Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Nguyễn Trung Kiên phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: TTXVN phát
“Món quà đặc biệt” dành cho kiều bào
Dự và phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh, tiếng Việt là sợi dây bền chặt gắn kết hàng triệu trái tim người Việt ở khắp muôn nơi với nhau và với quê hương Việt Nam. Xuất phát từ ý nghĩa to lớn đó, ngày 3/8/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 930/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2023-2030”. Mục tiêu của Đề án là nâng cao nhận thức, khơi dậy niềm tự hào, tình yêu đối với tiếng Việt; đẩy mạnh phong trào học tiếng Việt trong cộng đồng; lan tỏa những giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới.
Ngay từ những ngày đầu triển khai Đề án, lãnh đạo Đảng, Nhà nước luôn dành sự quan tâm và chỉ đạo sát sao. Trong các chuyến công tác nước ngoài, lãnh đạo Đảng và Nhà nước luôn dành thời gian gặp gỡ, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của kiều bào, trao gửi trách nhiệm để bà con duy trì, tôn vinh tiếng Việt, qua đó lan tỏa các giá trị văn hóa dân tộc.
“Một trong những món quà các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước chuẩn bị dành tặng kiều bào là những bộ sách tiếng Việt. Bộ sách được đặt ở cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, cơ sở hội đoàn hoặc thư viện, trường học... nơi bà con sinh sống”, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao chia sẻ.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao khẳng định, Đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã đi vào cuộc sống và dần trở thành phong trào rộng khắp. Trong năm 2024 và 2025, nhiều hoạt động thiết thực được tổ chức, góp phần củng cố vị trí của tiếng Việt trong đời sống của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; khuyến khích thế hệ trẻ sinh ra và lớn lên ở nước ngoài thêm gắn bó với tiếng mẹ đẻ.
Chia sẻ về một số định hướng trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh việc tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao nhận thức về ý nghĩa của tiếng Việt đối với cộng đồng, sử dụng đồng bộ các kênh truyền thông chính thống và mạng xã hội để lan tỏa thông điệp “tiếng Việt - sợi dây gắn kết cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài”.
Cùng với đó là đa dạng hóa các hình thức tổ chức hoạt động như từ lớp học trực tuyến kết hợp tương tác đến cuộc thi sáng tác, sân chơi văn hóa nghệ thuật; kết hợp tiếng Việt với nội dung gần gũi với giới trẻ như âm nhạc, điện ảnh, thể thao…
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao mong muốn tiếp tục huy động và phát huy mạnh mẽ vai trò của các hội đoàn, nhà trường, nhân rộng các mô hình, sáng kiến hay và phát huy vai trò của trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài (tiêu biểu như Trung tâm Văn hóa Việt Nam tại Lào, Trung tâm Văn hóa Việt Nam tại Pháp); xây dựng mạng lưới giáo viên, tình nguyện viên dạy tiếng Việt trong cộng đồng.
Bên cạnh đó, thúc đẩy hợp tác quốc tế, tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân nước ngoài yêu mến Việt Nam trong việc quảng bá tiếng Việt và văn hóa Việt Nam; khuyến khích sự tham gia chủ động của kiều bào, đặc biệt là các bạn trẻ, trong sáng tạo và lan tỏa nội dung tiếng Việt trên các nền tảng số.
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng khẳng định, Bộ Ngoại giao cam kết tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, đơn vị trong nước để điều chỉnh, bổ sung và xây dựng các chương trình hoạt động tích cực hơn trong thời gian tới nhằm tiếp tục triển khai thực hiện Đề án thành công.
Thúc đẩy phong trào dạy và học tiếng Việt tại nhiều quốc gia
Thông tin về kết quả triển khai Đề án năm 2025, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cho biết, Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan triển khai ở trong và ngoài nước bám sát mục tiêu, thực hiện phù hợp nguồn lực và điều kiện thực tế. Ở trong nước, các bộ, ngành, địa phương phối hợp tổ chức nhiều hoạt động tôn vinh tiếng Việt có trọng tâm, trọng điểm. Ở ngoài nước, các cơ quan đại diện và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài vừa hưởng ứng các hoạt động từ trong nước, vừa chủ động đề xuất sáng kiến, tạo hiệu ứng lan tỏa và thúc đẩy phong trào dạy và học tiếng Việt tại nhiều quốc gia.
Tiêu biểu, tháng 3/2025, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Ủy ban) đã tổ chức Lễ Phát động Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và Cuộc thi Tìm kiếm sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài. Trong đó, cuộc thi Tìm kiếm Sứ giả tiếng Việt đã thu hút sự tham dự của hơn 50 thí sinh từ 15 quốc gia và vùng lãnh thổ. Qua 3 vòng thi, Ban Giám khảo đã chọn ra các gương mặt tiêu biểu để vinh danh tại Gala “Tiếng Việt thân thương”, dự kiến diễn ra vào tối 21/8/2025. Và tiếp nối thành công năm 2023, 2024, chương trình giao lưu nghệ thuật “Dòng sông chảy mãi, gắn kết muôn phương” đang được chuẩn bị, dự kiến tổ chức ngày 21/8/2025.
