Ảnh minh họa.
Dòng tiền toàn cầu vẫn đang có xu hướng vào các nước phát triển và rút ròng khỏi các thị trường mới nổi như Việt Nam. Trong đó, riêng thị trường Mỹ vẫn tiếp tục thu hút 46,5 tỷ USD trong tháng đầu năm 2025, ngược lại Việt Nam bị rút ròng thêm 16.500 tỷ đồng.
Nguyên nhân là do các nhà đầu tư tỏ ra thận trọng trước các chính sách thương mại mới có thể làm Fed chậm giảm lãi suất, cũng như đồng USD vẫn tiếp tục mạnh lên, khiến các thị trường mới nổi bị bán ròng.
Trao đổi trong Talkshow Phố Tài chính mới đây, ông Kang Moon Kyung, Tổng Giám đốc, Công ty CP Chứng Khoán Mirae Asset (MAS) dẫn dữ liệu từ Bloomberg cho thấy, trong năm 2024, dòng vốn ETF toàn cầu đã tăng mạnh 91%, lên gần 1.758 tỷ USD, đây là mức cao nhất kể từ khi đạt đỉnh năm 2021.
Trong đó, hơn 70% dòng tiền này đã chảy vào kênh cổ phiếu và cũng ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, gấp đôi cùng kỳ năm ngoái. Hai quốc gia Mỹ và Trung Quốc là điểm đến chính của dòng tiền này. Đặc biệt, thị trường Mỹ đã ghi nhận con số ấn tượng 833 tỷ USD, tăng gần 140% so với năm trước và chiếm hơn 66% tổng dòng vốn ETF vào kênh cổ phiếu, nhờ vào sức hút từ các công ty công nghệ lớn như Apple, Nvidia và xu hướng AI.
Sau đó, đến cuối năm 2024, dòng vốn lại có xu hướng chuyển dịch thêm vào Trung Quốc, với giá trị tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 131 tỷ USD.
Còn đối với kênh trái phiếu, dòng vốn ETF vào kênh này cũng đã hồi phục, tăng 34%, đạt 405 tỷ USD. Trong đó Mỹ cũng là điểm đến hàng đầu với dòng vốn này chiếm 67% tổng số vào ròng. Ngược lại, dòng vốn ETF vào kênh trái phiếu ở châu Âu lại ghi nhận mức sụt giảm 26%, sau ba năm tăng trưởng liên tiếp.
Bước sang 2 tháng đầu năm 2025, dòng tiền ETF có sự chuyển dịch và phân hóa hơn, trong bối cảnh có nhiều yếu tố bất định dưới chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, Mỹ vẫn là quốc gia tiếp tục thu hút dòng ETF toàn cầu đối với cả kênh cổ phiếu và lẫn trái phiếu. Trong khi đó, dòng vốn lại có xu hướng rút ra khỏi Trung Quốc, với giá trị rút ròng 6,7 tỷ USD.
Theo Tổng giám đốc MAS, có một số lý do chính như sau: Hiện nay nền kinh tế Mỹ vẫn tiếp tục duy trì tăng trưởng GDP mạnh mẽ, với lạm phát trong xu hướng giảm. Đặc biệt, các công ty công nghệ vốn hóa lớn tiếp tục bùng nổ nhờ AI. Điều này giúp thị trường chứng khoán Mỹ trở thành “thỏi nam châm” hút dòng vốn. Tuy nhiên, việc Fed cắt giảm lãi suất chậm hơn dự kiến và đồng USD mạnh đã tạo ra thách thức đáng kể cho các thị trường khác.
Còn tại Trung Quốc, sau nhiều biện pháp kích thích kinh tế được công bố, dòng vốn nước ngoài đã quay trở lại mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2024, khoảng hơn 54 tỷ USD. Tuy nhiên, xu hướng này đang có xu hướng đảo chiều trước những thách thức khó lường do cuộc thương chiến gây ra. Dòng vốn FII đầu tư vào cổ phiếu Trung Quốc đã rút ròng 8 tỷ USD trong những thời điểm căng thẳng thương mại leo thang hồi tháng 11/2024 và tháng 02 năm nay.
