Tổng thống Mỹ bất ngờ hoãn ngày áp thuế: Nhân tố bất ổn mới đối với thị trường

18 giờ trướcBài gốc

Vĩ đại hơn hay hoang mang hơn?

Tổng thống Donald Trump từng hứa rằng việc tăng thuế đối với gần 3 nghìn tỷ USD hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ sẽ mang lại sự giàu có cho người dân, tạo ra hàng loạt việc làm mới tại các nhà máy, giảm thâm hụt ngân sách và đơn giản là khiến các quốc gia khác đối xử với Mỹ tôn trọng hơn.

Tổng thống Mỹ phát biểu trong cuộc họp ngày 28/7 tại Scotland. Ảnh: AP

Ông Trump tỏ ra phấn khởi khi phần lớn thế giới đang chờ đợi những gì ông sẽ làm. “Thuế quan đang làm cho nước Mỹ VĨ ĐẠI và GIÀU CÓ TRỞ LẠI”, ông phát biểu vào sáng 31/7 trên Truth Social.

Nhưng thực tế, các chuyên gia cho rằng, Tổng thống Mỹ đã xây dựng một chính sách bất cẩn, một chính sách có thể gây ra những tác hại dần dần theo thời gian, làm xói mòn quyền lực và sự thịnh vượng của nước Mỹ. Theo họ, mức thuế quan khổng lồ này có nguy cơ gây tổn hại đến vị thế toàn cầu của Mỹ khi các đồng minh cảm thấy bị ép buộc vào những thỏa thuận thiếu thiện chí. Cũng như việc đánh thuế nguyên liệu thô mà các nhà máy và hàng hóa thiết yếu của Mỹ sử dụng, thuế quan cũng đe dọa tạo ra áp lực lạm phát mới và cản trở tăng trưởng kinh tế - những lo ngại mà Nhà Trắng của ông Trump đã bác bỏ.

Scott Lincicome, Phó chủ tịch kinh tế tại Viện Cato cho biết: “Điều duy nhất chúng ta có thể chắc chắn vào sáng 1/8 là mức thuế nhập khẩu của Mỹ, vốn kìm hãm tăng trưởng, sẽ cao kỷ lục và phức tạp, và vì những thỏa thuận này còn mơ hồ và chưa hoàn tất, nên sự bất ổn về chính sách sẽ vẫn ở mức rất cao”.

Thuế quan “tùy cơ ứng biến”

Sắc lệnh thuế mới tiếp nối chuỗi biện pháp cứng rắn mà Tổng thống Donald Trump công bố từ tháng 4, trong cái gọi là “Ngày Giải phóng thương mại”. Khi thị trường tài chính rúng động, tác động đến những bộ phận cốt lõi của nền kinh tế Mỹ, ông Trump quyết định tạm hoãn 90 ngày để đàm phán, nhưng không đạt được nhiều kết quả. Giờ đây, thay vì giải pháp toàn diện, Trump chọn gửi thư đơn phương công bố mức thuế.

Theo đó, hàng nhập khẩu từ Thụy Sĩ sẽ chịu thuế 39% (tăng so với mức 31% đe dọa hồi tháng 4), trong khi Liechtenstein lại được giảm từ 37% xuống còn 15%. Trong vòng đàm phán mới nhất, ông Trump tuyên bố đã đạt được thỏa thuận sơ bộ với EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Indonesia và Philippines. Ông cũng “giữ nguyên” mức thuế với Mexico ở 25% trong khi tiếp tục đàm phán thêm 90 ngày. Riêng Canada bị tăng mức thuế fentanyl lên 35% chỉ sau một cuộc điện đàm sáng 31/7.

Hoang mang từ đồng minh tới đối thủ

Căng thẳng ngày càng rõ rệt. EU đang chờ một thỏa thuận thuế 15% được thể hiện bằng văn bản. Hàng chục nước - từ Thụy Sĩ đến Na Uy - vẫn chưa rõ mức thuế mình sẽ phải chịu. Trong khi đó, Thủ tướng Canada Mark Carney "úp mở" rằng, Ottawa không còn có thể trông cậy vào Mỹ như một đồng minh đáng tin cậy.

Ấn Độ, vốn từng được xem là điểm đến thay thế Trung Quốc trong chuỗi cung ứng giờ cũng phải gánh mức thuế 25%. Mặc dù Mỹ nỗ lực kìm hãm sức mạnh sản xuất của Bắc Kinh, nhưng Washington vẫn đang trong quá trình đàm phán mở rộng với Trung Quốc, nước này hiện đang bị đánh thuế 30% và đã trả đũa bằng thuế 10% với hàng hóa Mỹ.

Tác động kinh tế

Các tập đoàn lớn như Ford Motor Co. đã cảnh báo rằng, thuế quan mới có thể khiến lợi nhuận ròng năm nay giảm 2 tỷ USD. Công ty mỹ phẩm Yon-Ka của Pháp thì lên tiếng về khả năng cắt giảm nhân sự và đầu tư, đồng thời dự báo giá hàng tiêu dùng sẽ tăng mạnh.

Dù Nhà Trắng ca ngợi mức thu ngân sách tăng với khoảng 127 tỷ USD thuế hải quan từ đầu năm, cao hơn 70 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng chưa có dấu hiệu nào cho thấy thuế quan sẽ tạo ra nhiều việc làm trong ngành sản xuất trong nước hơn. Thực tế là nền kinh tế Mỹ hiện có ít hơn 14.000 việc làm trong ngành sản xuất so với tháng 4.

Vào ngày 31/7, một thước đo lạm phát quan trọng, được gọi là chỉ số Chi tiêu tiêu dùng cá nhân, cho thấy giá cả đã tăng 2,6% trong 12 tháng kết thúc vào tháng 6, một dấu hiệu cho thấy lạm phát có thể đang tăng tốc khi thuế quan được áp dụng trong nền kinh tế.

Viễn cảnh lạm phát tăng cao do thuế quan đã khiến Cục Dự trữ Liên bang phải hoãn việc cắt giảm thêm lãi suất chuẩn, một điểm khiến ông Trump thất vọng, người đã gọi Chủ tịch Fed Jerome Powell là "kẻ thua cuộc hoàn toàn" trên Truth Social.

Thách thức pháp lý

Trong khi đó, tính hợp pháp của việc áp thuế vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ khi một tòa phúc thẩm Mỹ hôm 31/7 đã nghe các lập luận về việc liệu ông Trump có vượt quá thẩm quyền của mình khi tuyên bố "tình trạng khẩn cấp" theo luật năm 1977 để áp thuế, cho phép ông tránh được sự chấp thuận của Quốc hội hay không.

Thẩm phán Todd Hughes nghiêm khắc chất vấn đại diện Bộ Tư pháp: “Ông đang yêu cầu một thẩm quyền không giới hạn”. Vụ kiện được dự báo sẽ kéo dài và có thể kết thúc tại Tòa án Tối cao.

Cùng lúc phát đi hàng loạt tín hiệu cứng rắn, chính quyền Tổng thống Donald Trump vẫn đang "lèo lái" một chính sách thương mại dựa nhiều vào sức ép hơn là đồng thuận. Điều này khiến các quốc gia không chỉ cảm thấy bị ép buộc, mà còn mất lòng tin vào tính ổn định lâu dài của chính sách Mỹ.

Quỳnh Vũ

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/tong-thong-my-bat-ngo-hoan-ngay-ap-thue-nhan-to-bat-on-moi-doi-voi-thi-truong-10381857.html