Tổng Giám đốc IMF: Fed có thể tiếp tục hạ lãi suất nhưng phải thận trọng với lạm phát
Bà Georgieva nhận định kinh tế Mỹ đã thể hiện sức chống chịu tốt hơn dự báo, với mức tăng trưởng quý II đạt 3,8%, trong khi nhu cầu tiêu dùng vẫn ổn định bất chấp những tín hiệu cho thấy thị trường lao động có phần suy yếu. “Bức tranh hiện tại không thực sự rõ ràng”, bà nói và thêm rằng: “Trong bối cảnh lạm phát giảm tốc đang chững lại, nhưng đồng thời nền kinh tế cũng có thể đang chậm lại, việc Fed hành động đúng lúc và đúng liều lượng là điều cực kỳ quan trọng”.
Fed đã cắt giảm lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm tại cuộc họp tháng 9, động thái được Chủ tịch Jerome Powell và các quan chức khác mô tả là một sự điều chỉnh vừa đủ để duy trì chính sách tiền tệ ở mức thắt chặt nhằm kiểm soát lạm phát, đồng thời mở ra dư địa chính sách để hỗ trợ thị trường lao động nếu đà suy yếu diễn ra nhanh hơn dự kiến.
Tổng Giám đốc IMF cho biết, Quỹ đang theo dõi sát sao các dữ liệu mới, đồng thời cảnh báo rằng triển vọng lạm phát của Mỹ có thể trở nên đáng lo hơn nếu giá dịch vụ - hiện vẫn cao hơn khoảng 1% so với mức trước đại dịch - tiếp tục tăng, đặc biệt nếu chi phí từ các mức thuế quan cao hơn được chuyển sang người tiêu dùng. Hiện người tiêu dùng Mỹ chưa cảm nhận đầy đủ tác động từ các đợt tăng thuế mới của Tổng thống Donald Trump, do nhiều doanh nghiệp đã dự trữ hàng hóa từ trước và một số công ty có biên lợi nhuận cao đang hấp thụ phần chi phí này.
Bà Georgieva cho biết thuế suất trung bình theo trọng số thương mại của Mỹ hiện ở mức khoảng 17,5%, thấp hơn so với mức dự báo 23% hồi tháng 4. Tuy nhiên, mức thuế suất hiệu quả, phản ánh lượng thuế thực tế được thu hiện vẫn dưới 10%. Dù vậy, bà cảnh báo rằng tình hình này khó duy trì lâu dài, khi nhiều doanh nghiệp nhỏ không còn dư địa tài chính để hấp thụ chi phí và có thể buộc phải chuyển toàn bộ gánh nặng thuế sang người tiêu dùng. Ngành hàng cần theo dõi đặc biệt là các sản phẩm tiêu dùng bình dân và phản ứng của người tiêu dùng nếu giá cả tăng lên. “Câu chuyện này vẫn đang diễn biến và cần được theo dõi sát”, bà nói.
Bà Georgieva nhấn mạnh rằng các đợt tăng thuế của Tổng thống Trump đã đánh dấu bước ngoặt so với chính sách thuế rất thấp tại Mỹ trong nhiều thập kỷ qua, đồng thời tạo ra xu hướng đảo ngược toàn cầu khi nhiều nước bắt đầu tìm kiếm các hình thức hợp tác khu vực hoặc các thỏa thuận đa phương với các đối tác ngoài khối truyền thống.
“Tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ quay lại thế giới như trước đại dịch. Tôi thấy tiềm năng rất lớn tại các khu vực như ASEAN, vùng Vịnh và một số tiểu vùng ở châu Phi, nơi các nền kinh tế đang vươn lên mạnh mẽ, thúc đẩy hội nhập khu vực về thương mại và tài chính và điều đó, theo tôi, là một tín hiệu tích cực”, bà nói.
