Tổng giám đốc VTV chỉ cách mở rộng 'biên giới mềm' trong thời đại kinh tế số

2 giờ trướcBài gốc

Không chấp nhận thất bại, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo chết yểu

Chiều 30/12, Diễn đàn quốc gia phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam (Make in Viet Nam) lần thứ bảy diễn ra tại Trung tâm hội nghị Vin Palace Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội). Sự kiện do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức.

Tại diễn đàn, ông Nguyễn Thanh Lâm, Tổng giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) nhấn mạnh diễn đàn mang chủ đề “Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam – để dẫn dắt”, diễn ra trong một thời điểm rất đặc biệt, khi đất nước đang bước vào giai đoạn bản lề của phát triển, chuẩn bị những tiền đề quan trọng cho 1 giai đoạn mới, cho một tầm nhìn phát triển cao hơn, bền vững hơn, tự chủ hơn.

Trong bối cảnh đó, cụm từ “Make in Viet Nam” cần được nhìn nhận không chỉ như một khẩu hiệu truyền thông, mà như một tư duy phát triển mới của nền kinh tế – tư duy chuyển từ gia công, lắp ráp sang làm chủ thiết kế, công nghệ, chuỗi giá trị và thị trường.

Ông Nguyễn Thanh Lâm phân tích, ở bình diện nhận thức xã hội, ngày nay Make in Viet Nam không còn chỉ được hiểu là sản xuất trong nước. Quan trọng hơn, đó là sự chuyển dịch mô hình phát triển, gắn với tự chủ và an ninh phát triển, giúp Việt Nam giảm phụ thuộc bên ngoài và chủ động hơn trước các biến động toàn cầu.

Ở tầng sâu nhất, tinh thần Make in Viet Nam nuôi dưỡng đổi mới sáng tạo, tinh thần doanh nghiệp và xây dựng thương hiệu quốc gia, đưa tư duy phát triển từ làm theo sang tạo ra giá trị bền vững mang bản sắc Việt Nam.

"Tuy nhiên, từ góc nhìn truyền thông, cũng cần thẳng thắn chỉ ra những điểm dễ bị hiểu sai, làm lệch tinh thần Make in Viet Nam nếu không được phản ánh đầy đủ và đúng bản chất", Tổng giám đốc VTV thẳng thắn.

Trước hết, Make in Viet Nam không đồng nghĩa với đóng cửa hay tự làm mọi thứ. Bản chất của tư duy này không phải là bài ngoại hay tách khỏi chuỗi giá trị toàn cầu, mà là làm chủ các khâu cốt lõi, đồng thời hợp tác quốc tế ở những khâu phù hợp để tham gia chuỗi giá trị với vai trò cao hơn.

Thứ hai, cần tránh để Make in Viet Nam trở thành khẩu hiệu rỗng. Nguy cơ lớn là gắn nhãn Make in Viet Nam cho những sản phẩm chưa thực sự làm chủ công nghệ, trong khi truyền thông nhiều nhưng sản phẩm chưa đủ sức cạnh tranh, trải nghiệm người dùng kém, chất lượng thiếu ổn định. Điều này không chỉ làm suy giảm niềm tin xã hội, mà còn nguy hiểm hơn rất nhiều so với việc thẳng thắn thừa nhận chưa làm được.

Thứ ba, cần chấp nhận có thất bại. Make in Viet Nam đồng nghĩa với việc sẽ có những sản phẩm chưa thành công, những doanh nghiệp đi trước phải vấp váp, có thành có bại. Nếu chỉ tôn vinh thành công, né tránh thất bại hoặc tạo áp lực xã hội đối với mỗi lần không thành công, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sẽ không thể trưởng thành.

Khách mời trải nghiệm xe tự hành Xbus tại Diễn đàn Quốc gia phát triển doanh nghiệp Công nghệ Việt Nam chiều 30/12.

“In Viet Nam” là cần, nhưng “By Vietnamese” mới là cốt lõi

Ông Nguyễn Thanh Lâm cho rằng giai đoạn 2026–2030 đặt ra nhiều thách thức mới cho Việt Nam, như cuộc cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, chuỗi cung ứng toàn cầu biến động liên tục, các luật chơi mới về công nghệ, dữ liệu, năng lượng và thương mại đang hình thành. Trong khi đó, những lợi thế truyền thống như ưu đãi thuế hay chi phí đất đai đang dần thu hẹp.

