Tổng lãnh sự Nga tại TP.HCM: Các tỉnh miền Nam Việt Nam là 'chìa khóa' trong thương mại song phương

5 giờ trướcBài gốc

Tổng lãnh sự Nga tại TP.HCM Sadykov Timur Sirozhevich. Ảnh: Nghi Vũ.

Thưa Ngài Tổng Lãnh sự, năm nay đánh dấu 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Nga (30/1/1950 – 30/1/2025). Ngài có thể chia sẻ những thành tựu nổi bật trong mối quan hệ giữa hai quốc gia trong suốt thời gian qua?

75 năm là một mốc thời gian quan trọng tương đương với ba thế hệ, mối quan hệ giữa hai quốc gia và nhân dân đã phát triển từ sự gắn kết mật thiết thành tình anh em bền chặt. Nga, khi đó là Liên Xô, là một trong những quốc gia đầu tiên công nhận nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đã giúp đỡ đất nước Việt Nam non trẻ trong những năm tháng đấu tranh giành độc lập và chống đế quốc Mỹ.

Không chỉ hỗ trợ về quân sự, Liên Xô còn cử hàng nghìn chuyên gia sang Việt Nam, từ kỹ sư, bác sĩ, giáo viên đến các nhà khoa học, đóng góp quan trọng vào việc tái thiết đất nước sau chiến tranh. Mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia phát triển mạnh mẽ và trải dài trên nhiều lĩnh vực: năng lượng, cơ khí, nông nghiệp, khoa học, văn hóa, quốc phòng với hàng loạt các dự án hợp tác lớn giúp Việt Nam xây dựng nền tảng vững chắc trong quá trình phát triển.

Một cột mốc đáng nhớ nữa trong lịch sử quan hệ giữa hai nước chính là sự kiện phi hành gia Phạm Tuân, người Việt Nam đầu tiên cũng là người châu Á đầu tiên bay vào vũ trụ trên tàu vũ trụ của Liên Xô năm 1980. Và hàng chục nghìn sinh viên Việt Nam đã học tập tại Liên Xô, trở thành lớp trí thức, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế của đất nước, những kết quả chúng ta có thể thấy rõ hôm nay.

Ngài đánh giá như thế nào về quan hệ đối tác chiến lược giữa Nga và Việt Nam trong bối cảnh tình hình quốc tế hiện nay?

Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Nga và Việt Nam được xây dựng trên nền tảng truyền thống gắn bó, tương trợ được kiểm nghiệm qua nhiều thập kỷ. Chúng tôi hiểu rõ rằng chính sự tin tưởng và trung thành của nhân dân Việt Nam đối với những người bạn Nga đóng góp vào mối quan hệ bền chặt này.

Việt Nam luôn thực hiện chính sách đối ngoại độc lập, ủng hộ mạnh mẽ một trật tự thế giới công bằng, dựa trên luật pháp quốc tế và nguyên tắc bình đẳng giữa các quốc gia và không can thiệp vào nội bộ của nhau. Chúng tôi rất trân trọng lập trường thận trọng của Chính phủ Việt Nam về cuộc khủng hoảng Ukraine và những nỗ lực không ngừng của Việt Nam trong việc thúc đẩy các giải pháp hòa bình.

Nói về thành tựu đáng kể trong hợp tác năng lượng giữa Nga và Việt Nam không thể nhắc đến lĩnh vực dầu khí. Ngài có thể chia sẻ thêm về tình hình hiện tại và triển vọng hợp tác trong lĩnh vực này?

Lĩnh vực năng lượng luôn là một trụ cột chiến lược trong quan hệ giữa Nga và Việt Nam. Với sự hỗ trợ của các chuyên gia Liên Xô, Việt Nam đã phát hiện các mỏ dầu đầu tiên vào những năm 1980, từ đó mở ra cánh cửa phát triển ngành công nghiệp dầu khí của mình. Dự án Vietsovpetro là minh chứng điển hình cho sự hợp tác lâu dài và thành công giữa hai nước, với hơn 40 năm khai thác hiệu quả các mỏ dầu trên thềm lục địa Việt Nam.

