Tổng thống Mỹ quyết giành lại kênh đào Panama, cảnh báo có động thái mạnh

4 giờ trướcBài gốc

Mỹ lo ngại ảnh hưởng từ Bắc Kinh

Hãng tin Reuters dẫn tuyên bố ngày 2/2 (theo giờ địa phương) của Tổng thống Mỹ Donald Trump trước báo giới cho biết: "Trung Quốc đang điều hành kênh đào Panama dù kênh đào này không được trao cho họ mà là cho Panama. Họ đã vi phạm thỏa thuận và chúng tôi sẽ giành lại kênh đào này nếu không sẽ có động thái rất mạnh".

Hiện nay, quan hệ giữa Mỹ và Panama căng thẳng liên quan đến việc kiểm soát kênh đào Panama dù mâu thuẫn có phần dịu bớt khi Ngoại trưởng Marco Rubio đã dành chuyến công du nước ngoài đầu tiên để gặp Tổng thống Panama Rául Mulino và Ngoại trưởng Javier Martínez-Acha.

Kênh đào Panama có vị trí chiến lược về vận tải thủy ở khu vực Nam Mỹ (Ảnh: Britanica).

Tại cuộc gặp, ông Rubio bày tỏ quan ngại của Mỹ về cáo buộc Trung Quốc đang kiểm soát kênh đào Panama. Ông Rubio nhấn mạnh, điều này có thể khiến Mỹ phải thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình dựa trên một hiệp ước lâu đời về việc kênh đào duy trì tính trung lập.

Theo đó, kênh đào Panama đã được Mỹ bàn giao lại cho Panama theo một hiệp ước năm 1977 trong đó cho phép Mỹ can thiệp quân sự nếu hoạt động của tuyến đường thủy qua kênh đào bị gián đoạn bởi xung đột nội bộ hoặc một thế lực bên ngoài.

Trong khi đó, Tổng thống Panama dù nhấn mạnh với Ngoại trưởng Rubio rằng chủ quyền của Panama đối với kênh đào không phải là vấn đề để tranh luận song cho biết đã giải quyết những quan ngại của Washington về ảnh hưởng của Bắc Kinh đối với tuyến đường thủy quan trọng này.

Theo ông Mulino, Panama sẽ không gia hạn biên bản ghi nhớ năm 2017 về việc tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc. Ông Mulino đồng thời gợi ý thỏa thuận giữa Panama và Bắc Kinh có thể sớm kết thúc.

Tổng thống Mulino khẳng định Panama sẽ tìm cách hợp tác với Mỹ về hoạt động đầu tư mới, bao gồm các dự án về cơ sở hạ tầng. "Tôi nghĩ chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ đã mở ra cánh cửa để xây dựng mối quan hệ mới nhằm gia tăng đầu tư của Mỹ vào Panama nhiều nhất có thể", ông Mulino nói.

Tổng thống Mulino đồng thời cho rằng sẽ khó có nguy cơ Mỹ sử dụng vũ lực để giành lại quyền kiểm soát kênh đào Panama.

Panama rà soát hoạt động của công ty Hong Kong điều hành kênh đào

Cũng tại cuộc gặp, ông Mulino cho biết chính quyền Panama đang tiến hành một cuộc kiểm toán đối với Panama Ports, một công ty con của tập đoàn CK Hutchison Holdings có trụ sở tại Hong Kong, Trung Quốc.

Được biết, Hutchison Ports là một trong những nhà khai thác cảng lớn nhất thế giới, quản lý 53 cảng tại 24 quốc gia, bao gồm cả các đồng minh của Mỹ như Anh, Australia và Canada.

Tổng thống Panama Mulino (trái) và Ngoại trưởng Mỹ Runio tại cuộc gặp (Ảnh: AFP).

"Chúng tôi phải chờ cho đến khi cuộc kiểm toán kết thúc mới có thể đưa ra kết luận pháp lý và hành động phù hợp", ông Mulino nói thêm.

Theo các bài báo trước đây của CNN, Hutchison Ports không kiểm soát quyền tiếp cận kênh đào Panama. Công nhân làm việc tại hai cảng của Hutchison Ports ở kênh đào Panama chỉ thực hiện bốc dỡ container lên tàu và cung cấp nhiên liệu.

Trong khi đó, 3 cảng khác gần khu vực kênh đào Panama hiện được điều hành bởi các công ty cạnh tranh cung cấp các dịch vụ tương tự.

Bên cạnh vấn đề kênh đào Panama, tại cuộc gặp với ông Rubio, giới chức Panama còn thảo luận về khả năng mở rộng chương trình chuyến bay hồi hương người nhập cư trái phép vào Mỹ về nước nếu không đủ điều kiện ở lại Panama.

Tổng thống Mulino nhấn mạnh Mỹ sẽ phải chịu toàn bộ chi phí cho chương trình này.

"Chúng tôi có thể đưa họ từ Panama về nước với điều kiện Mỹ phải chịu toàn bộ chi phí. Panama sẽ không chi một đồng nào cho chương trình này", ông Mulino nói.

Chương trình chuyến bay hồi hương được Mỹ và Panama ký kết hồi tháng 7/2024 nhằm giảm tình trạng người di cư bất hợp pháp qua Darien Gap, một khu vực rừng nhiệt đới và đồi núi nối liền Nam Mỹ với Trung Mỹ. Hành trình dài 106km qua Darien là tuyến đường quan trọng đối với những người di cư từ Colombia đến Panama với hy vọng có thể đến được Mỹ và Canada.

Tổng thống Panama cho biết những người thuộc diện được hồi hương có thể bao gồm những người di cư từ Venezuela, Colombia, Ecuador và các quốc gia khác.

Khánh An

Nguồn Giao Thông : https://www.baogiaothong.vn/tong-thong-my-quyet-gianh-lai-kenh-dao-panama-canh-bao-co-dong-thai-manh-192250203145234749.htm