Tổng thống Nga Putin thăm Ấn Độ: Củng cố lợi ích chiến lược

một giờ trướcBài gốc

Chuyến thăm tới Ấn Độ của Tổng thống Nga Putin thu hút sự chú ý đặc biệt của phương Tây, trong bối cảnh mối quan hệ giữa Nga, Ấn Độ với Mỹ có những diễn biến phức tạp

Tổng thống Nga Putin và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong một cuộc gặp năm 2021. Ảnh: Tân Hoa xã

Điểm đáng chú ý trong chuyến thăm

Chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Vladimir Putin trong hai ngày 4-5/12 được đánh giá là một trong những sự kiện đối ngoại song phương quan trọng nhất trong năm 2025. Chuyến thăm phản ánh mức độ ưu tiên đặc biệt mà Nga dành cho Ấn Độ trong chiến lược khu vực Á-Âu đang tái định hình. Chuyến thăm cũng gây chú ý khi diễn ra trong bối cảnh khu vực và quốc tế đang có nhiều diễn biến phức tạp, với một số điểm đặc biệt đáng lưu ý.

Điểm nhấn nổi bật nhất của chuyến thăm là Hội nghị Thượng đỉnh Ấn Độ - Nga thường niên lần thứ 23, khuôn khổ đối thoại chiến lược cao nhất giữa hai nước. Tổng thống Putin và Thủ tướng Modi dự kiến rà soát toàn diện hợp tác trên các trụ cột truyền thống như quốc phòng - an ninh, năng lượng, thương mại - đầu tư, khoa học - công nghệ và kết nối. Trong bối cảnh khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương biến động mạnh và cục diện toàn cầu phân cực sâu sắc, cuộc gặp trực tiếp được kỳ vọng sẽ tạo xung lực mới cho quan hệ song phương vốn được coi là “mỏ neo ổn định” trong chính sách đối ngoại của cả hai nước.

Thứ hai, việc ông Putin chọn New Delhi là điểm đến cho chuyến thăm cấp nhà nước hiếm hoi cho thấy Ấn Độ đang trở thành một trụ cột mang tính chất “cân bằng chiến lược” trong chính sách đối ngoại của Nga. Moscow cần những đối tác “đủ tầm” và có khả năng đối thoại với cả phương Tây và các đối tác khác. Ấn Độ đang thể hiện rất tốt vai trò này trong môi trường địa chính trị phức tạp hiện nay.

Thứ ba, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ Nga - Mỹ xuất hiện một số tín hiệu “ấm” trở lại sau các đề xuất mới về xung đột Ukraine theo hướng có lợi cho Nga. Tuy vậy, Washington vẫn duy trì sức ép buộc New Delhi phải giảm mua dầu của Nga. Điều này khiến quan hệ Nga - Ấn - Mỹ trở thành một tam giác chiến lược phức tạp, nhiều biến số; trong đó Ấn Độ kiên định duy trì tự chủ chiến lược và không để quan hệ với Moscow bị chi phối bởi các áp lực từ phương Tây.

Một điểm nhấn quan trọng khác là hợp tác và phối hợp lập trường trong các cơ chế đa phương như BRICS, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và G20. Điều này vừa nâng cao vị thế của cả Ấn Độ và Nga, vừa đóng góp vào việc củng cố đoàn kết nội bộ, cũng như hiệu quả của các cơ chế này.

Với tất cả những yếu tố này, chuyến thăm của Tổng thống Vladimir Putin không chỉ mang tính biểu tượng mà còn có ý nghĩa chiến lược sâu rộng đối với tương lai quan hệ Ấn - Nga trong thời gian tới. Đây được xem là phép thử quan trọng cho năng lực thích ứng của hai bên trước bối cảnh toàn cầu chuyển dịch mạnh mẽ, đồng thời khẳng định New Delhi tiếp tục theo đuổi đường lối đối ngoại độc lập, linh hoạt và định vị mình như một trung tâm quyền lực mới của thế giới đa cực.

