Nhân dân Thủ đô Bình Nhưỡng (Triều Tiên) nồng nhiệt chào đón Chủ tịch Hồ Chí Minh dẫn đầu Đoàn đại biểu Đảng, Chính phủ Việt Nam sang thăm hữu nghị CHDCND Triều Tiên từ ngày 8-12/7/1957. (Nguồn: TTXVN)
Đại sứ cho biết ý nghĩa của chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Triều Tiên và dự Lễ kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đảng Lao động Triều Tiên?
Nhận lời mời của Tổng Bí thư Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un, Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm sẽ thăm cấp Nhà nước tới Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên và dự Lễ kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đảng Lao động Triều Tiên từ ngày 9-11/10. Đây là chuyến thăm cấp cao có nhiều ý nghĩa quan trọng, cụ thể:
Thứ nhất, đây là chuyến thăm Triều Tiên đầu tiên của đồng chí Tô Lâm trên cương vị Tổng Bí thư và là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đến Triều Tiên sau 18 năm kể từ chuyến thăm Triều Tiên của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh vào năm 2007.
Đại sứ Việt Nam tại Triều Tiên Lê Bá Vinh. (Nguồn: Đại sứ quán Việt Nam tại Triều Tiên)
Thứ hai, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh Việt Nam và Triều Tiên đang tổ chức Năm Hữu nghị Việt Nam-Triều Tiên, kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (31/1/1950 - 31/1/2025). Đây là minh chứng sinh động cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước trong năm đặc biệt này.
Chuyến thăm càng thêm ý nghĩa khi Tổng Bí thư Tô Lâm cùng lãnh đạo cấp cao Triều Tiên dự lễ cắt băng khánh thành tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong khuôn viên Đại sứ quán Việt Nam tại Triều Tiên. Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đặt nền móng cho mối quan hệ Việt Nam-Triều Tiên, do đó sự kiện này không chỉ mang giá trị văn hóa-chính trị và biểu tượng sâu sắc mà còn là minh chứng sinh động cho tình hữu nghị thủy chung, bền chặt giữa hai Đảng, hai Nhà nước và Nhân dân hai nước.
Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ trở thành điểm đến mang ý nghĩa lịch sử, góp phần giáo dục các thế hệ mai sau của hai nước về truyền thống hữu nghị tốt đẹp Việt Nam-Triều Tiên.
Thứ ba, chuyến thăm diễn ra vào thời điểm then chốt với mỗi Đảng, mỗi nước và quan hệ song phương. Trong đó, Việt Nam vừa tổ chức thành công các sự kiện lớn trong năm 2025 như kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và 80 năm Quốc khánh 2/9. Việt Nam đang nỗ lực thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đề ra; tiến hành tổng kết 40 năm đổi mới và tập trung triển khai công tác chuẩn bị cho Đại hội XIV.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tiếp Đại sứ Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên tại Việt Nam Ri Sung Guk đến trình Quốc thư tháng 8/2024. (Nguồn: TTXVN)
Thời điểm này, Triều Tiên tập trung chuẩn bị các hoạt động kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đảng Lao động Triều Tiên (10/10/1945-10/10/2025), đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các mục tiêu đã được Đại hội VIII Đảng Lao động Triều Tiên đề ra và gấp rút chuẩn bị cho Đại hội IX.
Do đó, chuyến thăm là sự tri ân của Việt Nam đối với bạn bè quốc tế trong đó có Triều Tiên vì những đóng góp vô tư, đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam trong tiến trình xây dựng và bảo vệ đất nước.
Thứ tư, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ Việt Nam-Triều Tiên thời gian qua duy trì đà phát triển tích cực. Sau chuyến thăm hữu nghị chính thức đến Việt Nam của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un vào tháng 3/2019, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên lần này của Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ là dấu ấn quan trọng đưa quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Triều Tiên phát triển lên một tầm cao mới.
Chuyến thăm là dịp để lãnh đạo chủ chốt hai Đảng, hai nước đi sâu trao đổi, xác định các phương hướng, biện pháp lớn thúc đẩy quan hệ hai bên phát triển hiệu quả, thực chất, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân hai nước, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.
Triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, tăng cường quan hệ với các nước bạn bè truyền thống trong đó có Triều Tiên, chuyến thăm cũng khẳng định chủ trương của Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Triều Tiên do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành đặt nền móng, được các thế hệ Lãnh đạo và Nhân dân hai nước dày công vun đắp.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng hội đàm với Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un nhân dịp thăm hữu nghị chính thức Việt Nam tháng 3/2019. (Nguồn: VGP)
Đại sứ có thể điểm lại mối quan hệ giữa Việt Nam và Triều Tiên trong 75 năm qua và cho biết tình hình hợp tác hiện nay giữa hai nước?
Ngày 31/1/1950, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam) và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao.