Liên doanh RusVietpetro giữa 2 tập đoàn dầu khí Petrovietnam và Zarubezhneft (Nga) tại khu vực tự trị Nhenhesky của Nga trong điều kiện khắc nghiệt của Bắc Cực và được hoạt động từ năm 2008 được xem là một hình mẫu đầu tư ra nước ngoài nổi bật của Việt Nam.

Dự án của liên doanh RusVietpetro nằm tại khu vực tự trị Nhenhesky, phía tây bắc thuộc vùng Cực Bắc của Liên bang Nga với khí hậu đặc biệt khắc nghiệt. (Ảnh: VGP)

Các công ty Nga như Gazprom và Novatek cũng đang lên kế hoạch triển khai các dự án vào các dự án khí đốt và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) tại Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội mới trong phát triển năng lượng.

Đặc biệt, bước tiến lớn trong hợp tác năng lượng tiếp theo là việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại Việt Nam với sự hỗ trợ của tập đoàn với sự hỗ trợ của Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Liên bang Nga (Rosatom), giúp đất nước có nguồn năng lượng sạch cho sự phát triển kinh tế công nghệ cao.

Nga không chỉ tham gia xây dựng các cơ sở mà còn cam kết đào tạo, nâng cao nguồn nhân lực địa phương để vận hành hiệu quả các nhà máy điện hạt nhân.

Ngoài ra, hợp tác trong lĩnh vực thủy điện cũng là điểm sáng, với nhà máy thủy điện Hòa Bình lớn nhất Việt Nam khi đó đã được hoàn thành từ năm 1988. Hiện nay, công ty RusHydro của Nga đang nghiên cứu việc nâng cấp và tăng công suất các trạm thủy điện tại Việt Nam để đóng góp vào nguồn năng lượng tái tạo của quốc gia.

Thành phố Hồ Chí Minh và Vũng Tàu là những trung tâm kinh tế quan trọng của miền Nam Việt Nam. Ông có thể chia sẻ về những dự án hợp tác thành công nào đã được triển khai và triển vọng hợp tác giữa Nga và Việt Nam tại đây?

Hợp tác giữa 3 bên là Thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu và Nga đang ngày càng trở nên tiềm năng, đóng góp quan trọng vào kinh tế miền Nam Việt Nam. Các dự án như "Zarubezhneft", "Vietsovpetro" cùng các lĩnh vực y tế như Trung tâm Nhãn khoa Nga-Việt và Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả hai quốc gia.

Tại Ninh Thuận, liên doanh sản xuất muối Đầm Vua giữa MK-Group (Nga) và Công ty Muối Ninh Thuận đã duy trì hoạt động ổn định suốt 30 năm là minh chứng cho sự bền vững trong hợp tác. Các công ty Nga như FESCO (tập đoàn lớn về vận tải và logistics), APK Trading, Miratorg và DVK cũng đang cung cấp hải sản và nông sản cho thị trường Việt Nam.

Đồng muối Đầm Vua - khu sản xuất muối liên kết với doanh nghiệp Nga không chỉ mang lại giá trị về kinh tế còn là địa điểm du lịch để khám phá, trải nghiệm.(Ảnh: Moitruong.net.vn)

Đặc biệt, các hệ thống siêu thị lớn của Nga cũng đang tìm kiếm cơ hội chuyển giao sản xuất quần áo và giày dép sang miền Nam Việt Nam, mở ra triển vọng hợp tác mới trong ngành công nghiệp tiêu dùng và sản xuất.

Theo ông, những mặt hàng và dịch vụ nào chiếm vai trò chủ yếu trong thương mại song phương và các tỉnh miền Nam Việt Nam đóng vai trò gì trong sự hợp tác này?

Trong bối cảnh hợp tác thương mại và kinh tế giữa Nga và Việt Nam đang phát triển ổn định thông qua các kí kết trong thời gian qua, các tỉnh miền Nam đóng vai trò then chốt khi chiếm tới 65% tổng kim ngạch thương mại song phương. Điều này không phải ngẫu nhiên, khi khu vực này sở hữu những cơ sở sản xuất chủ chốt trong ngành điện tử, hạ tầng cảng biển phát triển mạnh mẽ tại TP.HCM và Vũng Tàu, với sự hiện diện của các công viên công nghệ lớn và chính sách thu hút đầu tư hiệu quả từ chính quyền địa phương.

