Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng đoàn công tác Trung ương sáng nay làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM, Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu và Tỉnh ủy Bình Dương.
Tổng Bí thư và đoàn công tác Trung ương cùng các địa phương tập trung vào kết quả triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương gần đây; việc sắp xếp tổ chức bộ máy; công tác quốc phòng, an ninh; thực hiện nhiệm vụ tăng trưởng kinh tế; an sinh xã hội.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Việc thành lập TPHCM mới đánh dấu bước chuyển mình mang tính bước ngoặt chưa từng có trong lịch sử phát triển đô thị của Việt Nam. Ảnh: Q.T
Sau khi nghe các thành viên trong đoàn công tác cũng như lãnh đạo TPHCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương nêu ý kiến, Tổng Bí thư đã phát biểu kết luận hội nghị.
Tổng Bí thư khẳng định việc hợp nhất TPHCM với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu đã mở ra giai đoạn phát triển mới cho thành phố. TPHCM sẽ không chỉ là trung tâm kinh tế, văn hóa, tài chính lớn nhất của cả nước mà còn trở thành một trong những vùng đô thị, tài chính, cảng biển quy mô lớn bậc nhất Đông Nam Á.
Theo Tổng Bí thư, có nhiều yếu tố thuận lợi từ mỗi địa phương trước khi sáp nhập.
Cụ thể, Bình Dương tiêu biểu cho hành trình 40 năm đổi mới của Việt Nam. Từ một tỉnh nông nghiệp truyền thống, Bình Dương đã vươn lên trở thành một tỉnh công nghiệp và đô thị hàng đầu của cả nước, thu hút tới 4.500 dự án FDI với tổng mức đầu tư gần 45 tỷ USD. Đây là nơi đặc biệt hấp dẫn các nhà đầu tư quốc tế với mô hình phát triển hiện đại như khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ tích hợp.
Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: TTXVN
Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đang vươn mình trở thành trung tâm kinh tế biển quốc gia với cụm cảng Cái Mép - Thị Vải - 1 trong 21 cảng nước sâu hàng đầu thế giới. Cụm cảng này đang được đầu tư mở rộng, hiện đại hóa để trở thành cảng trung tâm, trung chuyển quốc tế lớn nhất cả nước với năng lực cạnh tranh ở tầm châu Á và thế giới.
Trong khi đó, TPHCM đang bước vào giai đoạn chuyển mình chiến lược để giữ vững vị thế đầu tàu kinh tế Việt Nam và vươn tầm khu vực. Điểm nhấn nổi bật tại địa phương là đề án Trung tâm Tài chính quốc tế với kỳ vọng là nơi thử nghiệm thể chế mới, công nghệ tài chính tiên tiến, mô hình quản trị hiện đại. Thành phố đã lọt top 5 về hệ sinh thái khởi nghiệp tại Đông Nam Á và xếp thứ 110 toàn cầu, vị trí cao nhất từ trước tới nay. Năm 2024, TPHCM đứng thứ 2 về chỉ số chuyển đổi số.
Phó bí thư thường trực Thành ủy TP HCM Nguyễn Thanh Nghị báo cáo tại hội nghị. Ảnh: NLĐ
“Cả 3 địa phương sở hữu những nền tảng thể chế, quản trị số hàng đầu cả nước. Những nền tảng này đang tạo nên một vùng đô thị tiên phong không chỉ dẫn dắt bằng tốc độ tăng trưởng mà còn bằng chất lượng quản trị, sự đổi mới thể chế và mô hình phát triển” - Tổng Bí thư nói.
Khẩn trương tái kiến trúc không gian phát triển vùng theo tư duy đa cực - tích hợp - siêu kết nối, vượt xa giới hạn cũ của mô hình đô thị truyền thống. Phải dứt khoát từ bỏ tư duy phân mảnh “nội thành - ngoại thành”, “thành phố - tỉnh lân cận”. Giờ đây, TPHCM mới là một hệ sinh thái đô thị vùng có cấu trúc đa trung tâm, vận hành theo logic kinh tế - chức năng - chuỗi giá trị. Mỗi cực phát triển, từ Thủ Thiêm, Thủ Đức đến Dĩ An, Bến Cát, Phú Mỹ, Bà Rịa, Vũng Tàu, đều phải được quy hoạch như một mắt xích hữu cơ, bổ sung chức năng cho nhau, được kết nối thông minh, điều phối linh hoạt và chia sẻ lợi ích trong một tổng thể hài hòa. Tổng Bí thư Tô Lâm
Tuy nhiên, quá trình phát triển của từng địa phương vẫn tồn tại các nút thắt mang tính cấu trúc, khiến tăng trưởng chưa bền vững, kết quả đầu tư chưa tương xứng với tiềm năng, trong khi năng lực cạnh tranh quốc tế còn hạn chế.
