Chiều 16/5, tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2023.
Bội chi ngân sách giảm 163.936 tỷ đồng
Theo báo, dự toán thu NSNN năm 2023 là 1.620.744 tỷ đồng; quyết toán là 1.770.776 tỷ đồng, tăng 150.032 tỷ đồng (9,3%) so với dự toán. Tỷ lệ huy động vào NSNN đạt 17,2% GDP; riêng thu từ thuế, phí, lệ phí đạt 14% GDP.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày báo cáo
Về chi NSNN, dự toán là 2.076.244 tỷ đồng, quyết toán là 1.936.912 tỷ đồng (bao gồm số chi từ nguồn năm trước chuyển sang theo quy định), giảm 139.332 tỷ đồng (6,7%) so với dự toán.
Trong đó, dự toán chi thường xuyên là 1.172.295 tỷ đồng, quyết toán là 1.117.207 tỷ đồng, giảm 55.088 tỷ đồng (4,7%) so với dự toán do một số nhiệm vụ không triển khai được phải hủy dự toán, một số nhiệm vụ không đủ điều kiện quyết toán phải thu hồi nộp NSNN, một số nội dung được chuyển nguồn sang năm sau để thực hiện nhiệm vụ.
Tỷ trọng chi thường xuyên bằng 57,7% tổng chi NSNN theo đúng định hướng Nghị quyết số 23 của Quốc hội và Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị.
Đối với chi đầu tư phát triển, dự toán là 728.806 tỷ đồng, quyết toán là 723.839 tỷ đồng, giảm 4.967 tỷ đồng (0,7%) so với dự toán. Trong đó, dự toán chi đầu tư phát triển ngân sách trung ương (NSTW) là 214.586 tỷ đồng, quyết toán là 155.360 tỷ đồng, giảm 59.226 tỷ đồng (27,6%) so với dự toán, bao gồm số chi từ nguồn năm trước chuyển sang theo quy định.
Dự toán chi đầu tư phát triển ngân sách địa phương (NSĐP) là 514.220 tỷ đồng, quyết toán là 568.479 tỷ đồng, tăng 54.259 tỷ đồng (10,6%) so với dự toán Quốc hội giao, do bao gồm số giải ngân từ nguồn năm trước chuyển sang theo quy định và nguồn bổ sung từ dự phòng NSTW, tăng thu NSĐP.
Về chi trả nợ lãi, dự toán là 102.890 tỷ đồng, quyết toán là 89.323 tỷ đồng, giảm 13.567 tỷ đồng (13,2%) so với dự toán. Nguyên nhân chủ yếu là do số huy động từ phát hành trái phiếu Chính phủ năm 2022 thấp hơn kế hoạch, nên số chi trả nợ lãi năm 2023 giảm so với dự toán.
Về bội chi, dự toán bội chi NSNN là 455.500 tỷ đồng, bằng 4,42% GDP; quyết toán là 291.564 tỷ đồng, bằng 2,83% GDP thực hiện, giảm 163.936 tỷ đồng (36%) so với dự toán.
Nợ công năm 2023 bằng 36,07% GDP
Tổng số nợ công đến năm 2023 là 3.722.699,95 tỷ đồng, bằng 36,07% GDP. Nợ Chính phủ là 3.428.046,28 tỷ đồng, bằng 33,22% GDP. Nợ được Chính phủ bảo lãnh là 283.530,03 tỷ đồng, bằng 2,75% GDP. Nợ Chính quyền địa phương là 60.962,22 tỷ đồng, bằng 0,6% GDP.
Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu NSNN là 17,22%. Các chỉ tiêu nợ công năm 2023 trong giới hạn cho phép của Quốc hội.
Trong đó, quyết toán bội chi NSTW là 284.913 tỷ đồng, giảm 145.587 tỷ đồng (33,8%) so với dự toán, chủ yếu do công tác quản lý chi NSNN chặt chẽ, thực hiện tiết kiệm chi, cắt giảm các nhiệm vụ chi chưa thực sự cấp thiết; cắt giảm những khoản chi NSTW đã được giao trong dự toán đầu năm nhưng đến ngày 30/6/2023 chưa phân bổ; hủy dự toán một số nhiệm vụ không triển khai được; thu hồi các khoản NSTW hỗ trợ cho NSĐP hết nhiệm vụ chi, không giải ngân được được để giảm bội chi NSTW. Nguồn bù đắp bội chi NSTW từ vay trong nước là 251.546 tỷ đồng; vay ngoài nước 33.367 tỷ đồng.