Về mặt hàng, Nga hiện đang cung cấp cho miền Nam Việt Nam các sản phẩm kim loại, hóa chất, dầu mỏ, nguyên liệu khoáng sản, thực phẩm và thiết bị máy móc. Ngược lại, Việt Nam xuất khẩu sang Nga chủ yếu là thiết bị điện tử, dệt may, giày dép, cùng các sản phẩm nông sản. Đặc biệt, ngành du lịch cũng đang cho thấy những triển vọng sáng sủa trong tương lai gần.

Nói về du lịch, ông đánh giá như thế nào về tiềm năng phát triển giữa Việt Nam và Nga? Các sáng kiến đặc biệt nào đang được triển khai để thu hút du khách Nga đến Việt Nam và mối quan hệ văn hóa và du lịch giữa Nga và các khu vực miền Nam Việt Nam hiện nay ra sao?

Số lượng du khách Nga đến Việt Nam trong năm 2024 tăng gần 85%, đạt 282,5 nghìn người, dù vẫn thấp so với mức trước đại dịch. Điều này phản ánh tín hiệu tích cực khi các chuyến bay thẳng giữa Moscow và TP.HCM được khôi phục, cùng các chuyến bay nối giữa Irkutsk và Nha Trang. Các khu nghỉ dưỡng miền Nam Việt Nam đang thu hút nhiều du khách Nga, và các công ty du lịch Nga coi đây là điểm đến ưu tiên. Du khách Việt Nam đến Nga cũng đang tăng, đặc biệt tới Moscow và Saint Petersburg.

Mối quan hệ văn hóa hai quốc gia trong năm qua nổi bật với buổi biểu diễn của dàn hợp xướng "Chor Turetsky" tại TP.HCM vào tháng 1/2024. Ngoài ra, hợp tác thể thao cũng được thúc đẩy với các hoạt động như giao lưu futsal và sự tham gia của đội tuyển Nga tại Giải vô địch Võ thuật quốc tế Việt Nam.

Chính phủ Nga đã cấp nhiều học bổng cho sinh viên Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực kỹ thuật và năng lượng. Ông đánh giá như thế nào về tiềm năng của đội ngũ nhân lực này khi họ trở về Việt Nam, góp phần vào các dự án và liên doanh phát triển kinh tế, thương mại giữa hai quốc gia?

Chính phủ Nga đã cấp học bổng cho nhiều thế hệ sinh viên Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực kỹ thuật và năng lượng, giúp hàng nghìn sinh viên đạt học vị tiến sĩ và đóng góp vào sự phát triển đất nước. Hệ thống giáo dục của Nga nổi bật với sự kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, giúp sinh viên phát triển tư duy độc lập, sáng tạo và kỹ năng đa dạng.

Các chương trình học bổng, trao đổi sinh viên và dự án nghiên cứu khoa học giữa Nga và Việt Nam ngày càng được thúc đẩy, với khoảng 1.000 sinh viên Việt Nam được cấp học bổng mỗi năm. Các trường đại học hàng đầu của Nga như đại học xây dựng MISI, Học viện Hành chính Công và Kinh tế Quốc dân Nga (RANEPA), Đại học Liên bang Viễn Đông, Trường Kinh tế Cao cấp và Đại học Hữu nghị các dân tộc Liên bang Nga (RUDN) là điểm đến phổ biến của sinh viên Việt Nam. Đặc biệt, số lượng cán bộ công an Việt Nam theo học tại các cơ sở giáo dục của Bộ Nội vụ Nga đang tăng nhanh.

Thông qua các chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo hai nước (gần đây là chuyến thăm gần đây của Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin đến Việt Nam), nhiều văn bản, bản ghi nhớ về hợp tác và các thỏa thuận khác đã được ký kết. Theo ông, các ngành nào có tiềm năng lớn nhất để phát triển và hợp tác đầu tư giữa Việt Nam và Nga?

