Tổng Bí thư Tô Lâm: Đổi mới là mệnh lệnh từ tương lai của dân tộc

5 giờ trướcBài gốc

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Sáng 18/5 diễn ra Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết chúng ta đang chứng kiến những chuyển biến sâu sắc chưa từng có trên phạm vi toàn cầu, những biến động này vừa tạo ra thách thức, vừa tạo ra cơ hội cho tất cả các quốc gia, ai nắm được cơ hội vượt qua thách thức thì sẽ thành công, nếu không thì kết quả sẽ ngược lại.

Sau gần 40 năm kiên trì thực hiện công cuộc đổi mới, Việt Nam đã đạt những thành tựu to lớn, có thể nói là những thành tựu vĩ đại, kinh tế tăng trưởng liên tục, đời sống nhân dân được nâng cao, vị thế quốc tế không ngừng được củng cố.

“Chúng ta có quyền tự hào nhưng cũng phải thẳng thắn nhìn nhận phía trước còn nhiều thách thức gay gắt, đòi hỏi chúng ta không được chủ quan, không được ngủ quên bên vòng nguyệt quế, không được chậm trễ, càng không ngừng đổi mới, cải cách phát huy mọi nguồn lực và động lực trong xã hội, trong nhân dân. Triển khai sâu sắc, toàn diện, quyết liệt, quyết tâm đạt được những mục tiêu lớn đã đề ra”, Tổng Bí thư Tô Lâm nói.

Đổi mới, cải cách là mệnh lệnh từ tương lai của dân tộc

Người đứng đầu Đảng cho biết những đổi mới, cải cách đang triển khai, không chỉ là yêu cầu khách quan của phát triển mà còn là mệnh lệnh từ tương lai của dân tộc. Có thể coi 4 Nghị quyết của Bộ Chính trị là “Bộ tứ trụ cột” để chúng ta cất cánh.

“Tôi kêu gọi toàn hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân hãy chung sức đồng lòng, vượt qua mọi khó khăn, biến khát vọng thành hành động, biến tiềm năng thành sức mạnh thực tế, để cùng nhau đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển thịnh vượng, hùng cường của dân tộc Việt Nam”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng thẳng thắn chỉ ra đất nước vẫn đang đối mặt với những thách thức lớn như tăng trưởng kinh tế có dấu hiệu chậm lại; năng suất lao động và năng lực đổi mới sáng tạo còn hạn chế; chất lượng tăng trưởng chưa thực sự bền vững; nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình cao vẫn hiện hữu; môi trường kinh doanh tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều rào cản; hạ tầng thiếu đồng bộ; thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa còn chưa hoàn thiện.

Bối cảnh quốc tế biến động phức tạp và các thách thức nội tại buộc chúng ta phải đổi mới mạnh mẽ tư duy, cách làm và mô hình phát triển. Trong đó, cần một cuộc cải cách toàn diện, sâu sắc và đồng bộ với những đột phá mới về thể chế, cơ cấu kinh tế, mô hình tăng tưởng, tổ chức bộ máy.

Tổng Bí thư cho biết muốn phát triển nhanh, bền vững, Việt Nam không thể đi theo lối mòn cũ mà phải dám nghĩ lớn hành động lớn, thực hiện những cải cách lớn. Trong đó, 4 Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị ban hành gần đây sẽ là những trụ cột, thể chế, nền tảng tạo động lực mạnh mẽ, đưa đất nước tiến lên, hiện thực hóa tầm nhìn đưa Việt Nam thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045.

Phát triển kinh tế địa phương không nên chỉ dựa vào ngân sách

Với Nghị quyết 68, Tổng Bí thư cho biết Nghị quyết đã nhấn mạnh phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, người đứng đầu Đảng cũng nhấn mạnh bàn nhiều về phát triển kinh tế tư nhân nhưng không thể bỏ qua vai trò chủ đạo, dẫn dắt của doanh nghiệp Nhà nước.