Các nhà đầu tư toàn cầu đang chạy theo các chính sách mới của ông Trump và đồng USD có thể vẫn duy trì sức mạnh do chiến lược “America First”. Chủ nghĩa bảo hộ thương mại gia tăng có thể dẫn đến áp lực lạm phát và làm thay đổi hành động của Fed. Do đó, các yếu tố chính cần theo dõi trong năm nay sẽ là lộ trình cắt giảm lãi suất của Fed và áp lực tăng giá của đồng USD lên các đồng tiền khác.
Ông Kang Moon Kyung, Tổng Giám đốc, Công ty CP Chứng Khoán Mirae Asset.
Còn tại Việt Nam, theo thống kê của Mirae Asset, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn duy trì sức hút mạnh mẽ. Trong năm 2024, giải ngân FDI đạt 25 tỷ USD, và tháng 1/2025 cũng đã đạt 1,5 tỷ USD. Việt Nam đang hấp dẫn nhờ chi phí sản xuất thấp, nhân lực dồi dào và vị trí chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Chính phủ Việt Nam cũng rất quyết liệt để thay đổi và thu hút dòng vốn FDI. Các hành động cụ thể như cải thiện cơ sở hạ tầng, tăng cường giải ngân đầu tư công, cải thiện nguồn cung cấp điện như Quy hoạch điện 8… và thành lập các quỹ hỗ trợ đầu tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là chip và chất bán dẫn.
Tuy nhiên, đầu tư gián tiếp (FII) lại có xu hướng rút ròng từ tháng 4/2023 cho đến đầu năm 2025, do chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ nới rộng, đồng thời gây áp lực lên tỷ giá.
"Chúng tôi cho rằng khối ngoại sẽ vẫn thận trọng cho đến khi mức chênh lệch lãi suất thu hẹp hơn nữa. Tuy nhiên, về cơ bản, chúng tôi tin rằng Việt Nam có nhiều yếu tố để thu hút dòng vốn ngoại trong thời gian tới. Những động lực rõ ràng chính là Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 lên ít nhất 8% và nỗ lực để nâng hạng lên thị trường mới nổi trong năm nay, bằng cách thực hiện các cải cách nhằm cải thiện khuôn khổ pháp lý, cơ sở hạ tầng (cụ thể là hệ thống KRX) và các tiêu chuẩn quản trị doanh nghiệp", ông Kang Moon Kyung nhấn mạnh.
Cơ hội được nâng hạng lên thị trường mới nổi có thể giúp định giá lại thị trường chứng khoán của Việt Nam nhờ dòng vốn mới từ các quỹ và các ETF theo dõi chỉ số này. Hơn nữa, thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đang hấp dẫn so với nhiều thị trường chứng khoán trên thế giới, nhờ tăng trưởng kinh tế cao và triển vọng lợi nhuận doanh nghiệp. Dự báo FTSE có khả năng nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi vào tháng 9/2025 này, qua đó sẽ giúp Việt Nam thu hút được dòng vốn đầu tư kỳ vọng khoảng 6 tỷ USD.
Còn đối với việc nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI vào năm 2026, các sửa đổi đối với Nghị định 155, hay việc cho ra các văn bản hướng dẫn cho Luật Chứng khoán sửa đổi vừa được phê duyệt, sẽ là những yếu tố chính mà chúng ta cần quan tâm trong thời gian tới.
Ngoài ra, Chính phủ Việt Nam đang tích cực phát triển thị trường tài chính, bao gồm tăng quy mô vốn hóa thị trường chứng khoán lên 100% GDP và quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp lên 20% GDP vào năm 2025. Lưu ý rằng mức vốn hóa thị trường chứng khoán đã giảm từ gần 100% GDP xuống còn khoảng 60% sau một đợt điều chỉnh mạnh vào năm 2022. Do đó, thị trường chứng khoán Việt Nam còn nhiều dư địa để tăng trưởng cùng với sự phát triển của nền kinh tế, không chỉ là mục tiêu nâng hạng lên thị trường mới nổi.
Tuệ Lâm