Bội chi NSĐP quyết toán là 6.651 tỷ đồng, giảm 18.349 tỷ đồng (73,4%) so với dự toán do trong tổ chức thực hiện, tiến độ triển khai một số dự án sử dụng nguồn vốn vay ODA ở các địa phương chậm.
Tổng mức vay của NSNN năm 2023 cũng giảm 25,5% so với dự toán. Theo đó, số quyết toán là 482.625 tỷ đồng, giảm 165.588 tỷ đồng.
Thu vượt dự toán bù đắp số giảm thu do thực hiện chính sách hỗ trợ
Các khoản vay, trả nợ, bảo lãnh Chính phủ và vay về cho vay lại được quản lý, kiểm soát chặt chẽ. Dư nợ công, dư nợ Chính phủ, dư nợ nước ngoài của quốc gia, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ thấp hơn mức trần và ngưỡng cảnh báo quy định, góp phần củng cố xếp hạng tín nhiệm quốc gia.
Nhìn chung, Chính phủ đánh giá năm 2023, chính sách tài khóa được điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời, có trọng tâm, trọng điểm, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và đời sống người dân.
Thu NSNN vượt dự toán góp phần bù đắp số giảm thu do thực hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, đồng thời bổ sung nguồn lực thực hiện chính sách cải cách tiền lương, bổ sung vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, thực hiện các nhiệm vụ quan trọng, cấp bách về quốc phòng, an ninh,...
Việc quản lý chi NSNN được thực hiện chặt chẽ, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên ngay từ dự toán đầu năm và trong quá trình điều hành, ưu tiên bố trí tăng chi đầu tư phát triển ngay từ khâu bố trí dự toán; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, nâng cao kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách….
Toàn cảnh phiên họp chiều 16/5.
Báo cáo về tình hình nợ thuế, xóa nợ thuế, Chính phủ cho biết tổng số tiền thuế nợ đến thời điểm 31/12/2023 do cơ quan Thuế quản lý là 184.998,2 tỷ đồng (trong đó, tiền thuế nợ có khả năng thu là 132.856,7 tỷ đồng, tiền thuế nợ đang xử lý là 27.058,5 tỷ đồng, tiền thuế nợ khó thu 25.083 tỷ đồng) tăng 16,4% so với năm 2022.
Tổng số nợ thuế do cơ quan Hải quan quản lý đến thời điểm 31/12/2023 là 7.026,03 tỷ đồng (trong đó nợ thuế chuyên thu 5.580,48 tỷ đồng, nợ thuế tạm thu 1.445,55 tỷ đồng) giảm 1,5% so với năm 2022. Cụ thể: nợ quá hạn về thuế chuyên thu 5.580,48 tỷ đồng, giảm 1,8%; nợ quá hạn về thuế tạm thu 1.445,55 tỷ đồng, tăng 0,03%.
Trong năm 2023, cơ quan Thuế, cơ quan Hải quan đã tích cực trong việc thu thập, xác minh thông tin, tài sản, tình trạng hoạt động của doanh nghiệp để từ đó áp dụng các biện pháp cưỡng chế phù hợp nhằm thu hồi nợ đọng. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, rà soát các khoản nợ để triển khai các giải pháp đôn đốc và thực hiện các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về thuế để thu hồi nợ thuế.
Cũng trong năm 2023, ngành Thuế đã thực hiện xóa nợ theo quy định tại Luật Quản lý thuế số tiền nợ gốc là 368,280 triệu đồng. Ngành Hải quan đã thực hiện xóa nợ theo Luật Quản lý thuế số tiền nợ gốc là 2,214 tỷ đồng, số tiền chậm nộp 43,7 triệu đồng.
Hoàng Yến