Trong bối cảnh ấy, Make in Viet Nam cần được đặt vào những lĩnh vực và mô hình có khả năng tạo ra lợi thế cạnh tranh mới, bền vững hơn, đồng thời phải đứng vững ngay trên thị trường trong nước.

Với trí tuệ người Việt trong và ngoài nước, câu hỏi không còn là người Việt Nam có làm được những kỳ tích hay không, mà là lựa chọn làm gì để tạo ra lợi thế cạnh tranh quốc gia tối ưu. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, không phải làm nhiều nhất là tốt nhất, mà là lựa chọn đúng những lĩnh vực tạo ra giá trị gia tăng cao nhất.

Khẳng định Make in Viet Nam không chỉ là câu chuyện về địa điểm sản xuất, ông Thanh Lâm cho rằng đây trước hết là câu chuyện về chủ thể sáng tạo và làm ra giá trị - con người Việt Nam. Có những sản phẩm Made in Viet Nam nhưng phần giá trị cốt lõi lại không thuộc về người Việt. Ngược lại, cũng có những sản phẩm Made in Anywhere nhưng By Vietnamese, nơi trí tuệ Việt, vốn Việt và năng lực quản trị Việt nắm giữ vai trò quyết định.

Thực tiễn cho thấy, nhiều doanh nghiệp Việt như Viettel, FPT hay các doanh nghiệp công nghệ, phần mềm đang đầu tư và kinh doanh tại nhiều thị trường quốc tế. Họ có thể sử dụng hạ tầng sở tại và tuân thủ luật chơi của nước bạn, nhưng công nghệ cốt lõi, năng lực quản trị, dòng tiền và quyền kiểm soát vẫn thuộc về người Việt. Đây không chỉ là thành công của từng doanh nghiệp, mà còn là cách Việt Nam mở rộng “biên giới mềm” trong thời đại kinh tế số và toàn cầu hóa.

Truyền thông phải mang tinh thần Make in Viet Nam

Theo Chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, báo chí - truyền thông không chỉ làm nhiệm vụ thông tin, mà còn là một ngành của công nghiệp văn hóa. Điều đó cũng có nghĩa, bản thân truyền thông phải mang tinh thần Make in Viet Nam.

Sản phẩm của báo chí là thông tin và văn hóa - sự kết hợp giữa công nghệ và nội dung. Công nghệ có thể hợp tác, nhưng giá trị Việt trong từng nội dung mới là yếu tố định vị Việt Nam trên không gian truyền thông toàn cầu. Từ góc nhìn đó, VTVgo - nền tảng truyền hình số quốc gia - có thể coi là một nỗ lực Make in Viet Nam trong lĩnh vực truyền thông, khi người Việt làm chủ nền tảng, phục vụ người Việt trên hạ tầng số của chính mình, góp phần giữ vững chủ quyền văn hóa và tư tưởng trên không gian số.

Quan trọng hơn, Make in Viet Nam chỉ có thể bền vững khi xã hội hiểu đúng và tin thật. Vì vậy, nhiệm vụ của truyền thông không chỉ là truyền thông, mà là chuyển từ tuyên truyền sang kể câu chuyện giá trị; làm rõ ai thiết kế, giải quyết vấn đề gì của người Việt, sản phẩm tốt hơn ở đâu, người dùng thực sự nói gì; đánh giá sản phẩm Việt bằng chuẩn mực quốc tế, tránh tâng bốc nhưng cũng không định kiến; và kết nối Make in Viet Nam với đời sống hàng ngày của người dân.

Make in Viet Nam là một chiến lược phát triển quốc gia, không phải một chiến dịch truyền thông. Thành công của nó không đo bằng số khẩu hiệu, mà bằng số sản phẩm và dịch vụ Việt được người Việt tin dùng và có thể bước ra thế giới.

"Truyền thông, với sự khiêm tốn cần thiết nhưng cũng với quyết tâm cao, xin được đồng hành trong việc khơi dậy niềm tin, giữ gìn chuẩn mực và kể một cách trung thực câu chuyện Việt Nam đang nỗ lực sáng tạo, làm ra và từng bước dẫn dắt', Tổng giám đốc VTV khẳng định.

Anh Lê

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/tong-giam-doc-vtv-chi-cach-mo-rong-bien-gioi-mem-trong-thoi-dai-kinh-te-so-post193162.html