Theo Tổng Bí thư, kinh tế thị trường và sản xuất hàng hóa không phải sản phẩm của chủ nghĩa tư bản mà chủ nghĩa xã hội cũng có kinh tế thị trường và cũng có sản xuất hàng hóa.

Những quan điểm này đánh dấu sự thay đổi sâu sắc trong nhận thức chiến lược và vai trò của khu vực tư nhân. Từ vị trí thứ yếu thành trụ cột phát triển, song hành cùng kinh tế Nhà nước và kinh tế tập thể thành thế kiềng 3 chân vững chắc cho nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập thành công.

Phát triển kinh tế tư nhân không chỉ là yêu cầu về mặt kinh tế mà còn là mệnh lệnh chính trị nhằm củng cố nền tảng tự chủ kinh tế quốc gia, nâng cao sức cạnh tranh và khả năng thích ứng trong một thế giới đầy biến động hiện nay.

Trên tinh thần đó, Nghị quyết 68 đã đặt ra yêu cầu cải cách mạnh mẽ, bao gồm hoàn thiện thể chế; bảo vệ quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh; tạo môi trường tự do kinh doanh công bằng, minh bạch và ổn định, khơi thông nguồn lực; mở rộng tiếp cận đất đai; tháo gỡ tận gốc các điểm nghẽn về thể chế và chính sách…

Tổng Bí thư dẫn ví dụ thực tế ở các địa phương thấy rất rõ vai trò của kinh tế tư nhân. Tại Hà Nội, TP.HCM, một quận có thể có thu nhập cao hơn cả một tỉnh dù không có đất đai, như quận Hoàn Kiếm, mà chủ yếu dựa vào doanh nghiệp tư nhân, dựa vào kinh doanh và dịch vụ để phát triển.

“Tỉnh mà không bằng một quận là rất khó khăn, trong khi các tỉnh có rất nhiều tiềm năng mà lại không sản xuất, không kinh doanh, không phát triển được doanh nghiệp tư nhân mà chủ yếu dựa vào đầu tư công”, Tổng Bí thư nói và nhấn mạnh con đường phát triển của một tỉnh không nên chỉ phụ thuộc vào ngân sách mà còn phải dựa vào doanh nghiệp, khu vực tư nhân.

“Tiền trong dân rất nhiều, tiền người dân gửi ngân hàng rất lớn. Nhân dân không biết kinh doanh, sản xuất, không mở được doanh nghiệp thì tỉnh không có nguồn thu. Đây là những bài học, kinh tế tư nhân là tiềm lực rất lớn mà lâu nay không được phát động”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Tổng Bí thư cho biết thêm chỉ cần một doanh nghiệp lớn có thể đóng góp hàng chục nghìn tỷ cho địa phương, do đó cần đặt trong tâm vào việc phát triển doanh nghiệp mới có thể tăng được nguồn thu.

“Qua nghiên cứu tình hình các địa phương, nhất là các cái địa phương còn khó khăn, thì khó khăn không phải do thiếu tiền, mà do không có cách thức nào để phát triển”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Theo Tổng Bí thư, Nghị quyết 68 đã đặt nền móng cho sự chuyển biến toàn diện về chính sách phát triển kinh tế tư nhân, từ việc thừa nhận sang bảo vệ, khuyến khích, thúc đẩy, từ bổ trợ sang dẫn dắt phát triển.

Muốn tiến nhanh không có con đường khác ngoài khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

Với Nghị quyết 57 về đột phá khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, Tổng Bí thư yêu cầu toàn Đảng, toàn dân tập trung thực hiện 4 nhiệm vụ: Một là, nâng cao nhận thức toàn xã hội, đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp và các cơ quan hoạch định thực thi chính sách, về vai trò đặc biệt quan trọng của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đối với sự nghiệp phát triển của đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh muốn tiến nhanh, tiến vững chắc trong kỷ nguyên mới không có con đường nào khác ngoài con đường khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Hai là, phải đột phá tư duy trong phát triển xóa bỏ mọi rào cản nhận thức lạc hậu, khơi dậy tinh thần dám nghĩ dám làm dám đổi mới dám chịu trách nhiệm.