Triều Tiên là một trong ba quốc gia đầu tiên công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, sau Trung Quốc và Liên Xô, ngay sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời tuyên bố của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (ngày 14/1/1950) bày tỏ mong muốn thiết lập quan hệ với các nước. Năm 1955, Việt Nam mở Đại sứ quán tại Bình Nhưỡng và Triều Tiên cũng thành lập Đại sứ quán tại Hà Nội.
Trong 75 năm qua, quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam – Triều Tiên luôn được hai Đảng, hai Nhà nước và Nhân dân hai nước coi trọng, không ngừng được củng cố và phát triển. Hai bên duy trì sự ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở mỗi nước.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Triều Tiên ủng hộ Việt Nam cả về vật chất và tinh thần, từng viện trợ cho Việt Nam thiết bị, máy móc, giúp đào tạo sinh viên và thực tập sinh; ra Nghị quyết Đại hội Đảng Lao động Triều Tiên ủng hộ Việt Nam trong cuộc chiến đấu bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền Nam (10/1966); cử phi công sang Việt Nam; lập Ủy ban ủng hộ Việt Nam; đặt tên anh hùng Nguyễn Văn Trỗi, Lê Văn Tám cho nhiều trường học, nhà máy, hợp tác xã...
Sớm công nhận và đặt quan hệ ngoại giao cấp Đại sứ với Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, Triều Tiên đồng ý để Việt Nam lập Cơ quan đại diện thường trú của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam tại Bình Nhưỡng từ năm 1966 và Cơ quan đại diện thường trú cấp Đại sứ của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam từ năm 1969, đồng thời giúp toàn bộ kinh phí hoạt động và sinh hoạt cho Cơ quan đại diện Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam và sau đó là Đại sứ quán Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam cho đến hết năm 1975. Về phần mình, từ sau chiến tranh đến nay, Nhân dân Việt Nam nhiều lần hỗ trợ Nhân dân Triều Tiên hàng chục nghìn tấn gạo.
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham dự buổi chiêu đãi nhân dịp kỷ niệm lần thứ 80 ngày thành lập Đảng Lao động Triều Tiên (10/10/1945 - 10/10/2025) ngày 2/10. (Ảnh: Nguyễn Hồng)
Hai nước tiến hành nhiều hoạt động giao lưu, trao đổi đoàn, đáng chú ý nhất là chuyến thăm hữu nghị chính thức Triều Tiên của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1957; chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam của Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên, Thủ tướng Triều Tiên Kim Nhật Thành vào năm 1958; chuyến thăm Triều Tiên của Thủ tướng Phạm Văn Đồng vào năm 1961 (nhân dịp này hai nước ký kết Hiệp ước hữu nghị và hợp tác); chuyến thăm không chính thức đến Việt Nam của Chủ tịch Kim Nhật Thành vào năm 1964; chuyến thăm chính thức Triều Tiên của Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Võ Chí Công vào năm 1988; chuyến thăm chính thức Triều Tiên của Chủ tịch nước Trần Đức Lương vào năm 2002; chuyến thăm hữu nghị chính thức Triều Tiên của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh vào năm 2007 và dịp này là chuyến thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Hai nước đã ký nhiều Hiệp định quan trọng như: Hiệp định hợp tác văn hóa (1957), Hiệp định hợp tác khoa học kỹ thuật (1958), Hiệp ước Hữu nghị và hợp tác giữa nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (1961), Hiệp định thương mại và hàng hải (1962), Hiệp định hỗ tương y tế (1966), Hiệp định hợp tác vận tải hàng không dân dụng (1977), Hiệp định vận tải biển (2002), Hiệp định thương mại (2002), Hiệp định tương trợ tư pháp (2002), Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư (2002), Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (2002).
Hai bên duy trì cơ chế Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế và khoa học kỹ thuật Việt Nam-Triều Tiên (kỳ họp gần đây nhất là kỳ họp lần thứ 9 tổ chức vào tháng 11/2014 tại Hà Nội).
Hợp tác trong lĩnh vực văn hóa và thể thao giữa Việt Nam và Triều Tiên thời gian qua được duy trì tích cực và mang lại nhiều dấu ấn. Từ năm 2013, cứ hai năm một lần, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam đều cử đoàn nghệ thuật tham dự Liên hoan Nghệ thuật quốc tế mùa Xuân tháng Tư tại Bình Nhưỡng; trong giai đoạn Triều Tiên đóng cửa biên giới phòng dịch Covid-19, Việt Nam vẫn tham dự bằng hình thức gửi băng ghi hình.
Nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao được tổ chức, góp phần tăng cường hiểu biết và tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước. Tiêu biểu như: Đoàn nghệ thuật quốc gia Việt Nam biểu diễn hữu nghị tại Triều Tiên (tháng 4/2019); đoàn võ thuật Việt Nam thăm và biểu diễn tại Triều Tiên (tháng 9/2019); câu lạc bộ bóng đá Hà Nội và đoàn cử tạ Việt Nam thi đấu tại Triều Tiên (tháng 10/2019); đoàn Taekwondo Triều Tiên sang Việt Nam giao lưu, biểu diễn nhân dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và Năm Hữu nghị Việt Nam-Triều Tiên (tháng 4/2025).
Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Choe Son Hui (giữa) tham dự buổi lễ kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước tại Đại sứ quán Việt Nam tại Triều Tiên tháng 3/2025. (Nguồn: Đại sứ quán Việt Nam tại Triều Tiên)
Trong các lĩnh vực, hợp tác nông nghiệp là một trong những điểm sáng. Các chuyên gia nông nghiệp Việt Nam của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, Viện di truyền nông nghiệp, Viện Cây lương thực và cây thực phẩm, Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long đã giúp các chuyên gia nông nghiệp Triều Tiên về các kỹ thuật tiên tiến trong nghiên cứu chọn tạo giống lúa và canh tác lúa, đặc biệt là kỹ thuật chọn tạo giống lúa chịu mặn.
Có thể khẳng định, quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Triều Tiên những năm gần đây tiếp tục được củng cố và phát triển với dấu mốc là chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam của Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un (1-2/3/2019).
Trong chuyến thăm, Lãnh đạo hai nước nhất trí tăng cường các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao, mở rộng giao lưu, trao đổi đoàn các cấp theo kênh Đảng, Nhà nước và đoàn thể nhân dân một cách thiết thực, hiệu quả nhằm tăng cường hiểu biết lẫn nhau và chia sẻ kinh nghiệm trên các lĩnh vực mà hai bên có nhu cầu. Lãnh đạo hai nước nhất trí duy trì thường xuyên và hiệu quả các cơ chế đối thoại và hợp tác, trong đó có cơ chế trao đổi chính sách cấp Thứ trưởng Ngoại giao và Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế, khoa học kỹ thuật, nghiên cứu khả năng hợp tác cùng có lợi trên các lĩnh vực phù hợp với khả năng và nhu cầu của mỗi bên, trên cơ sở các quy định quốc tế, mở rộng giao lưu, hợp tác văn hóa, nghệ thuật, thể thao và giao lưu nhân dân.
Do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh Covid-19, Triều Tiên đóng cửa biên giới để phòng dịch nên hoạt động giao lưu, trao đổi đoàn giữa hai nước tạm thời bị gián đoạn. Mặc dù vậy, hai bên vẫn duy trì trao đổi, tiếp xúc bằng các hình thức đa dạng, linh hoạt nhân các sự kiện quan trọng của mỗi nước.
Gần đây nhất, Tổng Bí thư, Chủ tịch Quốc vụ Triều Tiên Kim Jong Un, Thủ tướng Pak Thae Song, Bộ trưởng Ngoại giao Choe Son Hui đã gửi Điện mừng 80 năm Quốc khánh Việt Nam (2/9). Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Quyền Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung cũng đã gửi Điện mừng tới Lãnh đạo tương ứng của Triều Tiên nhân dịp 77 năm Quốc khánh Triều Tiên (9/9).
Trên kênh Đảng, quan hệ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Lao động Triều Tiên tiếp tục duy trì, đóng vai trò định hướng chiến lược cho sự phát triển của tổng thể quan hệ song phương. Nhờ đó, quan hệ hai nước luôn giữ được tốt đẹp. Triều Tiên luôn đánh giá cao và cảm ơn Việt Nam đã duy trì hoạt động của Đại sứ quán Việt Nam tại Triều Tiên ở cấp Đại sứ trong bối cảnh nhiều nước đóng cửa cơ quan đại diện, rút cán bộ nhân viên về nước, một số ít nước còn duy trì hoạt động của cơ quan đại diện thì chỉ ở cấp đại biện lâm thời trong đại dịch Covid-19.
Tháng 3/2024, Ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị, Trưởng ban Quốc tế Đảng Lao động Triều Tiên Kim Song Nam thăm và làm việc tại Việt Nam và qua chuyến thăm này hai nước chính thức khởi động lại các hoạt động trao đổi đoàn song phương sau hơn 4 năm bị gián đoạn do đại dịch.
Sau đó, phiên họp trao đổi chính sách cấp Thứ trưởng giữa hai Bộ Ngoại giao cũng được nối lại sau 8 năm với chuyến thăm Triều Tiên và dự họp của Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ (21-26/10/2024). Hai bên đã trao đổi các biện pháp thúc đẩy quan hệ song phương phát triển thực chất, đáp ứng nhu cầu của hai nước và phù hợp với luật pháp quốc tế.
Chuyến thăm cấp Nhà nước và dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên của Tổng Bí thư Tô Lâm và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ là dấu ấn quan trọng trong năm Hữu nghị, góp phần phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Triều Tiên lên một tầm cao mới.
Trân trọng cảm ơn Đại sứ!
Hà Phương