sắc, sát sao và đầy tâm huyết của đồng chí Tổng Bí thư.
Thủ tướng cũng cảm ơn sự chia sẻ, truyền cảm hứng của các đại biểu, khách quý, coi đó là nguồn động lực để đổi mới sáng tạo ở Việt Nam trở thành xu thế, phong trào của toàn dân, toàn diện và trên mọi miền Tổ quốc; góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc. Đồng thời, Thủ tướng khẳng định khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu của Đảng, Nhà nước.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu đáp từ tại Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025. (Ảnh: VGP)
Thủ tướng nêu rõ: Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương, doanh nghiệp và cá nhân căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để triển khai hiệu quả 6 nhiệm vụ mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã giao.
Quán triệt chỉ đạo của Tổng Bí thư, Thủ tướng nhấn mạnh phương châm “3 không”: Không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm trong phát triển, đổi mới sáng tạo; không cầu toàn, không nóng vội, không hình thức hóa; không để rào cản về tư duy, thủ tục hành chính hay hạn chế không gian đổi mới sáng tạo của bất kỳ tập thể hay cá nhân nào.
Đối với các đối tác phát triển và tổ chức quốc tế, Thủ tướng đề nghị “3 hỗ trợ” cho Việt Nam bao gồm: Hỗ trợ kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng chính sách, khung pháp lý, hạ tầng và nguồn lực cho đổi mới sáng tạo; Hỗ trợ tài chính, chuyển giao công nghệ, đặc biệt trong các lĩnh vực ưu tiên, công nghệ chiến lược và phát triển trung tâm nghiên cứu – phát triển (R&D) tại Việt Nam; Hỗ trợ các start-up và doanh nghiệp công nghệ Việt Nam kết nối với thị trường, chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đối với thế hệ trẻ, học sinh, sinh viên, Thủ tướng kêu gọi “3 tiên phong”: Tiên phong gương mẫu đi đầu trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; tiên phong vượt qua giới hạn bản thân để đổi mới sáng tạo mọi lúc, mọi nơi, mọi việc, mọi hoàn cảnh; tiên phong chạy đua với thời gian, phát triển trí tuệ, quyết đoán và quyết liệt trong đổi mới sáng tạo.
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng trân trọng cảm ơn và mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm; sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của hệ thống chính trị; sự tham gia tích cực của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, học sinh, sinh viên, cùng sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế.
Đức Bách