Ba là, phải củng cố quyết tâm chính trị tạo ra sự thống nhất cao trong toàn hệ thống về chủ trương lĩnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo làm động lực chủ yếu của sự phát triển.

Thứ tư là phải hoàn thiện thể chế chủ động tháo gỡ các rào cản pháp lý, hành chính, tạo lập môi trường thuận lợi cho sáng tạo nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ, biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh quốc gia.

“Chúng ta muốn tiến nhanh, tiến vững chắc trong kỷ nguyên mới không có con đường nào khác ngoài con đường khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Chúng ta phải quyết tâm cao hơn, hành động mạnh mẽ hơn, sáng tạo bứt phá hơn, biến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự thành nền tảng và động lực then chốt đưa đất nước hướng tới những tầm cao mới”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Lời hiệu triệu của một cuộc cải cách thể chế sâu sắc

Với Nghị quyết 66, Tổng Bí thư đặt ra 3 nhiệm vụ trọng tâm: Một là, phải hoàn thiện thể chế trong các lĩnh vực then chốt, tổ chức bộ máy Nhà nước tinh gọn, hiệu quả, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền con người, xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh cạnh tranh.

Hai là, phải đổi mới quy trình xây dựng pháp luật theo hướng, chủ động kiến tạo, bảo đảm pháp luật thống nhất, đồng bộ, cụ thể dễ hiểu, dễ thực thi.

Ba là, phải nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật tăng cường kỷ luật kỷ cương trong tổ chức thực hiện gắn với quyền lực với trách nhiệm giải trình.

Tổng Bí thư nhấn mạnh quản lý thể chế pháp luật là động lực, là nền tảng cho sự phát triển của đất nước. Một hệ thống pháp luật đồng bộ khả thi minh bạch sẽ tạo ra môi trường ổn định cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy môi trường sáng tạo nâng cao năng lực hội nhập quốc tế và loại bỏ triệt để các rào cản do pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn gây ra.

“Nghị quyết 66 chính là lời hiệu triệu cho một cuộc cải cách thể chế sâu sắc nhằm xây dựng một hệ thống pháp luật hiện đại, thực chất vì nhân dân phục vụ, đồng thời tạo ra động lực bền vững cho công cuộc xây dựng đất nước Việt Nam giàu mạnh dân chủ công bằng và văn minh trong thế kỷ 21”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Về Nghị quyết 59, người đứng đầu Đảng cho biết quan điểm xuyên suốt của Nghị quyết là hội nhập quốc tế là sự nghiệp của toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp, toàn diện của Đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể sáng tạo. Hội nhập không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan đối ngoại mà còn là sự tham gia chủ động, tích cực, sáng tạo của toàn hệ thống chính trị, của từng người dân, doanh nghiệp.

Nghị quyết đã đề ra những định hướng chiến lược toàn diện và sâu sắc, như về kinh tế phải đẩy mạnh hội nhập gắn với xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, hiện đại, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, nâng cao năng lực cạnh tranh dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo về chính trị quốc phòng của an ninh.

Hội nhập đi đôi với củng cố quan hệ đối tác chiến lược đối tác toàn diện, tăng cường tin cậy chính trị giữ vững độc lập chủ quyền và môi trường hòa bình ổn định cho đất nước.

4 Nghị quyết chung một mục tiêu

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh 4 Nghị quyết lớn của Bộ Chính trị đã tạo nên một chỉnh thể thống nhất về tư duy và hành động chiến lược cho sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới. Dù mỗi Nghị quyết tập trung vào một lĩnh vực trọng yếu, chúng có liên hệ chặt chẽ, bổ sung và thúc đẩy lẫn nhau trong quá trình quán triệt và tổ chức thực hiện.

Trong đó, cả 4 Nghị quyết đều thống nhất mục tiêu xây dựng nền tảng vững chắc để Việt Nam phát triển nhanh bền vững và trở thành quốc gia phát triển thu nhập cao vào năm 2045.