Theo Tổng Bí thư, TPHCM trước khi sáp nhập, mặc dù là đầu tàu kinh tế lớn nhất cả nước nhưng không gian phát triển bị bó hẹp, quá tải hạ tầng, áp lực dân số lớn, ô nhiễm môi trường, úng ngập ngày càng nghiêm trọng, giao thông ùn tắc triền miên. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2024 chỉ xếp hạng 29.
Trong bảng xếp hạng các thành phố đáng sống, TPHCM thường đứng ngoài top 100, trong khi Bangkok, Kuala Lumpur hay Singapore đều ở top đầu. TPHCM đang tụt hậu không chỉ so với các đô thị trong khu vực mà còn so với nhiều địa phương khác trong cả nước.
Bình Dương từng là điểm sáng về công nghiệp hóa và thu hút FDI nhưng mô hình tăng trưởng vẫn dựa nhiều vào sản xuất gia công, thâm dụng lao động và đất đai. Tỉnh thiếu những trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao, hạ tầng xã hội và năng lực đổi mới sáng tạo, phát triển đô thị chưa theo kịp với tốc độ công nghiệp hóa. Chất lượng cuộc sống chưa đồng đều giữa các khu vực.
Bà Rịa - Vũng Tàu tuy có lợi thế cảng biển nước sâu nhưng vẫn gặp khó khăn trong liên kết vùng, phát triển chuỗi giá trị. Cảng Cái Mép - Thị Vải có năng lực cạnh tranh quốc tế nhưng kết nối hậu cần còn rời rạc, thiếu hệ sinh thái logistics hiện đại. Du lịch nặng tính mùa vụ, chưa gắn với đô thị thông minh, dịch vụ y tế, nghỉ dưỡng cao cấp.
“Bất cập phải được thẳng thắn nhìn nhận để khi hợp nhất lại với nhau, 3 địa phương sẽ phát huy được lợi thế cũng như giải quyết được những mặt hạn chế” - Tổng Bí thư nhận xét.
TPHCM mới càng vươn xa, đất nước càng tiến nhanh
Việc thành lập TPHCM mới đánh dấu bước chuyển mình mang tính bước ngoặt chưa từng có trong lịch sử phát triển đô thị của Việt Nam. Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, đây là sự tái cấu hình toàn diện không gian phát triển, nơi có các cực kinh tế năng động bậc nhất của cả nước tập trung thành một siêu đô thị, tài chính, công nghiệp và cảng biển.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Vừa qua, tuyệt đại đa số nhân dân đồng tình với chủ trương sắp xếp bộ máy nhưng một bộ phận cán bộ nhà nước lại tâm tư, lo lắng về cá nhân và ngại khó, ngại khổ. Mang tâm tư như vậy thì tinh thần phục vụ nhân dân ở đâu? Ảnh: Q.T
Sau sáp nhập, TPHCM mới có diện tích khoảng 6.722km2, quy mô dân số 14 triệu người, đứng đầu cả nước về GRDP và đóng góp ngân sách. Xét trên quy mô quốc tế, TPHCM mới còn lớn hơn cả một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á về dân số hoặc quy mô kinh tế.
TPHCM với đặc trưng dân số trẻ, tầng lớp doanh nghiệp năng động, nhiều trường đại học, viện nghiên cứu và năng lực hội nhập cao, phải là nơi cụ thể hóa mạnh mẽ nhất các yêu cầu cải cách mà Trung ương đã đề ra. Thành phố cần kiên định mục tiêu phát triển toàn diện con người, kết hợp chặt chẽ giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ, công bằng xã hội và chất lượng sống. Tổng Bí thư Tô Lâm
Trong phần kết luận, Tổng Bí thư cho rằng sau khi sáp nhập, tư duy của đội ngũ lãnh đạo TPHCM mới là rất quan trọng, phải ở tầm quốc tế do TPHCM không còn là một địa phương mà có tầm nhìn trở thành một siêu đô thị quốc tế ở Đông Nam Á. TPHCM mới không chỉ là đầu tàu kinh tế quốc gia mà còn là đô thị hiện đại, có ảnh hưởng trong mạng lưới các thành phố trên toàn cầu.