Ngoài các ngành truyền thống như năng lượng, chế tạo máy, y tế và nông nghiệp, cùng với sự thay đổi nhanh chóng của thế giới, chúng tôi cũng đang mở rộng hợp tác vào các lĩnh vực mới như năng lượng hạt nhân, trí tuệ nhân tạo, nghiên cứu vũ trụ, công nghệ cao và bảo vệ môi trường.

Với những cơ hội hợp tác trong khuôn khổ ASEAN, ông đánh giá vai trò của Nga đối với sự ổn định và tăng trưởng kinh tế ở khu vực Đông Nam Á như thế nào?

Nga và Việt Nam đã và đang hợp tác chặt chẽ tại các diễn đàn quốc tế, đặc biệt là Liên Hợp Quốc, với những quan điểm tương đồng về tình hình khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Việt Nam luôn là đối tác quan trọng trong việc xây dựng một “kiến trúc quan hệ quốc tế” công bằng và minh bạch. Nga luôn kiên định trong việc củng cố vai trò trung tâm của ASEAN trong các vấn đề chính trị và an ninh.

Những thách thức chính đối với hợp tác Nga-Việt hiện nay là gì, và các biện pháp nào đang được thực hiện để vượt qua những thách thức đó?

Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga có một lịch sử lâu dài và bền vững, điều này phản ánh mức độ tin cậy cao giữa 2 quốc gia. Tuy Việt Nam đang phải đối mặt với sức ép mạnh từ các lệnh trừng phạt của phương Tây với Nga, nhưng nhờ chính sách ngoại giao cân bằng của Việt Nam, đất nước vẫn phát triển vì lợi ích của người dân.

Các chuyến thăm gần đây của Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Mikhail Mishustin đến Việt Nam, cũng như sự tham gia của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại hội nghị BRICS tại Kazan vào tháng 10 năm ngoái, đã thể hiện rõ quyết tâm của hai quốc gia trong việc phát triển hợp tác đa phương, bất chấp những áp lực từ bên ngoài.

Ông nhìn nhận thế nào về tương lai của quan hệ Nga-Việt trong thập kỷ tới và những lĩnh vực nào sẽ là ưu tiên chính cho cả hai quốc gia?

Nhìn nhận về tương lai của quan hệ Nga-Việt trong những thập kỉ tới, tôi xin trích lời của Tổng thống Vladimir Putin: "Cùng với Việt Nam, chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng quan hệ song phương và phát triển hợp tác vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì ổn định và thịnh vượng trong khu vực và trên toàn thế giới".

Và tôi tin rằng dựa trên những truyền thống tốt đẹp về tình hữu nghị, sự tin cậy và giúp đỡ lẫn nhau, chúng ta sẽ đạt được tất cả các mục tiêu lớn đã đề ra.

Nhân dịp kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao giữa Nga và Việt Nam, Ngài có thể chia sẻ kế hoạch cụ thể để làm sâu sắc thêm hợp tác song phương?

Nhân kỷ niệm 75 năm quan hệ Việt Nam – Liên bang Nga, hai bên sẽ tập trung vào hợp tác kinh tế, mở rộng giao thương, đầu tư và tín dụng tài chính, tận dụng Hiệp định Thương mại tự do giữa Liên minh Kinh tế Á-Âu và Việt Nam. Đặc biệt, sẽ đẩy mạnh đầu tư trong các lĩnh vực khai khoáng, công nghiệp, năng lượng, công nghệ cao và bảo vệ môi trường, cũng như mở rộng hợp tác trong thủy sản và lâm nghiệp.

Bên cạnh đó, hợp tác giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực và y tế sẽ được nâng cao, đặc biệt trong đào tạo đội ngũ y tế chất lượng cao và chuyển giao công nghệ. Cộng đồng người Nga tại TP.HCM cũng sẽ tích cực tham gia vào các hoạt động kỷ niệm, góp phần thúc đẩy quan hệ hai quốc gia.

Như Quỳnh

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/tong-lanh-su-nga-tai-tp-hcm-cac-tinh-mien-nam-viet-nam-la-chia-khoa-trong-thuong-mai-song-phuong.htm