Nghị quyết 66 với yêu cầu hoàn thiện thể chế pháp luật minh bạch hiện đại để bảo đảm quyền con người và quyền công dân. Nghị quyết 57 xác định khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trụ cột tăng trưởng mới. Nghị quyết 59 mở rộng không gian phát triển thông qua hội nhập quốc tế chủ động tích cực. Nghị quyết 68 thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực trung tâm cho nền kinh tế.

Sự liên kết này không chỉ mang tính chất định hướng chung mà còn thể hiện rõ sự phụ thuộc lẫn nhau trong thực tiễn. Nếu thể chế không minh bạch thì kinh tế tư nhân cũng khó phát triển, khoa học công nghệ thiếu môi trường sáng tạo, hội nhập quốc tế thiếu hiệu quả.

Tổng Bí thư dẫn ví dụ chúng ta ký rất nhiều hiệp định FTA, hiệp định thương mại tự do, hiệp định bảo hộ đầu tư nước ngoài, nhưng có bao nhiêu doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam hưởng ứng và được lợi từ các hiệp định này.

“Tôi tin rằng nhiều doanh nghiệp còn chưa biết nội dung, nội hàm của các hiệp định thương mại tự do này thế nào, mình được lợi gì khi tham gia hội nhập toàn cầu, trong kinh doanh, trong đầu tư ra nước ngoài”, Tổng Bí thư nói và cho biết hôm nay là cơ hội để kiểm điểm, đánh giá cùng lúc các Nghị quyết này.

Tương tự, nếu đổi mới sáng tạo không đột phá, kinh tế tư nhân sẽ yếu, hội nhập quốc tế sẽ bị hạn chế; nếu hội nhập không chủ động, bản thân thể chế và các động lực trong nước cũng khó được cải cách toàn diện.

Tổng Bí thư nhấn mạnh điểm đột phá chung của cả 4 Nghị quyết là tư duy phát triển mới từ quản lý sang phục vụ, từ bảo hộ sang cạnh tranh sáng tạo, từ hội nhập bị động sang hội nhập chủ động, từ cải cách phân tán sang đột phá toàn diện đồng bộ và sâu sắc. Đây là những bước chuyển tư duy căn bản kế thừa các thành tự đổi mới 40 năm qua, phù hợp với xu thế toàn cầu trong kỷ nguyên mới.

Trong giai đoạn 2025-2030, Tổng Bí thư đưa ra 4 nhiệm vụ trọng tâm để toàn hệ thống chính trị thực hiện.

Một là, phải hoàn thiện hệ thống pháp luật hiện đại, đồng bộ, thúc đẩy phát triển, trong 5 năm tới phải triển khai toàn diện Nghị quyết 66, phải xây dựng được hệ thống pháp luật thống nhất, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế thị trường hiện đại.

Hai là, đột phá trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giai đoạn 2025-2030 phải đột phá mạnh mẽ thông qua các chương trình mục tiêu quốc gia về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phải lan tỏa với các doanh nghiệp và địa phương, hình thành các hệ sinh thái đối với đổi mới sáng tạo quốc gia, hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu phát triển, thương mại hóa công nghệ, xây dựng hạ tầng dữ liệu và nền tảng số cho chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.

Ba là, tăng tốc hội nhập quốc tế toàn diện, chủ động và hiệu quả, chủ động đàm phán, thực thi hiệu quả các FTA thế hệ mới, tận dụng các cơ hội từ chuỗi cung ứng toàn cầu và dòng vốn đầu tư quốc tế, chuyển hóa các cam kết hội nhập thành tăng trưởng thực tế, mở rộng thị trường thu hút đầu tư chất lượng, đồng thời tham gia xây dựng và định hình luật chơi quốc tế trong các lĩnh vực công nghệ, môi trường, an ninh mạng, qua đó khẳng định vị thế lợi ích quốc gia và doanh nghiệp.

