Phát biểu trong chuyến thăm nhà máy Irvin Works của U.S. Steel ở Pennsylvania (Mỹ), Tổng thống Donald Trump cho biết sẽ tăng gấp đôi thuế nhập khẩu thép lên 50% nhằm bảo vệ ngành công nghiệp thép nội địa.
"Chúng tôi sẽ nâng thuế từ 25% lên 50% đối với thép nhập khẩu vào nước Mỹ. Với mức thuế 25%, họ còn có thể “vượt rào”, nhưng ở mức 50% thì họ sẽ không thể”, ông Donald Trump nhấn mạnh. Mức thuế mới sẽ có hiệu lực từ ngày 4/6, theo thông báo của Tổng thống Mỹ trên nền tảng Truth Social.
Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh ông Trump đến thăm nhà máy U.S. Steel, không lâu sau khi ông đưa ra lời ám chỉ về khả năng chấp thuận một thương vụ giữa U.S. Steel và tập đoàn thép Nippon của Nhật Bản. Các nhà đầu tư và đại diện công đoàn đang chờ đợi những thông tin cụ thể về cấu trúc của thương vụ, song ông Trump không hề tiết lộ thêm chi tiết.
Nhưng theo ông, Nippon đã cam kết sẽ duy trì hoạt động các lò cao của U.S. Steel ở mức công suất tối đa trong ít nhất 10 năm tới. Tổng thống cũng khẳng định sẽ không có nguy cơ sa thải và hoàn toàn không có việc chuyển việc ra nước ngoài. Ông còn cho biết thêm mỗi công nhân của U.S. Steel sẽ nhận được khoản tiền thưởng trị giá 5.000 USD.
Mặc dù U.S. Steel gọi đây là một thương vụ sáp nhập trong tài liệu nộp lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) hôm 8/4, theo đó công ty sẽ trở thành công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của Nippon Steel Bắc Mỹ nhưng vẫn tiếp tục hoạt động độc lập; ông Donald Trump lại tránh dùng từ "sáp nhập" mà thay vào đó, trong bài đăng ngày 23/5 trên Truth Social, ông gọi đây là một "quan hệ đối tác".
Tổng thống cũng nhấn mạnh rằng trụ sở chính của U.S. Steel sẽ tiếp tục được đặt tại Pittsburgh, và Nippon sẽ đầu tư 14 tỷ USD trong vòng 14 tháng vào doanh nghiệp 120 năm tuổi của nước Mỹ.
Theo nguồn tin của CNBC, Nippon dự kiến sẽ hoàn tất thương vụ mua lại U.S. Steel với giá 55 USD/cổ phiếu, đúng bằng mức đề nghị ban đầu mà tập đoàn thép Nhật Bản đưa ra trước khi cựu Tổng thống Joe Biden bác bỏ vào hồi tháng 1/2025. Khi đó, ông Biden chặn thương vụ với lý do an ninh quốc gia, cho rằng thỏa thuận có thể làm suy yếu các chuỗi cung ứng thiết yếu của nước Mỹ.
Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump lại yêu cầu tiến hành xem xét lại thương vụ này vào hồi tháng 4, cho thấy lập trường khác biệt so với quan điểm phản đối trước đó của người tiền nhiệm.
Ngay một ngày sau thời hạn mà Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS) phải đưa ra kết luận về việc liệu hai bên có tìm được giải pháp giảm thiểu rủi ro an ninh quốc gia hay không, Tổng thống Trump đã công bố về “mối quan hệ đối tác” giữa U.S. Steel và Nippon Steel.
Thượng nghị sĩ bang Pennsylvania Dave McCormick mới đây đã tiết lộ chính phủ Mỹ sẽ nắm giữ "cổ phần vàng" (golden share), cơ chế đặc biệt cho phép quyết định số lượng ghế trong hội đồng quản trị của U.S. Steel. Bên cạnh đó, CEO của U.S. Steel sẽ là người Mỹ và đa số thành viên hội đồng quản trị cũng đến từ nước Mỹ, ông Dave McCormick nhấn mạnh.
"Đây là một thỏa thuận liên quan đến an ninh quốc gia sẽ được ký với chính phủ Mỹ. “Cổ phần vàng” sẽ đảm bảo chính phủ có quyền phê duyệt một số thành viên hội đồng quản trị và có thể giám sát hoạt động sản xuất cũng như đảm bảo lực lượng lao động sẽ không bị cắt giảm”, Thượng nghị sĩ McCormick nói trên chương trình Squawk Box của CNBC. Tất nhiên, Nippon Steel vẫn sẽ có đại diện trong hội đồng quản trị U.S. Steel và điều này chắc chắn sẽ là một phần trong cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp.
Liên đoàn Công nhân Thép Mỹ (United Steelworkers – USW), tổ chức từng phản đối thương vụ, hiện cho biết họ chưa thể đưa ra đánh giá về tác động từ thông báo của ông Trump nếu không có thêm thông tin cụ thể. "Chúng tôi vẫn lo ngại rằng Nippon, một tập đoàn nước ngoài từng vi phạm luật thương mại với chúng ta, sẽ tiếp tục làm xói mòn năng lực sản xuất thép của nước Mỹ và đe dọa hàng ngàn việc làm của người dân Mỹ”, Chủ tịch USW David McCall nói trong một tuyên bố.
Lan Anh