Kinh tế toàn cầu tốt hơn dự báo, nhưng vẫn nhiều bất định
Theo bà Georgieva, kinh tế toàn cầu đang vận hành tốt hơn so với lo ngại ban đầu, dù vẫn đối mặt với nhiều bất định kéo dài và triển vọng tăng trưởng trung hạn còn khiêm tốn. “Thế giới đang tốt hơn so với những gì chúng ta lo sợ, nhưng vẫn kém xa những gì chúng ta cần”, bà phát biểu trước báo giới tại Washington.
IMF hiện dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ chỉ giảm nhẹ trong năm nay và năm tới, được hỗ trợ bởi điều kiện kinh tế tích cực hơn dự kiến tại Mỹ và một số nền kinh tế phát triển, mới nổi và đang phát triển khác. Phát biểu của bà Georgieva được đưa ra trước thềm cuộc họp thường niên giữa IMF và Ngân hàng Thế giới (WB) với các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương sẽ diễn ra tại Washington vào tuần tới.
“Tất cả các chỉ báo đều cho thấy nền kinh tế toàn cầu đã vượt qua được các cú sốc lớn”, bà nhận định, đồng thời dẫn ra các yếu tố hỗ trợ như nền tảng chính sách được cải thiện, khu vực tư nhân linh hoạt hơn, thuế quan thấp hơn kỳ vọng và điều kiện tài chính vẫn còn nới lỏng.
“Cho đến nay, thế giới đã tránh được một cuộc chiến thương mại trả đũa, ít nhất là tạm thời”, bà nói, đồng thời cảnh báo rằng tác động đầy đủ của các chính sách thuế vẫn chưa xuất hiện hoàn toàn và khả năng chống chịu của kinh tế toàn cầu vẫn chưa được “kiểm nghiệm toàn diện.” Trong trung hạn, IMF tiếp tục duy trì dự báo tăng trưởng toàn cầu ở mức khoảng 3%, thấp hơn so với mức trung bình 3,7% trước đại dịch COVID-19.
IMF kêu gọi cải cách mạnh mẽ theo khu vực
Bà Georgieva nhấn mạnh rằng mô hình tăng trưởng toàn cầu đang thay đổi rõ nét, Trung Quốc giảm tốc đều đặn trong khi Ấn Độ nổi lên như động lực chính. Để cải thiện triển vọng tăng trưởng, bà kêu gọi các nước nhanh chóng hành động để tăng sản lượng bền vững, củng cố nguồn lực tài khóa và điều chỉnh các mất cân đối thương mại kéo dài.
Tùy từng khu vực, IMF đưa ra khuyến nghị riêng.
Với châu Á, các nước nên đẩy mạnh thương mại nội khối, phát triển lĩnh vực dịch vụ và mở rộng tiếp cận tài chính. Nếu được thực hiện đúng, GDP toàn khu vực có thể tăng thêm 1,8% trong dài hạn.
Với châu Phi, bà Georgieva khuyến nghị thúc đẩy cải cách thân thiện với doanh nghiệp và đẩy mạnh triển khai Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do châu Phi (AfCFTA), có thể giúp tăng thu nhập bình quân đầu người thực tế hơn 10%.
Bà dành lời phê bình mạnh nhất cho châu Âu, nơi đang tụt lại về tăng trưởng so với Mỹ. IMF kêu gọi EU bổ nhiệm một “đặc sứ thị trường chung” để đẩy nhanh tiến trình cải cách và đơn giản hóa cấu trúc vận hành. Các cải cách cần tập trung vào tích hợp sâu hơn thị trường tài chính và năng lượng nội khối. “Châu Âu cần bắt kịp sự năng động của khu vực tư nhân Mỹ”, bà nói, đồng thời thừa nhận “sẽ có những đánh đổi trên chặng đường này”.
Với Mỹ, IMF hối thúc chính quyền Trump cần hành động để xử lý thâm hụt ngân sách liên bang và khuyến khích tăng tiết kiệm hộ gia đình. Trong khi đó, Trung Quốc được khuyến nghị tiếp tục cải cách tài khóa nhằm thúc đẩy tiêu dùng tư nhân và giảm sự phụ thuộc vào chính sách công nghiệp để duy trì tăng trưởng.
Đại Hùng