Bốn là, phát triển khu vực kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn về đất đai, tín dụng, công nghệ, thị trường; hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, hình thành hệ sinh thái doanh nghiệp linh hoạt, năng động, xây dựng chiến lược phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn có năng lực cạnh tranh tại khu vực và quốc tế, dẫn dắt chuỗi giá trị toàn cầu; bảo vệ quyền sở hữu tài sản, quyền tự do kinh doanh, cải thiện môi trường kinh doanh minh bạch, tạo động lực thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển nhanh và bền vững.

Năm 2025 là năm bản lề mở ra kỉ nguyên mới, trong khi mục tiêu trở thành quốc gia phát triển chỉ còn 2 thập niên, nếu không bắt kịp với nhịp độ cải cách, không tạo đột phá ngay từ bây giờ, chúng ta sẽ lỡ mất cơ hội vàng và tụt lại trong cuộc đua toàn cầu.

Vì vậy cần thiết phải triển khai các nhiệm vụ một cách nhanh chóng, bài bản, thực chất, trên tinh thần đó Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị toàn hệ thống chính trị thực hiện 8 nhiệm vụ.

Nhanh chóng hoàn thiện và ban hành các kế hoạch hành động quốc gia để thực hiện 4 Nghị quyết, đảm bảo gắn kết chặt chẽ xác định rõ mục tiêu nhiệm vụ, lộ trình phân công cụ thể, đồng thời lập bộ chỉ số theo dõi đánh giá định kỳ.

Khẩn trương rà soát toàn diện hệ thống pháp luật để triển khai sửa đổi bổ sung thay thế hoặc bãi bỏ các bất cập theo tinh thần Nghị quyết 66, ưu tiên sửa đổi các quy định liên quan quyền sở hữu tài sản, quyền tự do kinh doanh, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế, nghiên cứu ban hành luật phát triển kinh tế tư nhân.

Khởi động ngay các chương trình trọng điểm về khoa học công nghệ đối mới sáng tạo và chuyển đổi số, triển khai các chương trình quốc gia hình thành thêm các trung tâm đổi mới sáng tạo mới, xây dựng khung pháp lý, mô hình sandbox.

Tập trung đàm phán thực thi hiệu quả các FTA thế hệ mới, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - châu Âu; Việt Nam - Anh… đặc biệt là đàm phán hiệu quả FTA với Mỹ; chủ động tham gia các hiệp định mới như hiệp định đối tác kinh tế số, khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, tận dụng các cam kết hội nhập để chuyển thành tăng trưởng thực tế.

Thực hiện đột phá trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính, số hóa các dịch vụ công, hỗ trợ vốn công nghệ chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, xây dựng đề án phát triển tập đoàn tư nhân lớn

Kiện toàn bộ máy lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp thực hiện các nghị quyết, thành lập các ban chỉ đạo chuyên trách cấp Trung ương và cấp tỉnh, đảm bảo cơ chế chỉ đạo thống nhất kiểm tra giám sát thường xuyên.

Ưu tiên đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực để triển khai nghị quyết, đào tạo chuyên sâu về pháp luật hiện đại, khoa học công nghệ, hội nhập quốc tế và quản trị doanh nghiệp, bồi dưỡng được đội ngũ cán bộ trẻ có tư duy đổi mới, năng lực số, khả năng thích ứng toàn cầu.

Cuối cùng, Tổng Bí thư yêu cầu đẩy mạnh truyền thông, tạo đồng thuận trong xã hội, xây dựng các chương trình truyền thông quốc gia về từng Nghị quyết tăng cường đối thoại chính sách giữa Chính phủ, doanh nghiệp, người dân và giới tri thức, huy động trí tuệ xã hội trong quá trình triển khai.

“Để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hùng cường, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải tiếp tục đồng lòng chung sức phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường, và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Vì biết đồng sức, biết đồng lòng, việc gì khó làm cũng xong”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Minh Khánh - Thảo Liên

Nguồn Znews : https://znews.vn/tong-bi-thu-to-lam-doi-moi-la-menh-lenh-tu-tuong-lai-cua-dan-toc-post1553669.html