“Việc TPHCM mới vươn lên ngang tầm với các đô thị thông minh không chỉ là mong muốn riêng của thành phố mà còn là mong muốn chung của cả nước. Thành phố càng vươn xa, đất nước càng tiến nhanh” - Tổng Bí thư chia sẻ.
Do đó, thành phố mới cần đặt ra các mục tiêu cụ thể tới năm 2035, 2045 thì thu nhập thuộc nhóm nào, đổi mới sáng tạo thuộc nhóm nào trong khu vực châu Á cũng như phạm vi toàn cầu, thu nhập bình quân đầu người là bao nhiêu, thành phố có lọt top 50 thành phố đáng sống, thông minh nhất trên thế giới không...
Để thực hiện được các mục tiêu trên, theo Tổng Bí thư, việc thành lập Đảng bộ của thành phố mới là công việc rất quan trọng trong thời điểm này. Thành phố cần khẩn trương hoàn thiện mô hình quản trị mới mạnh hơn cấp tỉnh, linh hoạt hơn cấp vùng, đủ sức điều hành một siêu đô thị. Dữ liệu khi điều hành cần tập trung nhưng quyết định điều hành phải được thực hiện ở nơi gần dân nhất. Do vậy, TPHCM mới cần phát huy tối đa vai trò của chính quyền cấp xã. Đây là điều hết sức quan trọng...
Có dấu hiệu cục bộ địa phương, lợi ích nhóm trong công tác nhân sự và đề xuất chính sách
Cũng trong phát biểu kết luận, Tổng Bí thư thẳng thắn đưa ra những cảnh báo qua thực tế kiểm tra hoạt động sắp xếp tổ chức bộ máy.
“Tôi công bố để TPHCM cùng nhìn nhận và không đi vào vết xe đổ của những hiện tượng này” - Tổng Bí thư Tô Lâm nói.
Cụ thể, vừa qua, tuyệt đại đa số nhân dân đồng tình với chủ trương sắp xếp bộ máy nhưng một bộ phận cán bộ nhà nước lại tâm tư, lo lắng về cá nhân và ngại khó, ngại khổ. Cán bộ ngại đi xa hoặc thay đổi nơi công tác.
“Mang tâm tư như vậy thì tinh thần phục vụ nhân dân ở đâu?” - Tổng Bí thư đặt câu hỏi.
Ảnh: TTXVN
Ngoài ra, Tổng Bí thư cho biết, có dấu hiệu cục bộ địa phương, lợi ích nhóm trong công tác nhân sự và đề xuất chính sách; có biểu hiện ưu tiên nhân sự của tỉnh khi có bí thư tỉnh đó chủ trì đề án sắp xếp. Trước khi sáp nhập, có thống kê diễn ra không trung thực, chính xác các tài sản, dự án tại địa phương.
“Những biểu hiện này rất lệch lạc. Qua kiểm tra và đánh giá, các thành viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư đang theo sát tình hình. Tuần nào cũng họp để nghe báo cáo” - Tổng Bí thư nói.
Cũng theo Tổng Bí thư, một số cán bộ đang làm việc cầm chừng, chờ đợi, tranh thủ, thậm chí “đục nước béo cò” trong quá trình sắp xếp. Họ nghe ngóng, chờ đợi, có biểu hiện hụt hẫng khi được bố trí vị trí thấp hơn, đòi hỏi chế độ chính sách khi về nghỉ hoặc đi các khu vực xa. Ngoài ra, có hiện tượng chú trọng công tác sắp xếp bộ máy, nhân sự mà chưa tập trung cho phát triển kinh tế xã hội; bàn giao cấp huyện đại khái, qua loa vì cho rằng bị giải tán nên không cần chỉn chu.
“Tôi mong rằng đây chỉ là hiện tượng điển hình” - Tổng Bí thư nói.
Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết: "Đây là một thời khắc lịch sử nên phải có các quyết định lịch sử cùng với việc tổ chức thực hiện hiệu quả. Chủ trương của Đảng, Nhà nước và đặc biệt là của Tổng Bí thư về sắp xếp địa giới hành chính, xây dựng chính quyền 2 cấp ở địa phương được sự đồng thuận rất cao của nhân dân.
Mới đây, Quốc hội cũng đã biểu quyết thông qua, sửa đổi một số điều của Hiến pháp rồi Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, thể hiện ý Đảng, lòng dân có sự thống nhất với nhau. Chủ trương trên trúng và đúng với tình hình đất nước nên được nhân dân ủng hộ. Khi đã được nhân dân ủng hộ thì chúng ta có sức mạnh từ nhân dân để tự tin thực hiện".
Trần Chung