Nội dung hội nghị thượng đỉnh Ấn Độ-Nga

Trong khuôn khổ chuyến thăm, trọng tâm sẽ là Hội nghị Thượng đỉnh Ấn Độ – Nga thường niên lần thứ 23 diễn ra ngày 5/12 tại New Delhi. Sự kiện được đánh giá là cơ hội quan trọng để hai nước củng cố các trụ cột hợp tác chiến lược trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu nhiều biến động. Chương trình nghị sự dự kiến bao trùm các lĩnh vực then chốt như quốc phòng - an ninh, năng lượng, thương mại - đầu tư, hợp tác khoa học - công nghệ và tăng cường phối hợp tại các cơ chế đa phương.

Quốc phòng – an ninh tiếp tục là tâm điểm của quan hệ song phương. Nga hiện cung cấp khoảng 36% trang bị quân sự của Ấn Độ, và New Delhi mong muốn duy trì mức độ hợp tác này trong khi thúc đẩy đồng sản xuất và chuyển giao công nghệ để phục vụ chiến lược “Sản xuất tại Ấn Độ”. Tại Hội nghị thượng đỉnh lần này, hai bên dự kiến rà soát tiến độ các dự án lớn như liên doanh sản xuất tên lửa siêu thanh BrahMos, chế tạo súng trường AK-203, kế hoạch bảo trì - nâng cấp khí tài Nga đang biên chế.

Ấn Độ cũng cân nhắc mua thêm hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 và đưa các phương án hợp tác dài hạn về S-500 hay tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm Su-57E vào thảo luận. Đáng chú ý, việc Quốc hội Nga phê chuẩn Thỏa thuận Trao đổi Hỗ trợ Hậu cần Tương hỗ (RELOS) ngay trước chuyến thăm được xem là cử chỉ nhiều ý nghĩa, mở rộng khả năng phối hợp tác chiến, đặc biệt trong bối cảnh an ninh khu vực tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Thứ hai là về hợp tác năng lượng. Từ năm 2022, Nga duy trì vai trò là nhà cung dầu thô lớn nhất cho Ấn Độ, góp phần giúp New Delhi ổn định giá nhiên liệu và kiểm soát lạm phát giữa biến động toàn cầu. Trong cuộc gặp, hai bên dự kiến thảo luận các phương án duy trì các hợp đồng năng lượng thông qua những kênh trung gian mới, điều chỉnh chuỗi cung ứng và mở rộng hợp tác trong lĩnh vực khí hóa lỏng (LNG) và than cốc luyện kim. Nga cũng kỳ vọng thúc đẩy triển khai các dự án lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) tại Ấn Độ, đồng thời đẩy nhanh tiến độ các giai đoạn tiếp theo của Nhà máy điện hạt nhân Kudankulam – công trình biểu tượng của hợp tác năng lượng hạt nhân Ấn - Nga.

Về phía Ấn Độ, mục tiêu trọng tâm là bảo đảm an ninh năng lượng bền vững, đa dạng hóa nguồn cung và tiếp tục tận dụng lợi thế giá của dầu Nga trong thời gian tới. Tuy nhiên, New Delhi cũng phải tính toán thận trọng trước các sức ép và yếu tố tác động từ Mỹ và phương Tây, nhằm duy trì cân bằng chiến lược trong bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay.

Ở lĩnh vực thương mại và đầu tư, hai bên dự kiến nỗ lực xử lý tình trạng mất cân bằng thương mại lớn và thúc đẩy thanh toán bằng đồng nội tệ. Nga đang mở rộng hiện diện ngân hàng tại Ấn Độ và thúc đẩy đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do giữa Ấn Độ và Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU). Một số dự án hợp tác mới như sản xuất urê, đóng tàu, hàng hải có thể được công bố.

Ấn Độ cũng tìm cách tăng xuất khẩu sang Nga với các mặt hàng nông sản, hải sản, dược phẩm và thực phẩm chế biến. Hai nước hướng tới mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 100 tỷ USD vào năm 2030. Các cơ chế then chốt như thanh toán bằng đồng nội tệ, Hành lang Vận tải Quốc tế Bắc – Nam (INSTC) và tuyến biển Chennai – Vladivostok được xem là giải pháp chiến lược nhằm tăng hiệu quả logistics, rút ngắn thời gian vận chuyển và nâng cao khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng song phương.