Hoạt động xây dựng Tủ sách tiếng Việt tiếp tục được duy trì, gắn với các chuyến thăm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Từ năm 2023 đến nay đã có 11 tủ sách tiếng Việt được xây dựng cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Dự kiến từ nay đến cuối năm, Ủy ban sẽ tiếp tục phối hợp với Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam xây dựng 3 tủ sách ở các địa bàn khác. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2025 đến nay, Ủy ban đã hỗ trợ gần 5.560 cuốn sách, tài liệu dạy học tiếng Việt cho cộng đồng tại các địa bàn...
Sự vào cuộc đồng bộ
Bày tỏ vui mừng khi nhận được sự quan tâm và hưởng ứng của các bộ, ngành, địa phương, đơn vị đối với Đề án Ngày tôn vinh tiếng Việt, Chủ nhiệm Nguyễn Trung Kiên cho biết, các cơ quan báo chí lớn như TTXVN, VTV, VOV... đã tích cực đưa tin, xây dựng chuyên mục, sản xuất phóng sự, chương trình dạy tiếng Việt, góp phần nâng cao nhận thức và lan tỏa phong trào.
Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Nguyễn Trung Kiên tặng hoa cho đại diện giáo viên kiều bào. Ảnh: TTXVN phát
Tiêu biểu, hơn 1 năm qua, TTXVN đã thực hiện trên 800 tin bài đa ngữ và khoảng 400 ảnh thời sự, gần 80 video...; VTV và VOV sản xuất các chương trình như “Tiếng Việt không khó”, “Vui cùng tiếng Việt”, “Tiếng Việt diệu kỳ”, các phóng sự về lớp học và hoạt động cộng đồng... Ngoài ra, nhiều cơ quan báo chí, truyền thông thường xuyên đưa tin về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các hoạt động phong phú và đa dạng của phong trào dạy và học tiếng Việt trong cộng đồng kiều bào.
Cùng với đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tặng sách, báo, ấn phẩm văn hóa, du lịch cho các thư viện, trường học, cơ quan nhà nước Lào và Khu di tích, Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Lào và Thái Lan...; Trung tâm Văn hóa Việt Nam tại Pháp phối hợp với Hội người Việt Nam tại Pháp thúc đẩy việc giảng dạy tiếng Việt tại Pháp. Bộ Giáo dục và Đào tạo, đặc biệt là trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), tích cực xây dựng chương trình dạy tiếng Việt trên internet và phối hợp với Ủy ban tổ chức các khóa tập huấn phương pháp dạy tiếng Việt dành cho giáo viên kiều bào... Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng luôn đồng hành với Ủy ban trong xây dựng Tủ sách tiếng Việt cũng như hỗ trợ sách cho cộng đồng.
Bộ Công an đã triển khai kế hoạch bảo đảm an ninh, an toàn cho các hoạt động do Ủy ban phối hợp với các cơ quan tổ chức; trao tặng sách cho đối tác tại Nga, Thụy Điển; tham mưu các cơ quan đại diện tổ chức các cuộc thi, phong trào tiếng Việt tại các địa bàn. Bộ Tài chính đã cân đối ngân sách, đáp ứng phần nào nhu cầu kinh phí của các cơ quan chức năng, nhất là các cơ quan thông tấn báo chí để thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến tôn vinh tiếng Việt...
Bên cạnh đó là tín hiệu tích cực khi ngày càng có nhiều địa phương quan tâm đến việc hưởng ứng Ngày tôn vinh tiếng Việt thông qua những hoạt động hỗ trợ cộng đồng. Các hoạt động hưởng ứng Ngày Tôn vinh tiếng Việt được tổ chức sôi nổi, đa dạng tại nhiều quốc gia, thể hiện tình yêu và sự gắn bó sâu sắc của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đối với tiếng mẹ đẻ. Cơ quan đại diện Việt Nam và cộng đồng ở nhiều nơi tiếp tục duy trì và tổ chức mới lớp học tiếng Việt cho nhiều đối tượng khác nhau ở mọi lứa tuổi. Và ở rất nhiều địa bàn khác, cơ quan đại diện và cộng đồng trong khả năng đã cố gắng tổ chức mới hoặc duy trì các lớp học tiếng Việt trực tiếp và trực tuyến, tạo không khí sôi động…
Tại Lễ tổng kết Ngày Tôn vinh tiếng Việt năm 2025, đại diện các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, hội đoàn, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, cùng các giáo viên kiều bào... đã chia sẻ những kinh nghiệm, câu chuyện cảm động và đề xuất giải pháp nhằm lan tỏa, gìn giữ tiếng Việt trong cộng đồng; đồng thời bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ về giáo trình, phương pháp, tài liệu giảng dạy, qua đó góp phần nuôi dưỡng tình yêu tiếng mẹ đẻ cho các thế hệ người Việt xa Tổ quốc...
Diệp Trương (TTXVN)