Điện Kremlin cũng nhấn mạnh nhu cầu xây dựng một cấu trúc bảo vệ quan hệ thương mại Ấn – Nga khỏi sự can thiệp của các bên thứ ba. Ngoài ra, một thỏa thuận về cơ chế luân chuyển lao động có tay nghề và lao động phổ thông cũng dự kiến được ký kết, nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực và tăng cường hợp tác kinh tế song phương trong thời gian tới.

Hợp tác khoa học – công nghệ và không gian cũng được đẩy mạnh. Hai bên dự kiến mở rộng phối hợp trong trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, bán dẫn, robot quân sự và công nghệ quốc phòng mới. Trong không gian, Nga và Ấn Độ có thể thúc đẩy hợp tác trong chương trình bay có người lái Gaganyaan, vệ tinh quan sát Trái Đất và nghiên cứu khoa học hành tinh.

Cuối cùng, Ấn Độ và Nga dự kiến tăng cường điều phối lập trường tại các cơ chế đa phương nhằm củng cố vai trò và tiếng nói chung trong các vấn đề toàn cầu. Hai bên cũng sẽ trao đổi về tình hình châu Âu, Trung Đông, Trung Á, an ninh năng lượng, kinh tế thế giới và các thách thức thương mại toàn cầu, qua đó định hình những ưu tiên hợp tác khi môi trường địa – chính trị ngày càng nhiều biến động.

Dư luận Ấn Độ mong chờ gì?

Chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Vladimir Putin và tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Ấn Độ – Nga thường niên lần thứ 23 đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận và giới phân tích chiến lược tại Ấn Độ. Những nội dung bàn thảo được công khai tới thời điểm này đã bao trùm gần như toàn bộ các lĩnh vực hợp tác, cũng như các lợi ích then chốt của hai nước. Dư luận Ấn Độ kỳ vọng chuyến thăm sẽ mang lại các kết quả thực chất, củng cố nền tảng hợp tác thiết thực giữa hai nước và mở ra chương mới cho quan hệ Đối tác Chiến lược Đặc biệt và Đặc quyền Ấn - Nga.

Tuy nhiên, vấn đề với mối quan hệ Ấn - Nga hiện tại là làm sao để vừa củng cố chiều sâu, lại vừa gia tăng chiều rộng của nội hàm hợp tác mà không ảnh hưởng tới lợi ích trong các mối quan hệ khác. Những tháng qua, có thể thấy quan hệ Ấn – Nga đang dần trở thành công cụ tạo sức ép trong các cuộc đàm phán thương mại giữa Ấn Độ và Mỹ. Đã có nhiều thời điểm, thương mại giữa New Delhi và Moscow, đặc biệt là hoạt động mua bán dầu mỏ, trở thành “đòn bẩy” để Washington gây áp lực, buộc Ấn Độ phải nhượng bộ hơn trong việc mở cửa thị trường đối với hàng hóa nhập khẩu.

Sự nhất quán và cứng rắn trong quan điểm của Ấn Độ đã dẫn tới việc chính quyền Mỹ của Tổng thống Donald Trump áp đặt mức thuế 50% lên hàng hóa Ấn Độ. Đó chính là tồn tại mà Ấn Độ và cả Nga đang tìm hướng giải quyết hiệu quả; hoặc ít nhất là cách thức để bù đắp những hệ quả của mối quan hệ thương mại với Mỹ. Dư luận Ấn Độ chắc hẳn đang trông đợi một tuyên bố như vậy sau cuộc gặp giữa Thủ tướng Narendra Modi và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong hai ngày 4-5/12 này. Có như vậy, cả hai nước mới có thể hài hòa lợi ích, duy trì sự khăng khít về quan điểm và chiến lược về lâu dài.

Lê Dũng/VOV-New Delhi

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/tong-thong-nga-putin-tham-an-do-cung-co-loi-ich-chien-luoc-post1251053.vov